Special Scoop
บทเรียนอันทรงคุณค่า

คนเราได้รับการศึกษามาจากหลายสถาบัน แต่ละสถาบันก็มีชื่อเสียงที่แตกต่างกันไป หลายระดับ บ้างจบประถม บ้างจบมัธยม บ้างจบปริญญาตรี บ้างจบปริญญาโท บ้างจบปริญญาเอก บ้างจบปริญญาหลายใบ บ้างจบปริญญาหลายแห่ง ฯลฯ การศึกษาสูง ๆ จึงทำให้คนมีภูมิความรู้ แต่ที่แน่ ๆ การศึกษาไม่อาจจะสร้างให้คนบางคนมีคุณธรรมได้เลย การศึกษาไม่อาจทำให้คนทุกคน ไม่มีความโลภ ไม่มีความโกรธ ไม่มีความหลง แม้แต่พระบางรูปที่บวชเรียนมานานแสนนานมีเปรียญธรรมสูงก็ตาม อะไรเป็นสิ่งที่ทำให้ท่าน ยังมีความโลภ โกรธ หลง ?

คนเรารู้หน้าไม่รู้ใจ เป็นคำสั่งสอนของผู้ใหญ่ ที่เป็นห่วงเป็นใยให้พึงระมัดระวังใน การคบหาสมาคมกับผู้ใดก็ตาม ให้พึงสังเกต บางคนหน้าตาดูดี สวย หล่อ แต่อย่าได้ไว้วางใจ อย่าด่วนผลีผลาม ตกลงปลงใจเชื่อถือ ยกย่องชมเชย เพราะไม่แน่ว่าเขาคิดอะไรกับเรา เขาหวังดีประสงค์ร้ายหรือไม่ เขาจริงใจกับเราแน่หรือ เรื่องนี้จึงควรมีสติและพึงระลึกไว้เสมอว่า ในการคบหาสมาคมกับใครก็ตาม ต้องใช้หลักที่ว่า ระยะทางพิสูจน์ม้า กาลเวลาพิสูจน์คน ประกอบอยู่เสมอ ธรรมชาติของม้าเป็นสัตว์ที่มีความแข็งแกร่ง อดทนสูง ถ้านำไปวิ่งแข่ง จึงจะพิสูจน์ได้ว่าแข็งแกร่งจริงหรือไม่ คนก็เหมือนกัน คบกันไปนาน ๆ สันดานเดิมก็ค่อย ๆ โพล่ออกมา หรือเมื่อพบสถานการณ์ต่าง ๆ เขาก็จะแสดงบทบาทออกมาว่าเขามีความรับผิดชอบเพียงใด ท่านจึงต้องมีสติมีปัญญา คิดใคร่ครวญให้ดี ก็จะได้ชื่อว่าเป็นผู้ไม่ประมาทในการคบหาสมาคม แล้วท่านเคยพบคนประเภทนี้บ้างไหม ?

คนประเภทปากหวานก้นเปรี้ยว คนประเภทนี้เมื่อพบกันทำเป็นดี เห็นอกเห็นใจ รับฟัง ยกย่องชมเชย พูดจาปราศรัยอ่อนหวาน แสดงความจริงใจ แต่ลับหลังนินทา ว่าร้าย ใส่ความ พยายามสื่อให้เกิดความเสียหาย แตกแยก ผิดใจกัน ปั่นเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่ แสดงตนว่ารู้ดีมีข้อมูลเพียบ คนที่ได้พบกับคนประเภทนี้ พึงใช้หลักในการดำเนินชีวิตที่ว่า คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ ท่านเคยพบคนประเภทนี้บ้างแล้ว หรือยัง ?

คนหูเบา คนประเภทนี้ถ้าเป็นเด็กยังมีประสบการณ์น้อย ก็น่าให้อภัย แต่ถ้าเป็นผู้ใหญ่และถ้ามีตำแหน่งใหญ่ ๆ โต ๆ สูง ๆ ด้วยแล้วยิ่งต้องระมัดระวัง เป็นที่สุด ใครได้พบกับคนประเภทนี้ ถือว่าซวยจริง ๆ ต่อให้รดน้ำมนต์ ๙ วัด ก็ไม่อาจล้างซวยได้ เพราะคนประเภทนี้มักมีอคติสูง ประเภทเกลียดแล้วเกลียดเลย ฝังใจไปนานแสนนาน แล้วจะทำอย่างไรกับคนประเภทนี้ เรียกว่าทำบุญไม่ขึ้นกับคนประเภทนี้เด็ดขาด สิ่งที่ดีที่สุดก็คือหลีกให้ไกลไปให้พ้น ถ้าเป็นผู้บังคับบัญชาทำงานอยู่ด้วยกันก็รีบย้ายหนีทันที ย้ายไม่ได้ก็ให้ลาออกไปหางานอื่นทำเสียดีกว่าอยู่อย่างทุกข์ทรมาน ถ้าเป็นสามีภรรยากันมักครองเรือนไม่ได้นาน ถ้าเป็นเพื่อนกันก็จะพบแต่ปัญหา ถ้าเป็นพี่น้องกันก็จะทำให้ญาติพี่น้องผิดใจกัน แตกแยก ขาดความรักความสามัคคีกลมเกลียวกับในหมู่ญาติ ถ้าเป็นคนรู้จักกันก็จะพาพลอยให้เสื่อมเสียชื่อเสียง เกียรติยศ คนประเภทนี้แย่ยิ่งกว่าใครทั้งนั้น เวลาทำบุญทำทานต้องอธิฐานขออย่าได้พบเลยนะ ท่านเคยพบคนประเภทนี้บ้างไหม ?

คนมีหลายประเภทมากมายกว่าที่ยกมากล่าวอ้างข้างต้น สำคัญที่ว่ามองให้ออกเขาเป็นคนประเภทอะไร แล้วเราจะทำตัวอย่างไร การคิดดี ทำดี พูดดี จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่ท่านสมควรที่จะได้รับปริญญาจากมหาวิทยาลัยชีวิต มีบทประพันธ์ที่น่าสนใจ ที่ได้จำแนกคนไว้ ไม่ทราบว่าเป็นบทประพันธ์ของท่านผู้ใด ขออนุญาตนำมาเป็น สิ่งสอนใจ ดังนี้


คนดีชอบแก้ไข คนจังไรชอบแก้ตัว
คนชั่วชอบทำลาย คนมักง่ายชอบทิ้ง
คนจริงชอบทำ คนระยำชอบติ
คนทิฐิชอบนินทา คนปากหม......ชอบใส่ร้าย
แล้วท่านเคยพบคนเช่นไร

สุเทพ เจริญสันดร