วันนี้อยากจะเล่าถึงกระบวนการการออกกฎหมายของรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งก็จะคล้ายกันกับในระดับของรัฐบาลกลาง เพื่อจะได้เป็นความรู้กับผู้ที่สนใจ และอยากจะมีส่วนร่วมในการรณรงค์ในการเสนอร่างกฎหมายในระบบ

ประชาธิปไตยของประเทศสหรัฐอเมริกาโดยผ่านผู้แทนในเขตที่คุณอาศัยอยู่ และยังมีสิทธิ์ได้รู้จักผู้แทนของคุณที่เขาลงคะแนนสนับสนุนหรือเป็นผู้เสนอกฎหมายต่างๆ ที่จะออกมาใช้กับพวกเรา ยกตัวอย่างในปี 2021-2022 มีการเสนอร่างกฎหมายต่างๆ ถึง 2,628 ฉบับในรัฐแคลิฟอร์เนีย

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจกับระบบรัฐสภาของรัฐแคลิฟอร์เนีย ซึ่งมีอยู่ 2 สภา คือ

สภาสูง (House of Senate) เรียกผู้แทนว่า Senator หรือเรียกเป็นไทยว่า สมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ซึ่งมาจากการเลือกตั้งผู้แทน 40 คน ในเขต 40 เลือกตั้ง ส.ว. คนหนึ่งเป็นผู้แทนของประชาชนเกือบ 1 ล้านคน มีเวลาในการดำรงตำแหน่งครั้งละ 4 ปี อยู่ได้ 3 เทอม หรือ 12 ปีเท่านั้น (Term Limits)

ในขณะนี้ พรรคเดโมแครต มีผู้แทนอยู่ในสภาสูงถึง 31 คน จาก 40 เขตเลือกตั้ง (40 Districts) พรรครีพับลิกันได้ 9 คน และจะมีการเลือกตั้งครั้งต่อไปคือ Nov. 8, 2022 เงินเดือนปีละ $110,459 บวกค่าเดินทางและอื่นๆ

สภาล่าง (House of Assembly) เรียกผู้แทนว่า Assembly Member หรือเรียกเป็นไทยว่า สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ซึ่งผู้แทน 80 คน มาจากการเลือกตั้งจากประชากรใน 80 เขตเลือกตั้ง (80 Districts) จากประชากร 465,000 คน ต่อ ส.ส. หนึ่งคน เลือกมาดำรงตำแหน่งครั้งละ 2 ปี อยู่ได้ 6 เทอม หรือ 12 ปี เช่นกัน ในขณะนี้พรรคเดโมแครตมีผู้แทนอยู่ในสภาล่างนี้ 59 คน พรรครีพับลิกัน มีผู้แทนอยู่ 19 คน และพรรคอิสระ 1 คน ว่าง 1 ตำแหน่ง เงินเดือนปีละ $114,877 บวกค่าเดินทางและอื่นๆ

ในรัฐแคลิฟอร์เนีย มีประชากรที่เลือกพรรคเดโมแครตเข้ามาเป็นผู้แทนทั้งสองสภาเป็นเสียงข้างมาก ฉะนั้น กฎหมายต่างๆ ที่ออกมา ก็มาจากผู้แทนของพรรคเดโมแครตเสียส่วนใหญ่ ซึ่งมีเสียงข้างมาก สนับสนุนกันเอง ส่วนร่างกฎหมายของพรรครีพับลิกันนั้น ถ้าพรรคเดโมแครตไม่ยินยอมเห็นด้วย ก็ยากที่จะผ่าน แล้วยังจะต้องเจอผู้ว่าการรัฐ เป็นของพรรคเดโมแครตอีกด้วย ที่ต้องเซ็นอนุมัติเป็นขั้นตอนสุดท้าย

ขั้นตอนแรกในการออกกฎหมายหรือแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายฉบับไหน ก็มาจากความคิด (Ideas) เสียงเรียกร้องจากประชาชนในเขตของตน หรือเสียงของประชาชนในรัฐ หรือจากการเสนอของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (Assembly Member) หรือสมาชิกของสภาสูง หรือสมาชิกวุฒิสภา (Senator) เอง

ถ้ากฎหมายที่มาจาก ส.ส. ก็จะเรียกว่า Assembly Bill (AB) ตามด้วยตัวเลข เช่น (AB5, AB1537) หรือกฎหมายที่มาจากสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) Senator จะถูกเรียกว่า Senate Bill (SB) ตามด้วยตัวเลข เช่น SB230 กฎหมายให้ตำรวจทุกหน่วยมีมาตรฐานในการใช้กำลังกับผู้ต้องหา (Guidelines New Deadly Force)

