ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ตามหลานไปเรียนภาษาไทยที่วัดมงคลรัตนาราม ตอนจบ

ระหว่างเผลอหลับ ต่อหน้าองค์พระประธานหลวงพ่อโสธร หลวงพ่อมงคล และเจ้าแม่กวนอิม ทั้งสามท่าน ชีวิตเกิด ตั้งอยู่ และดับ ล้อมรอบด้วยมวลธรรม คุณความดี ต่างสัมพันธ์ด้วยใยพลังของของความศักดิ์สิทธิ์ ทุกองค์ก่อนจะหล่อเป็นรูปมานั่ง เพื่อให้คนกราบไหว้ ต่างเกิดจากสสาร คนที่ศรัทธา ได้นำปัจจัยที่มีค่าของชีวิต เสียสละหล่อหลอมลงไป และทุกกิริยาบทได้ใส่จิตใจแห่งความรักความศรัทธา ระหว่างเทหล่อได้มีพิธีกรรม พระอาจารย์ที่มีความศักดิ์สิทธิ์ทางใจ ได้อุทิศชีวิตเพื่อความสะอาดทางศาสนา เวียนว่ายตายเกิด และพัฒนาคุณธรรมตลอดเวลากาล

วัตถุรูปหล่อเป็นสสาร สสารเมื่อทำงานกายเป็นพลัง สสารคือกาย พลังคือใจต่างสัมพันธ์และเชื่อมโยง แม้แต่คนมานั่งใจสงบ มีใจเป็นหนึ่งเดียว ความสัมพันธ์ระหว่างพุทธองค์ และคนกราบไหว้ย่อมบังเกิด คุณความดีแห่งความปรารถนา

ช่วงเวลานี้ บ่ายค่อนไปทางเย็น คนกลับบ้าน ปฏิบัติหน้าที่ของความดีต่อ จะนั่งต่อหน้าพุทธองค์ หรือสนทนาในวัด และไปทำหน้าที่รับผิดชอบในบ้าน ต่างก็เป็นคุณความดี ชีวิตถ้าทำได้สม่ำเสมอ ไม่ทำใจให้ตกลงทางต่ำ ชีวิตจะมีแต่บุญ

ระหว่างนั่งพิงพนังโบสถ์ หลับฝัน ทุกคนเคยฝัน ฝันเวลาหลับ หรือฝันเวลาตื่น ลืมตา รู้ตัว ฝันเวลาตื่น อาจเรียกว่าจินตนาการ คนมีปัญญาจะพัฒนาความฝันขณะตื่นให้เป็นจริงเสมอ เหมือนคนไทย คิดคำนึงวาดความฝัน อยากมีธุรกิจร้านอาหารเป็นของตัวเองจะได้ทำงานร่วมกันระหว่างพ่อแม่ลูก ถึงธุรกิจอาจไม่ใหญ่โต ไม่ยุ่ง แต่เมื่อทำงาน ลูกมองเห็น เอาความมานะของพ่อแม่เป็นแบบอย่าง พ่อตื่นแต่เช้าช่วยแม่ดูแลบ้าน แล้วรีบออกไปซื้ออาหารและผักเข้าร้าน เตรียมเพื่อความพร้อมในการขายบริการให้ลูกค้า

พ่อเคยบอกเสมอ เราทำมาหากินอุดหนุนสินค้าไทย รับคนไทยทำงาน บางครั้งคนทำงานไม่มีบัตรทำงาน ไม่มีกรีนคาร์ด แต่ร้านอาหารไทย เกือบทุกร้านก็รับเข้าทำงานทั้งๆ ที่รู้ว่าผิดกฎหมาย แต่การผิดกฎหมายโดยไม่คดโกง ไม่ทำร้าย ซ้ำช่วยคนไทยด้วยกัน คงไม่หนักหนา ความถูกต้องคงจะปกป้องถ้าบริสุทธิ์ใจ

พ่อเคยบอกเสมอ รัฐบาลถ้าจริงใจในการช่วยคนที่มาแล้วอยากมีรายได้ ควรช่วยให้ความรู้ทางการปรุงอาหาร ขยัน มานะ

