ซุปเปอร์แพท
ปิยะพัชรี ศิลปี



ตำนานไหว้พระจันทร์

ประมาณ เดือนกันยายน ของทุกๆปีหลายๆคนคงทราบดี ว่าวันไหว้พระจันทร์กำลังจะมาถึงแล้ว จากการโปรโมทขายขนมไหว้พระจันทร์ ตามสื่อต่างๆ เช่น ตลาดซุปเปอร์มาร์เก็ตทั่วโลกที่มีชุมชนเอเซียอาศัยอยู่ เช่นที่แอลเอ นี้ จะมีที่ตลาดแล็คซี, ตลาดสีลม ประตูน้ำ, บางรัก, ร้านบ้านขนมไทย, Costco, ตลาดจีน เวียตนาม และ ร้านขนมหลายๆร้าน จะเห็นขนมไหว้พระจันทร์แสนอร่อย สดสวย วางเรียงราย เตะตาให้เลือกซื้อ กันทุกหนทุกแห่ง ทั้งๆที่ไม่รู้ว่า วันไหว้พระจันทร์ตรงกับวันไหน ขอซื้อขนมไปทานกับ น้ำชา กาแฟ ก่อนละกัน

คงไม่มีใครไม่รู้จักขนมไหว้พระจันทร์ ขนมที่เราคงรู้คร่าวๆ ว่าเอาไว้เซ่นไหว้ดวงจันทร์ ลักษณะทรงกลม ปั๊มลวดลายสวยงามด้านบน และไส้ต่างๆ นานาแต่รู้หรือไม่ว่า ขนมนี้มีตำนานความเป็นมาและที่สำคัญเคยใช้เป็นเครื่องมือส่งสารลับกู้ชาติมาแล้ว มาลองดูตำนานเรื่องเล่าของขนมไหว้พระจันทร์ ติดตามอ่านกันได้เลย

และคงมีใครอีกหลายๆคนอยากทราบถึงความเป็นมา ว่าขนมไหว้พระจันทร์นี้ มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ดิฉันจึงไปค้นคว้านำบทความมาให้อ่านกัน เป็นการรื้อฟื้นความทรงจำไปในตัวด้วย

เทศกาลไหว้พระจันทร์ ตรงกับ 15 ค่ำ เดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติ ปีนี้ตรงกับวันที่ 21 กันยายน 2021 ซึ่งสืบทอดความเชื่อกันมาอย่างยาวนานหลายพันปี โดยมีหลายตำนานความเชื่อเกี่ยวกับเทศกาลดังกล่าวเล่าขานถึงความเป็นมาของจุดเริ่มต้น “การไหว้พระจันทร์” และ “ขนมไหว้พระจันทร์”

เรื่องราวของเทศกาลไหว้พระจันทร์เป็นวัฒนธรรมจีนที่มีขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยวช่วงกลางฤดูสารทของจีน ซึ่งมีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับเทศกาลสารทจีน ที่เกิดขึ้นก่อนเทศกาลไหว้พระจันทร์เนื่องจากผลผลิตแรกที่ได้จะถูกนำไปไหว้บูชาบรรพบุรุษในช่วงสารทจีนก่อน

จากนั้นจึงถือเอาช่วงค่ำคืนที่พระจันทร์เต็มดวงเป็นตัวแทนในเทศกาลดังกล่าว ซึ่งถือเป็นเทศกาลใหญ่อันดับสองรองจากตรุษจีน สำหรับชาวจีนในแทบทุกถิ่น

จากหลายๆตำนานอ้างอิง ขอนำตำนานประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจ ว่าเคยใช้เป็นเครื่องมือส่งสารลับกู้ชาติมาแล้ว มาลองดูตำนานเรื่องเล่า

เมื่อประมาณ 600 ปีก่อน สมัยปลายราชวงศ์หยวน เจงกิสข่าน จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่แห่งมองโกล เข้ายึดครองแผ่นดินใหญ่และปกครองชาวจีนอย่างเข้มงวด เผด็จการจึงมีกลุ่มชาวจีนจัดตั้งกลุ่มปฏิวัติขึ้นโดยเริ่มวางแผนโดยการสร้างกลอุบายจัดงานไหว้พระจันทร์ขึ้น และคิดค้นขนมเพื่อใช้ซ่อนจดหมายลับไว้ด้านในเมื่อถึงเวลาที่นัดแนะชาวจีนก็รวมกำลังไพร่พลโดยที่พวกมองโกลไม่ทันรู้ตัว ผนึกกำลังกันกู้เอกราชคืนมาได้ชาวจีนจึงถือว่าวันเพ็ญเดือน 8 เป็นวันไหว้พระจันทร์เรื่อยมา เพื่อระลึกถึงวีรชนที่ช่วยกู้ชาติ

โดยตำนานนี้เป็นเพียงหนึ่งในความเชื่อเท่านั้น

เทศกาลไหว้พระจันทร์เป็นเทศกาลตามวัฒนธรรมจีนที่มีขึ้นในกลางฤดูใบไม้ร่วง เพื่อเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยว จะมีขึ้นในคืนวันเพ็ญเดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติ ยังมีอีกหลายความเชื่อมากมายเกี่ยวกับขนมชิ้นนี้