เมื่อ ส.ส. หรือ ส.ว. มีเจตนาในการแก้ไข หรือออกกฎหมาย ก็จะส่งเรื่องไปยังสำนักงานทนายของสภา (The Legislative Counsel) เป็นผู้เขียนเรียบเรียงและรวบรวมให้รัดกุมตามภาษากฎหมาย เขียนเสร็จก็จะส่งให้กับสมาชิกของสภาที่เสนอมา จะเป็น House of Assembly หรือ House of Senate ขั้นตอนต่อไป ก็จะมีการอ่านร่างกฎหมายนี้เป็นครั้งแรกในสภาที่เสนอมา (First Reading / Introduction) อ่านเสร็จก็ส่งให้สำนักงานของรัฐพิมพ์ (State Printing) ไม่มีกฎหมายใดจะผ่านได้อย่างรวดเร็ว ต้องใช้เวลาอย่างน้อย 30 วัน หลังจากที่ได้แนะนำในสภาที่เสนอ

เสร็จแล้วร่างกฎหมายก็จะถูกส่งไปให้ คณะกรรมาธิการที่เกี่ยวข้องกับข้อกฎหมายที่สภาเสนอมา เช่น เป็นกฎหมายที่เกี่ยวกับธุรกิจและอาชีพต่างๆ ก็จะส่งไปที่ คณะกรรมาธิการนี้ (Business and Professions Committee) ซึ่งมีผู้แทนของสมาชิกของสภานั้นๆ นั่งเป็นกรรมาธิการ ผู้เสนอร่างกฎหมาย ส.ส. หรือ ส.ว. นำเสนอต่อคณะกรรมาธิการ อ้างอิงถึงเหตุผลและความจำเป็นในการเสนอร่างกฎหมายนี้ โดยการให้ประชาชนที่มีส่วนได้ส่วนเสียจากผลกระทบ (Stake Holders) มาให้การได้ใน Public-Hearing หลังจากฟังเสียงของทุกฝ่ายแล้ว คณะกรรมาธิการจะลงมติว่า รับร่าง หรือไม่รับ ซึ่งในกระบวนการนี้ อาจมีการแก้ไข เพิ่มเติม ร่างกฎหมายได้ ตามที่คณะกรรมาธิการได้รับฟังจากหลายๆ ฝ่าย

ขั้นตอนต่อไป ก็จะเป็นการอ่านร่างกฎหมายครั้งที่ 2 และครั้งที่ 3 และเมื่อมีการผ่านการลงคะแนนจากคณะกรรมาธิการแล้ว ก็จะนำไปให้สภาโหวตกันทั้งสองสภา โดยการขานชื่อเป็นรายบุคคล (Roll Calls)

ถ้าร่างกฎหมายจะมีผลบังคับใช้ในทันที จะต้องได้รับเสียงจากสภาสูง คือ ส.ว. ไม่ต่ำกว่า 27 เสียง จากจำนวน 40 เสียง และจากสภาล่าง ส.ส. อย่างน้อย 54 เสียง จาก 80 เสียง แต่ถ้าร่างกฎหมายมิได้มีการบังคับใช้แบบเร่งด่วน ก็จะลงคะแนนโดยใช้เสียงส่วนใหญ่ทั้งสองสภา สภาสูง ส.ว. ไม่ต่ำกว่า 21 เสียง และสภาล่าง ส.ส. ไม่ต่ำกว่า 41 เสียง ในการเห็นด้วยให้ผ่านกฎหมายฉบับนั้นๆ หรือหากไม่มีจำนวนเสียงพอ ร่างกฎหมายนี้ก็ตกไปโดยปริยาย

ถ้าทุกอย่างเป็นไปอย่างราบรื่น จากการลงมติผ่าน จากสภาล่างและสภาสูงแล้ว ร่างกฎหมายนี้ก็จะถูกนำส่งต่อให้กับผู้ว่าการรัฐ ที่มีเวลา 12 วัน หลังจากได้รับร่างกฎหมาย เพื่อพิจารณาลงนามให้ใช้เป็นกฎหมายของรัฐ โดยผู้ว่าการรัฐมีทางเลือก คือ

1.ลงนามเซ็นให้เป็นกฎหมาย

2.ไม่เซ็นแต่ให้ผ่านเป็นกฎหมาย หลังจาก 12 วัน คล้ายๆ กับไม่ค่อยจะเห็นด้วย แต่ก็ให้ผ่านโดยปราศจากลายเซ็นของผู้ว่าการรัฐ

3.วีโต้ (Veto) ตีกลับไปให้สภาล่าง สภาบน ถ้าสามารถลงคะแนนเสียงจาก 2 ใน 3 ของสมาชิกทั้งสองสภาได้ ก็สามารถให้กฎหมายนี้มีผลบังคับใช้ได้ กฎหมายส่วนใหญ่จะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ม.ค. ของปีถัดไป เป็นการเอาชนะผู้ว่าการรัฐ ซึ่งวิธีนี้ค่อนข้างจะยาก