แม่ตื่นเช้า อาจก่อนพ่อ การมีลูกสองสามคน มีงานล้นมือเสมอ ยิ่งเล็ก 1 ถึง 6 ขวบ กลางคืนวันไหนถ้าลูกไม่ตื่นไม่ดิ้น หลับหลายชั่วโมงไม่ตื่นมาปลอบลูกถือว่าหลับสบาย เช้าต้องรีบตื่นทำอาหารใส่ปิ่นโต เตรียมเสื้อผ้า มาทานอาหารเช้า ก็วุ่นวาย แต่แม่ไม่เคยมีความรู้สึกท้อ ส่งลูกเรียน รีบมาร้านช่วยพ่อ คนงาน ทำมาหากิน เงินได้มากน้อย แม่รวบรวมจ่ายค่าโรงเรียนเอกชน แม่คิดว่า ถ้าชีวิตจะทำงานหนัก ให้เงินลูก มีการศึกษาที่ดี แม่สบายใจ เพราะแม่และพ่อประสบการณ์ของการมีการศึกษา คือการมีชีวิตที่ดี

แต่วันนี้ผมฝัน เหมือนกับความจริงได้ยิน คล้ายตื่น ตัวแทนของพุทธองค์ทั้งสามสนทนากัน

วันนี้คนมาเยอะนะท่าน ดีใจที่คนใฝ่ธรรม ธรรมะที่องค์สมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้า ท่านตรัสรู้ และทรงอุตสาหะสั่งสอนปวงชน เป็นความจริง ท่านสอนให้ทุกคนปฏิบัติทางใจ เพียงแต่ดูแลครอบครัวไม่เสพยา ไม่พูดปด ไม่นอกใจ ทะนุบำรุงส่วนรวม รวมทั้งวัด ความปกติสุขของชีวิตย่อมเกิด คำสอนของพุทธองค์เป็นจริงเสมอที่ว่า ทุกคนเกิดมาย่อมมีทุกข์ และทุกข์สามารถปรับได้ และสำคัญป้องกันได้

ลองดูคนที่เข้าแถวซื้อเหรียญ ซื้ออาหารเดินไปนั่งทาน ทานเสร็จเก็บทำความสะอาดทิ้ง ช่างเป็นความงดงามทางความคิด คนทุกคนเป็นร้อย การแต่งกาย กิริยาท่าทาง หน้าตา แปลกไม่เหมือนกัน อาจมีบ้างที่ละม้าย เหมือนเด็กเกิดมาแฝดจะให้ทุกอย่าง เหมือนกันเสียทีเดียวคงไม่มี

แต่ถึงจะแตกต่าง แต่ทุกคนรู้ที่มาของชีวิต ตอนเป็นเด็กเกิดในครอบครัวไหน พ่อแม่รักห่วงใย ส่งเสริมชีวิต ขยันมานะหรือเปล่า ชีวิตคน การสอนจะโดยเรียนบอกกล่าวหรือการจดจำพฤติกรรม ทุกคนก็ไม่เหมือนเสียทีเดียว พุทธศาสนาบอกว่า ความแตกต่างช่วงเกิด พฤติกรรมที่แตกต่างคือ บุญกุศลที่สร้าง และศาสนายังสอนว่า ความไม่ดีงาม เราสามารถแก้ไขได้ ในปัจจุบันคือ ยุติความไม่ดีงามกลับมาทำสิ่งดี เรื่องทุกข์เดือดร้อนที่เกิด ถึงจะแก้ไขไม่ได้ แต่เมื่อปรับตัวเรื่องร้ายจะกลายเป็นผ่อนเบา การแก้ของศาสนาคือเลิกทำชั่ว หันมาทำสิ่งดีงาม

แต่ปลายชีวิต อยากให้ทุกคนได้รู้ เหมือนตอนเกิด ชีวิตย่อมปรารถนาจะไปดี ไม่ยากหรอก เริ่มคิดดี ทำดี อย่าคดโกง อย่านินทา มีใจอยากช่วยเหลือ เมื่อทำสิ่งดี บั้นปลายชีวิตเท่ากับสร้างสิ่งดีงาม เมื่อไปก็ไปทางดี เท่ากับรู้ตัวว่าจะเดินสู่ทางไหน

