เพลินกับคลองโคลน รอบตัวเป็นธรรมชาติ ถึงจะถูกทำลาย แต่ก็ได้รับการดูแล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เคยตรัส ควรช่วยกันอนุรักษ์ ดิน น้ำ ลม ไฟ เป็นความจำเป็นแก่ชีวิตประจำวัน ขาดสิ่งเหล่านี้ ย่อมตาย จะตายเร็วหรือช้าก็แล้วแต่ปัจจัย ทุกวันประชาชนเพิ่มสารพิษให้กับธรรมชาติ คงอีกไม่นานของได้ฟรีจากธรรมชาติ ต้องซื้อด้วยเงิน อย่างน้ำ ก่อนโน้นแม่น้ำลำคลองสะอาด หมายถึงใช้อาบ ดื่ม รดพืช คน สัตว์ แม้แต่วัตถุ อาศัยความจรรโลงชีวิตด้วยน้ำ แต่ปัจจุบันแม่น้ำสกปรก ใช้อาบ ดื่มไม่ได้ แต่เราก็กินปลาที่เติบโตจากน้ำที่มีสารพิษ แล้วกล้าพูดว่าชีวิตไม่ดื่มน้ำก็ปลอดภัย สารพิษจากน้ำผักมากประเภท และอร่อยในรส เติบโตในน้ำอย่างผักบุ้ง สายบัว ผักกระเฉด ผักดังกล่าวจะมีน้ำบรรจุไว้มากมาย อยู่กับน้ำ กินน้ำ และแน่นอนร่างกายจะถ่ายน้ำออก แต่จะเก็บสารพิษไว้ทีละนิด

น้ำทะเล เลี้ยงดูหอย เป็นทะเลริมฝั่ง ระบบการถ่ายของเสีย จะตกตะกอนริมฝั่ง ปลาน้ำตื้นจะสะสมสารพิษ เหมือนหูปลาฉลาม หูใหญ่อายุยืน ย่อมสะสมสารตะกั่วเป็นระยะเวลานานปี ผมไปทานอาหารร้านเชฟแมน (Chef Man) ที่สนามกอล์ฟธนา เต็มโต๊ะ 9 คน ถ้าสั่งหูฉลาม 9 คนโถใหญ่ ราคา 20,000 บาท (สองหมื่น) อาหารมากประเภท จานละ 4-5 พัน อดพูดประชด คนมากินมากโต๊ะ ครับคนมาเล่นกอล์ฟ เป็นสมาชิก ต่างนับเงินชั่งกิโล เจ้าของร้านถ้ายังอดอยากอยู่ละก้อ ระยะทางชีวิตคงยากจะมีรถเบ็นส์ราคาหลายล้านไว้ขับ

นายท้ายเรือ พาเรือเลาะริมฝั่ง ต้นโกงกางต้นแสม (อ่านว่า สะแหม) ปลูกใหม่ และต้นเก่าขึ้นเต็มตลิ่ง ล้ำมาถึงแช่ในน้ำ ก็น้ำขึ้นลงและแห้ง ไม่แปลกถ้าจะเห็นต้นไม้ เติบโต แผ่กิ่งก้าน ใบเขียวดูสมบูรณ์ เพราะต้นไม้ที่กล่าว อยู่ได้ทั้งบกและน้ำ แต่ถ้าพูดถึงความชอบ น่าจะเป็นน้ำ