ทีนี้เรามาดูกฎหมายตัวอย่างฉบับนี้ AB1537 ที่มีผลกับธุรกิจนวด และองค์กรที่ออกใบประกาศในการประกอบอาชีพ (Massage Therapist) องค์กรนี้เรียกว่า California Massage Therapy Council (CAMTC) เรามาดูรายละเอียดและไทม์ไลน์ว่าขณะนี้ร่างกฎหมายอยู่ในขั้นตอนอะไร AB1537 มีหัวข้อว่า The California Massage Therapy Council (CAMTC) (2021-2022) จากการเสนอโดยสภาผู้แทนราษฎร ส.ส. (Low) พรรคเดโมแครตจากซานฟรานซิสโก ร่วมกับ ส.ส. อีก 18 คน

2/19/21 มีเจตนาต้องการแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 4604 และ 4621 ของกฎหมาย Business and Professions Code ที่เกี่ยวข้องกับหมอนวด ต้องการต่อเวลาอีก 1 ปี จนถึง 1 ม.ค. 2023 ให้ CAMTC ทำหน้าที่ออกใบประกาศวิชาชีพนวด และออกใบอนุญาตโรงเรียนสอนนวด ที่เดิมจะหมดอายุลงในวันที่ 1 ม.ค. 2022 และทางรัฐต้องการศึกษาเพื่อหาบอร์ดของรัฐใหม่ ในการดูแลการออกใบประกาศ และการอนุมัติออกใบอนุญาตโรงเรียนสอนนวด

2/20/21 มีการอ่านร่างกฎหมายผ่านคณะกรรมาธิการ Business and Professions (B and P)

2/22/21 อ่านครั้งแรก (First Reading) ต้นฉบับ ในสภาล่าง พิจารณา ถูกส่งกลับให้คณะกรรมาธิการ

3/11/21 ถูกส่งไปให้กรรมาธิการ B&P พิจารณาแก้ไข เพิ่มเติม ตามความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย

4/26/21 อ่านครั้งที่สอง (Second Reading) ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม

4/27/21 ส่งกลับไปให้กรรมาธิการ B&P ในสภาล่างแก้ไขเพิ่มเติมอีก

4/28/21 ผ่านการลงมติจากกรรมาธิการ ด้วยคะแนน 18 ต่อ 0 ส่งต่อให้สภาแผนกจัดสรร Appropriation - ดูในรายละเอียด

4/29/21 - 5/3/21 อ่านในสภาล่างครั้งที่ 2 และ 3

5/6/21 ลงคะแนนในสภาล่าง ผ่านด้วยคะแนน 76 ต่อ 0 ให้ผ่านร่างกฎหมายนี้ตามที่คณะกรรมาธิการเสนอ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม

5/6/21 ร่างกฎหมายเข้าสู่สภาบน (House of Senate) อ่านครั้งแรก

5/19/21 สภาสูงส่งต่อให้กับคณะกรรมาธิการสภาสูง Business & Professions and Economic Development (B&P & E.D.)

7/12/21 ผ่านคณะกรรมาธิการของสภาสูง (B&P & E.D.) ด้วยคะแนนเสียงสนับสนุน 13-0

7/13/21 อ่านร่างครั้งที่ 2 ในสภาสูง สั่งอ่านครั้งที่ 3 ในลำดับต่อไป เวลายังไม่ได้กำหนด และการลงคะแนนจาก ส.ว.ทั้งหมด

ฉะนั้นกฎหมาย AB1537 ยังรอการอ่านทบทวนครั้งที่ 3 จากสภาสูง และรอการลงมติทั้งสภา ซึ่งต้องมี ส.ว. สนับสนุน ไม่ต่ำกว่า 21 เสียง (จาก ส.ว. 40 คน) ต่อจากนั้น ถ้าผ่าน ก็จะส่งต่อไปให้กับผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนีย นายแกวิน นิวซัม ก่อน 31 สิงหาคม 2021 และผู้ว่าการรัฐสามารถพิจารณา และเซ็น หรือวีโต้ร่างกฎหมายฉบับนี้ ก่อนวันที่ 30 กันยายน 2021 เพื่อให้ร่างกฎหมายมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ม.ค. 2022 ถึง 1 ม.ค. 2023

สรุป กระบวนการผ่านกฎหมายในประเทศนี้ มีระเบียบการตรวจสอบรอบคอบมาก และมีรายละเอียด มีการอัดเทปบันทึก ทั้งภาพและเสียง ทุกขั้นตอน โปร่งใสตรวจสอบได้ ตอนนี้ก็รู้แล้วนะครับว่า กฎหมายแต่ละฉบับต้องใช้เวลา มีค่าใช้จ่ายในการล็อบบี้ พวก ส.ส. ส.ว. ให้ลงคะแนนตามที่ต้องการ เรามาอยู่บ้านเขา ได้เป็นพลเมืองของเขา เป็นผู้เสียภาษี เราจึงควรที่จะต้องออกมามีส่วนร่วมในการใช้สิทธิ์ เลือกผู้แทนที่จะรักษาผลประโยขน์ของพวกเราในระบบประชาธิปไตยที่พี่น้องของเราที่เมืองไทยออกมาเรียกร้องกันมาตลอดนะครับ

โชคดีครับ

คิด ฉัตรประภาชัย