ขนมไหว้พระจันทร์ เป็นขนมตำรับจีนโบราณที่ถูกทำขึ้นเพื่อแสดงการขอบคุณ และเฉลิมฉลองให้กับฉางเอ๋อ เทพจันทราผู้บันดาลให้ภักษาหารอุดมสมบูรณ์ นิยมรับประทานกันในช่วงเทศกาลวันไหว้พระจันทร์ เนื้อแป้ง และไส้ของขนมไหว้พระจันทร์นั้น จะถูกปรับเปลี่ยนดัดแปลงไปตามวัฒนธรรม และความนิยมของผู้คนในแต่ละพื้นที่ แต่ก็ยังคงรักษาเสน่ห์ และความอร่อยในแบบดั้งเดิมเอาไว้

5 ไส้ขนมไหว้พระจันทร์ กับความหมายดีๆ

ไส้ไข่แดง หมายถึง พระจันทร์

ถือเป็นรสยอดนิยมที่คนมักนำมาไหว้และรับประทาน ซึ่งไส้ข้างในนั้นจะสอดแทรกด้วยไข่แดงเค็ม ที่สื่อถึงพระจันทร์นั่นเอง

- ไส้เม็ดบัว หมายถึง อายุยืนยาว

ไส้ต้นตำรับที่มีมาแต่โบราณ และเป็นสัญลักษณ์ของจิตใจที่บริสุทธิ์ อายุยืน และความสงบสุข

- ไส้ลูกพลัม หมายถึง ความกล้าหาญ

คนจีนโบราณเปรียบลูกพลัมเหมือนกับดอกพลัมที่ชูชันในฤดูหนาว และเป็นสัญลักษณ์ของความกล้าหาญและความหวัง

- ไส้ธัญพืช หมายถึง โชคลาภ

ในสมัยก่อนมีความเชื่อว่าคนที่จะรับประทานไส้ธัญพืชได้นั้น จะต้องเป็นคนที่มีฐานะเนื่องจากเป็นวัตถุดิบที่มีราคาค่อนข้างสูง ทำให้ไส้ถั่วหลากชนิดนี้กลายเป็นสัญลักษณ์ของโชคลาภและความอุดมสมบูรณ

- ไส้เกาลัด หมายถึง ลูกชาย

เกาลัด เป็นของทานเล่นที่คนจีนนิยมมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งมีความหมายว่า ลูกชาย หรือสิ่งอันเป็นที่รัก

นอกจาก 5 ไส้ที่กล่าวมาข้างต้น ในปัจจุบันคนทำขนมยังได้เริ่มดัดแปลงไส้ของขนมไหว้พระจันทร์ให้มีความหลากหลายและทันสมัยเพื่อให้ถูกปากและเข้ากับคนยุคใหม่มากขึ้นอีกด้วย

ธรรมเนียมไหว้พระจันทร์ของคนจีน

• เริ่มหลัง 1 ทุ่มเป็นต้นไป จนถึงเที่ยงคืน

• ตั้งของบูชาไว้หน้าบ้านและให้ผู้หญิงเป็นคนนำของบูชามาจัดวาง (เหตุผลที่ใช้ผู้หญิงเพราะเชื่อว่าพระจันทร์เชื่อมโยงกับเทพเจ้าสตรี) โดยของบูชามีตั้งแต่ ขนมอี้, ขนมโก๋, ขนมเปี๊ยะ, ถั่ว ฯลฯ และที่สำคัญที่สุดคือขนมไหว้พระจันทร์ ขนาบสองข้างด้วยโคมจีน

• หลังจากพิธีจบลงทั้งครอบครัวจะแบ่งขนมไหว้พระจันทร์มากินด้วยกัน เนื่องจากขนมไหว้พระจันทร์เป็นตัวแทนของความกลมเกลียว ความสามัคคี บางคนก็เรียกขนมไหว้พระจันทร์ว่า “ขนมแห่งความกลมเกลียว”

• โดยปัจจุบันขนมไหว้ประจันทร์ถูกประยุกข์ให้มีเปลือกและไส้ที่หลากหลายทั้งไส้ไอศกรีม, ไส้โมจิ หรือไว้ชาเขียวถั่วแดง ฯลฯ โดยกลายมาเป็นธุรกิจที่ทำเงินสูงมากในช่วงเทศกาลนี้ของปีที่มา : Zybernia

อ่านจบแล้ว ถึงแม้จะผ่านวันไหว้พระจันทร์ ที่ 21 กันยายน ไปแล้วก็ตาม แต่ยังอยู่ในเทศกาลที่มีขึ้นตั้งแต่เดือนกันยายน – กลางเดือนตุลาคม จึงยังไม่สายเกินที่จะไปซื้อขนมไหว้พระจันทร์ที่ ตลาด Lax-C ที่ Downtown LA., ตลาดสีลม ที่ Thai Town Hollywood LA., และที่ ตลาด ประตูน้ำ หน้าวัดไทย North Hollywood ทานกับน้ำชา กาแฟ ชมพระจันทร์สดสวยเหลืองงามอร่ามตาให้อร่อย และสดชื่นกันด้วยนะคะ

Happy เทศกาลไหว้พระจันทร์

ด้วยรัก และปรารถนาดี จาก Super Pat (323)702-0788