เห็นต้นแยกแยะ ทายต้นอะไร คุณคนเมืองทางเหนือ อย่างดีรู้จักต้นไม้สัก คนรุ่นใหม่แยกไม่ออกสักทองหรือสักเฉยๆ ผมยอมรับแยกไม่ออกรับรู้จากหนังสือ ถ้าเป็นเด็กเก่งท่องสูตร แต่เวลาสอบ เหลียวซ้ายและขวาถามเพื่อน เดี๋ยวนี้คนไทยนิยมปลูกต้นยูคาลิปตัส โตเร็ว ตัดขายทำกระดาษ ทำเงิน เรื่องจริงเพื่อนสนิทรักใคร่ โอดครวญในงานรุ่น ข้าปลูกยูคาลิปตัสหลายไร่ แวะไปดูบ้าง ไม่ดูบ้าง ปล่อยให้ธรรมชาติดูแลกันเอง พอต้นแข็งยืนต้น ฝนตก แดดออก ทะลึ่งพลาดหน้าฝนหยุดตก รากแก้วคือรากหยั่งลึก ชอนไชหาน้ำ แร่ธาตุ กลับไปอีกครั้งถูกขโมยตัดเรียบ ต้นไม้ทุกประเภท ที่เติบโตเร็ว เติบโตง่าย รากฝอยเยอะ ต่างแข่งขันหาอาหารมาบำรุงต้น สำหรับผม ต้นมะขาม มะขามเทศ ต้นฝรั่งเห็นร้องอ๋อ สามารถบรรยายคุณภาพได้ ผมชอบต้นตะแบก ดอกสีม่วงสวย แต่ต้นและใบไม่ถึงกับอัปลักษณ์

ครับเรื่องความถนัด บอกลักษณะต้นไม้ย่อมขึ้นกับพื้นเพ ต้นโกงกางลำต้นใหญ่ แต่จะไม่ฝังในดิน จะมีรากมากมายใหญ่ ยึดลำต้น โกงกางเป็นยอดของถ่าน แสมอยู่ในน้ำแต่ไม่มีรากมากมาย ใบแตกต่าง ต้นยืนตรงแข็งแรง

ผมดูฝั่งทะเลของฟิลิปปินส์ อนุรักษ์ป่าไม้น้ำกว้างใหญ่ เป็นแหล่งอาหารทะเล เสียดายบ้านเรา มากที่ถูกทำลายสร้างบ้านเรือน ขนาดป่าลึกคนยังขโมยตัด สัตว์ป่าหายากถูกล่า

คลองโคลน คนถือหางเรือ เครื่องเจโร่ บอกว่ารากของต้นโกงกาง สัตว์น้ำ ออกลูกหลาน ขยายพันธ์เติบโต สัตว์ประเภทปลาก็เหมือนกับสัตว์และคน ต้องมีที่ออกไข่ เติบโตลูกหลาน ปลาแซลม่อนว่ายทวนน้ำ พุ้ยดินทำรัง ตัวผู้ปล่อยเชื้อผสม ตัวอ่อนเกิด เติบโต เดินทางเป็นอาหารของนกและปลา เขาจึงบอกว่า ยังเล็ก ต้องอยู่กับพ่อแม่ ถ้าไม่อยู่ ก็อย่าห่างรัง ชีวิตรอบด้านอันตราย

คนนำเที่ยวบอกว่า เดี๋ยวนี้ปูทะเลเนื้อเยอะ เริ่มเข้ามาอาศัยออกลูกหลานภายใต้ความเจริญของต้นไม้ ครับผม มากสิ่งตักเตือนสอน พอเป็นประสบการณ์ที่สัมผัสรับรู้สิ่งดี ร้องอ๋อ ถ้าจะให้สมบูรณ์ต้องลงมือสร้างสิ่งดีๆ ด้วย

ครับยามเย็น เรือเบนหัวเข้าฝั่ง นกทะเลก็เหมือนกัน บินเรียงแถวเป็นฝูงกลับบ้าน ชีวิตทุกประเภท คำว่าบ้านคือวิมาณ เป็นของแน่ จึงเห็นว่า พุทธมณฑลหลายสาย มีบ้านอยู่อาศัยมาก ถึงจะอยู่ไกลกับที่ทำงาน แต่ถ้าเป็นครอบครัว เดินทางไกลอาจจะหนึ่งหรือสอง นอกนั้นกิจกรรมใกล้บ้าน อย่างโรงเรียน อ้าแขนรับ มีหัวทำธุรกิจเล็กๆ ชีวิตเมื่อมีเงินเข้าทุกวัน ความพอใจของชีวิตจะอยู่ที่ไหน ชีวิตมีงาน รอด ย่อมนำความสุข และพอใจให้ ยกเว้นนิสัยเกียจคร้านการทำงาน อยู่ไหนๆ เป็นได้เพียงตัวเชื้อโรค