เดินออกจากโบสถ์ แสงของดวงอาทิตย์เริ่มคลายความกล้า อดนึกช่วงเป็นศิษย์วัดอายุยังน้อย สังฆราชสอนสิ่งที่เป็นธรรมชาติเสมอ ตรงกุฏิของท่านมีต้นมะเหมี่ยว ช่วงหน้าออกลูกจะดก ท่านบอกว่าต้นไม้ที่งามได้เกิดจากธรรมชาติ คือดวงอาทิตย์ ให้แสงแดดคือความร้อน น้ำระเหยกลายเป็นไอ จับตัวเป็นเมฆเมื่อมีความเย็น หลังจากนั้นตกเป็นฝน แสงแดดยังทำให้ต้นไม้ และสิ่งมีชีวิตทุกชนิดเจริญเติบโต เพียงง่ายๆ ของความเป็นธรรมชาติให้ชีวิตกับเรา เราควรขอบคุณ แม้แต่ปุ๋ยที่เกิดจากการสลายตัว ใบไม้ อาหารก็เกิดจากความร้อน สิ่งที่สังฆราชเน้น เราต้องรู้จักตอบแทนธรรมชาติ ก็โดยอนุรักษ์ เอาง่ายๆ เพียงปล่อยควันพิษ สู่บรรยากาศกั้นแสงอาทิตย์ ก็ได้ชื่อว่าไม่รู้จักบุญคุณแล้ว ชีวิตต่างเกิดมางาม เจริญเติบโตและสุดท้ายควรรักษาความงาม วัดทุกวัด ย่อมเหมือนกัน ถ้าเราสัมผัสย่อมได้รับคุณความดี คือความสุข วัดคนเยอะ ไปใหม่ๆ ไม่คุ้นเคย ไม่รู้จักย่อมห่างเหิน แต่พอมีโอกาสสนทนาต่างมีจิตตรงกัน อะไรๆ ก็ง่ายที่จะสานไมตรี วัดสามารถ มีเพื่อนๆ ใหม่ๆ ได้เสมอ เหมือนกับแม่ครัววัดมงคล ต่างพอใจและสุขกับงานบริการ

ผมมีเพื่อน วันอาทิตย์คือวันส่วนตัว ก่อนเที่ยง เมียจะไปวัด จะทำอาหารไว้ให้สามี เคยชวนสามีไปวัดวันอาทิตย์ คำตอบฉันทำงานมาเกือบทุกวันวันอาทิตย์ อยากนั่งหน้าทีวี ดูกีฬา เธอไปเถอะ ตามสบายนะ อาหารที่เธอทำเดี๋ยวฉันอุ่นเอง หลายปีผ่านมา เจ้าอาวาส โยมวันอาทิตย์ วัดอยากได้คนช่วยทำงาน ท่านบอกงาน หน้าที่ความรับผิดชอบในใจคิด ทำ-ไม่ทำ ดูฟุตบอล-ไม่ดู ถ้าไปวัดช่วยทำงานได้มีเพื่อน ทำประโยชน์ ประโยชน์ย่อมอยู่สามารถเห็นได้

ชีวิตเคยสอนลูกชาย ลูกถ้ามีโอกาส สมาคม เพื่อนฝูง วัด เราต้องช่วย ถ้าเราไม่ช่วยกิจกรรมที่เป็นส่วนของสังคมเราจะขาดตอน จากประสบการณ์ และการเรียนรู้ การทำงาน อาจมีคนพูดลับหลังในทางเสียหาย แต่เมื่อเรา "สะอาด" ใยกลัว ครับท่านผมเต็มใจ จริงอย่างท่านบอกการทำคุณความดี เมื่อมาถึงอย่าปฏิเสธ โอกาสหายากเสมอ เดี๋ยวนี้คนนั้นมาทำงานให้วัดทุกอาทิตย์ ใจคิดว่าเขาได้อะไรจากวัด สิ่งที่ได้สอนให้รู้จักช่วยสังคม เมื่อรู้จักช่วย ชีวิตย่อมเดินไปในทางดีงาม คนเดือดร้อน สามารถหยิบยื่นให้ ชีวิตถ้าเริ่มจากรู้จักมีเมตตาจิตย่อมสงบ