ค่าบริการเรือ 200 บาท คนไทยบอกว่าไม่มาก คนต่างประเทศ คูณหารเป็นเหรียญ ยังยึดติดต่างประเทศ คุณหารเป็นเหรียญ ยังยึดติดเงินบาท ก็มากโข

ขึ้นบ้านคนขับ น้องเห็นต้นไม้สวยขอต้นเล็ก เชิญค่ะเดี๋ยวจะห่อให้ น้ำใจของคนระหว่างคนกรุง และคนนอกเมืองแตกต่าง คนพาเที่ยวเสนอ คราวหน้าท่านมา ครับชาวบ้านให้เกียรติเสมอ สังคมคนไทย เราเลิกทาสมานานสมัย รัชกาลที่ 5 แต่สังคมคนไทย โดยเฉพาะละครจะยัดเยียดให้เกิดชนชั้น อย่างคำว่าไฮโซ ชาวบ้านคำพูดอ่านน้อม คารวะมันเป็นคุณสมบัติดีๆ ของคน

ชีวิตจริงของผม สัมผัส และรับรู้ สังคมไทย และแตกต่าง ลูกคนชั้นกลางลดลงมา เรียนโรงเรียนวัด ครับผมก็จบโรงเรียนวัด ดีเสียอีกรับรู้เรื่องคุณธรรมกำกับกับชีวิต หลายปีมา ผู้ปกครองมากคนคิดว่า คำว่าวัดนำหน้าโรงเรียน ด้อยคุณค่า เสนอให้เอาชื่อวัดออก คนแก่วัด พูด พุธโธ ธรรมโม สังโฆ คิดได้อย่างไร นรกทางความคิดเป็นที่ตั้ง ลูกคนมีเงิน เรียนโรงเรียนอินเตอร์ จบเมินมหาวิทยาลัยในไทย เข็มทิศต่างประเทศ ครับย่อมแตกต่างขอโทษผมแยกแยะไม่ออก หลายคนกระเซ้าปี 1967 มาเรียนในอเมริกา ก่อนโน้นจบมหาวิทยาลัยในไทยแล้วจะไม่เข้าใจความแตกต่างอย่างไร ที่จริงรับรู้ อิสระในความคิด โต้แย้งหน้าห้องระบบการบริหาร ไม่หักหาร ยึดหลักความถูกต้อง ความยุติธรรม และกฎหมายจากประชาชน คนด้อยโอกาสได้รับการดูแล คนแก่ ไม่ถูกลืมเหมือนสังคมไทย และที่แปลกไม่เคยเห็นคนในโลกนี้ จะกล้าใช้คำหยาบคาย

พูดไม่มีมูล ด่าทอคนมีบุญคุณ เพียงเงื่อนไขเดียวความเป็นคนที่มีความเกลียดชัง ทับถมในใจ มองไม่ออกถึงความถูกต้อง ครับดูได้ในอินเตอร์เน็ต คนไทยครับผม

ครับออกจากคลองโคลน จุดหมาย ตลาดน้ำ ตลาดน้ำหาที่จอดรถใกล้ๆ ยาก สุดท้ายได้ที่จอด เดินดูตลาด โดยเฉพาะชาวต่างชาติย่อมตื่นเต้น ก๋วยเตี๋ยวเรือจอดรอ เท้าซ้ายยันกับเรืออื่น มือขวาถือนะหลิว หยิบอุปกรณ์มากสิ่ง ใส่กับเส้น เต้าหู้ กุ้งแห้ง หัวไช้โป้ น้ำตาล น้ำปลา น้ำส้ม พริก โล้กระทะ โยนสูง คนกินร้อง “ว้าว” ไฟแลปในกระทะ เสียงคุย ไม่เคยพบจากประเทศไหนๆ ทั่วโลกมีไทยแลนด์เท่านั้น นั่งม้ายาว ตะเกียบฝรั่งเก่ง คุย ดูรอบๆ เผลอเดี๋ยวหมดจาน ต่อไหม (One more) ไม่ละอิ่มแล้วอร่อยมากๆ เสียงขอบคุณ (Thank you)