ชีวิตของพวกเรามาไกลจากบ้านหลายพันไมล์ พวกเรานำวัดมาสร้างไว้ใกล้ตัว ยอมรับว่าชีวิตถ้าคลุกคลีกับศาสนา ย่อมมีสุขมากกว่าทุกข์ คำพูดที่กล่าวน่าจะจริง แต่เหตุการณ์ที่เกิดกับสังคมไม่เป็นไปตามเจตนาของศาสนา เราจะเห็นสังคมของคนไทยปัจจุบันในประเทศไทย จะข่าวจากหนังสือพิมพ์ ทีวี วิทยุ จะแฉชีวิตที่ตรงกันข้ามกับความศรัทธาต่อพุทธศาสนา คนไทยนิยมคนโกง อย่างพวกนักการเมืองบางคน สนับสนุนคนพูดแบบก้าวร้าว ถ้าไม่ชอบทำไมเลือก และสนับสนุนสังคมไทยก้าวไกลที่นิยมวัตถุ หลายคนพูดว่าชอบวัตถุไม่แปลก แต่สิ่งที่เป็นปัญหาตามมาคือทำงาน ทุ่มเทเพื่อวัตถุ ไม่มีเวลากับครอบครัว สังคมข่าวคนเข้าวัด คลุกคลีกับศาสนา เอาศาสนาทำมาหากิน แต่ชีวิตกับปลูกฝังความไม่ถูกต้องให้กับชาวบ้านที่ศรัทธา ศาสนาจึงเป็นเพียงยึดปฏิบัติเพียงผิวเผิน ผลจึงไม่บังเกิดในแง่ของคุณธรรม หัวใจของศาสนาคือทำให้คนพ้นทุกข์ เพียงละความโลภ ลงได้บ้าง ชีวิตก็สบายขึ้น โลภเป็นกิเลสที่ยุ่งยาก มองไม่เห็นเกิดตลอด

วันหนึ่ง คุยกับคนรู้จัก เธอมีร้านเพิ่งเปิดได้ไม่นาน เข้าหุ้นกับเพื่อน คนที่คุยด้วย สิ่งที่ผมเห็น เธอเตรียมอาหารหวานและคาว จากบ้านมากมาย จ้างคนขาย หุ้นส่วนตอนแรกๆ ก็มา ตอนหลังๆ เริ่มหายหน้า ครับหุ้นส่วนมากรายธุรกิจดีก็เริ่มทะเลาะกัน คำพูดและการแสดงออก อยากซื้อหุ้นส่วนออก ทำมาหากินคนเดียวจะได้ร่ำรวย ไม่ต้องแบ่ง แต่พอธุรกิจไม่ดี ความรู้สึกเซ็งอยากโล้หุ้นให้พาร์ทเน่อร์

แต่คนที่คุยด้วยบอกว่า หุ้นส่วนอยากออกและอยากเห็นพาร์ทเน่อร์หมดหนทางทำมาหากินด้วย เธอเล่าหุ้นส่วนแจ้งอิมมิเกรชั่น เกี่ยวกับลูกจ้าง เรื่องที่เล่าถ้าเป็นอย่างบอกกล่าว ถือได้ว่าเป็นส่วนปัญหาของสังคม การเป็นหุ้นส่วนการเซ็นสัญญาเช่าย่อมต้องทำด้วยกัน เมื่อออกก่อนกำหนดย่อมถูกปรับ เมื่อขาดทุนย่อมขาดทุนด้วยกัน

วัดมงคลมีหลายคน ทำงานตั้งแต่เริ่มสร้างวัด เดี๋ยวนี้ก็ยังทำงานอยู่ อย่างวิสุทธิ์ และเพลิน มากคนเริ่มเกษียณตัวเองเหตุผล การมาวัดสุขภาพไม่อำนวย (เดิน) หลายคนเริ่มชีวิตโดยการมาให้แรงงานกับวัด ช่วยวัดซื้อของ ซ่อมแซม ช่วยวัดขายของ ครับมากมาย

ทุกวัดเจริญ อยู่คู่กับสังคมก็อาศัยพวกเรา คนเราเดือดร้อน วัดสามารถเป็นที่ปรึกษาได้ คนเราถ้ามีปัญหา ได้ระบายออก มีคนรับฟัง และแนะนำ ความทุกข์ย่อมลดเบาบาง หรืออาจหาย นำความสบาย ครับวัดช่วยได้

พระท่านพูดเสมอ โยมจะที่บ้าน นอกบ้าน จะเป็นวัด กิจกรรมส่วนรวม ถ้าเราปรับใจ ให้เกิดความรู้สึกถูกต้อง สิ่งดีๆ ย่อมเกิดทั้งนั้น