ครับสังคมเรือ ความตื่นเต้นคือความแตกต่าง เป็นประสบการณ์ใหม่ของชีวิต ยิ่งถ้าเดินตลาดสด น้ำเฉอะแฉะ ต้องหลบคนเข็ญผักและสิ่งของ บ่อยครั้งถูกชน ดูเขียงหมู มีทุกอย่างวาง หู หาง ใส้ แม้แต่ลูกอัณฑะ “ว้าว” เสียงออกจากลำคอโพล่งจากปาก ช่างมหัศจรรย์ ยิ่งเห็นอาหารแมลงทอด แมงกุดจี่ จากขี้ควาย จิ้งหรีด แมงดา หนอนจากปล้องไม้ไผ่ เห็นทอด ความรู้สึกรังเกียจ แต่อยากลอง เสียงเปล่งอร่อยดี (Not bad)

ผมแวะร้านนวดเท้า ราคา 300 บาท เตียงผ้าใบ หันหน้าสู่แม่น้ำ ร้านเต็มด้วยลูกค้า ครับมาไทย ถ้าไม่นวดถือว่าตกหล่น เพื่อนผมบอกว่า อาบอบนวด ถ้าไม่ได้สัมผัส นอกจากจะตกหล่นแล้ว ชีวิตยังขาดสิ่งดีๆ ผมฟังใจคล้อยตาม หันขวา เจอเมีย ปากพูดกลบเกลื่อน ข้าไม่สนหรอก นวดเท้าก็สูงสุดของชีวิตแล้ว หน้าเมียยิ้ม เกลียดนักคนรู้ทัน

มีความสุขกับขนม ซื้อขนมหม้อแกง อยู่ใกล้เคียงกับเมืองเพชร รสน่าจะใกล้เคียงกัน ครับพอช้อนสอง-สาม สาบานตัดสินใครดีกว่าไม่ได้ รู้แต่ว่าอร่อย มางวดนี้หาน้ำใบบัวบกและน้ำตาลสดไม่พบ แต่คิดว่างวดหน้า จะพยายามสรุปกับตัว คงไม่เกินความสามารถ

เสียงโทรศัพท์ดัง เดินไปตามถนัด ครับผม พอออกนอกตลาด สู่ถนนใหญ่ ร้านปลาทู มากร้าน โฆษณาปลาทูคอหัก 6 เข่ง 100 บาท เลยไปหน่อย 8 เข่ง 100 คนขับบอกว่า เดี๋ยวจะเจอ 10 เข่ง 100 ครับไม่มีใครสน ครอบครัวเล็กซื้อมากเหลือ ทั้งๆ ที่รู้ว่าปลาทู สารพัดอร่อย จะนำไปยำ ต้มเค็ม จิ้มน้ำพริกกะปิ อีกมากสิ่ง คนไทยถึงจะจนทำงานเป็นจับกัง หน้าคนก็ยิ้ม กลับบ้านอาจทะเลาะกันบ้าง แต่ก็หลับสบาย วันใหม่ไม่ต้องคิดกิจกรรมจะกระตุ้นเอง ผิดกับนายทุน เงินเยอะ จะกิน จะนอนโทรศัพท์เข้ามาตลอด เงิน เงินคิดตลอด เคยถามระหว่างเงิน กับสุขภาพเลือกอะไร สุขภาพจะดูแลอย่างไร พอถึงวันก็ตาย แต่เงินเมื่อโอกาสมาถึง ไม่ทุ่มสุดตัว ชีวิตย่อมชวดมากสิ่ง น้าก็รู้เงินคือสารพัดเลือกได้ คำพูดที่ได้ยิน ผมถูกรุกฆาตจนกลางกระดาน