ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
โรงเรียนของแม่ ตอนที่ 45

นอกเมืองหน้าโรงแรม โดยปกติที่จอดรถก็ต้องวุ่นวาย ที่นี่พอดีคนสตาร์ทรถย่อมปล่อยที่จอดเป็นของคนรอ นอกเมืองห่างจากมหาวิทยาลัย มิเตอร์ก็ยังทำรายได้ให้กับซิตี้ ถึงไม่มากแต่รอจังหวะ มิเตอร์หมดเวลา ตั๋วย่อมแพงเกินก๋วยเตี๋ยวร้าน Joy Lee ราคาเท่ากับ 2 ชาม

ฝนตกพรำ คนแคลิฟอร์เนียอย่างผมรักฝน ตอนก่อนมาอยากให้ฝนตกทุกวัน เผอิญตาก็อยากให้ตกมาก ไม่ได้โลภ แต่ชีวิตใช้น้ำจำกัด บอกตรงๆ หงุดหงิด ผมอาบน้ำติดวันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน โดยเฉพาะก่อนนอน จำคำพูดของแม่บ้าน ทุกคืนจะเรียกให้หลานอาบน้ำก่อนนอน หลานอายุ 4, 6, 8 ชายล้วน คนอเมริกันและคนแขกมีผู้ชายล้วนยิ้ม แต่งงานไม่ต้องจ่าย เพราะคนแต่งงาน 2-3 หมื่นเหรียญขึ้นไป ยกเว้นในแคลิฟอร์เนียเหนือ ไปแต่ง “มาริออต” ซานมาเท็ล มีคนไทยเป็นผู้จัดการ (ชื่อ แซม) คุยกันพอพึ่งพาลดราคาให้ได้ สมาคมไทยเหนือ จัดงานคิงส์ งานควีนที่นี่ได้ลดราคาพิเศษ หลายคนวันเกิดจัดที่นี่หัวละ 50 เหรียญ ดูแล้วสมเหตุผล แต่ส่วนตัวเฉพาะผมคนเกษียณ เงินจำกัด ปกติก็ใช้เงินเพื่อสังคมอยู่แล้ว ถ้าเกิดทุกเดือน ผมตบกระเป๋า ไม่นูน ไม่มีเสียงกระดาษพับในกระเป๋า ตบกี่ที่ผ่านกางเกง กระเป๋าผ้า ถูกเนื้อที่ขาเจ็บฉิบ

สำหรับหลาน จำเป็นต้องอาบน้ำ ทุกคนไปโรงเรียน เข้าห้องน้ำ เวลาเช็ดจะไม่ค่อยสะอาด ครับอาบน้ำก่อนนอนย่อมสะอาด หลับสบาย พ่อบ้านแม่บ้าน อาบน้ำก่อนนอน ถึงกิจการงานเคยทำก่อนนอน หรือสวัสดีตอนเช้า ยกเลิกไปนาน แต่ตลอดวันกลิ่นตัวขับถ่าย เหงื่อ ไม่อาบน้ำ จะใช้น้ำหอมช่วย แม่บ้านบางคนบอกว่านอนไม่หลับกลิ่นน้ำหอม กลิ่นตัวไม่อาบน้ำเขียว ไล่ออกจากเตียง บ่นตามหลังคนสกปรกไม่คบค้าหลับนอนด้วย

ผม ลูกสาว เมีย หลาน 3 คน เดินเรียงแถวขึ้นโรงแรม ครับห้องหน้าโรงแรมคนเยอะ เป็นโรงแรมที่คนมาสัมมนา ถกปัญหา ลูกชายมองเห็นลุกออกมาไหว้ ครับลูกคนไทยเราสอนให้รู้จักไหว้ เป็นวัฒนธรรมที่ดีของไทย การไหว้คือการอ่อนน้อม และคนไหว้เป็นแมว (เพ็ญวิภา) เคยบอกตัว หัวต้องก้มและสำคัญ จิตต้องรับรู้กับการไหว้ ความจริงใจ ความอ่อนน้อม ย่อมเป็นเหตุเป็นผล ไม่ใช่แข็งทื่อ แสดงว่าใจไม่สัมผัสกับการไหว้

ลูกชวนไป รู้จักเพื่อนต่างชาติเป็นคนจีน มาจากหลายมหาวิทยาลัยต่างมาพูด ครับการศึกษาบางสาขา ระดับบน เด็กจะพูดในที่ต่างๆ เพื่อประสบการณ์ ผมคิดตลอด เมื่อพูดก็ย่อมต้องอ่านหนังสือมาก ตอบคำถาม นานวันกลายเป็นความรู้ ถ้ามีมาก รู้จักปรับปรุง จะกลายเป็นเงินได้ โดยเขียนหนังสือขาย อเมริกาการเขียนหนังสือขาย ถ้าคนนิยม รวยเป็นล้าน ไม่ยากเลยใช่ไหม

ครับเด็กๆ ที่ลูกแนะนำ ต่างเคยมีประสบการณ์ พูดตามที่ต่างๆ ส่วนตัวผมครอบครัวเคยสอน การทำตัวเป็นผู้นำคือการแสดงออก ตอนเป็นนักเรียนทุนกระทรวงศึกษา เรียนครู ญาติพี่น้องเคยสอนถ้าอยากเป็นหัวหน้าห้อง ประธานนักเรียน ทำอย่างไร อย่างตอนเลือกหัวหน้าห้องผมเสนอ และออกไปหน้าห้องเขียนชื่อคนสมัคร และจะกาให้ หลายคนต่างไม่รู้จักกัน ถามผม “เอ็งชื่ออะไร” ผมใส่ชื่อแรก ครับคนไม่รู้จักกันย่อมเลือกคนกล้าคิด แม้แต่ปีสุดท้ายก็ได้รับเลือกเป็นประธาน

ลูกเดินไปเค้าน์เตอร์ “เช็คเอ้าท์” เด็กจะเดินทางไม่วุ่นวายกับกระเป๋า เด็กจะมีแบ็คแพ๊ค และกระเป๋าหิ้วใบเล็กๆ เหมือนผมเดี๋ยวนี้ไปไหนๆ อย่างดีกางเกงตัวนึง เสื้อ 2 ตัว กางเกงใน 2 ตัว ถุงเท้า 2 คู่ แม้แต่ใช้ชีวิตท่องยุโรป ปี 1973 ก็มีกระเป๋าสะพาย สะดวก เบา ความรู้สึกคล่องตัว

ทุกคนหิว ลูกชายเสนอร้าน Joy Lee ร้านก๋วยเตี๋ยว ครับคนเยอะ เด็กนักเรียน และผู้ใหญ่ ก๋วยเตี๋ยวน้ำจานโต มีจานกว้าง 18 นิ้ว ฟังไม่ผิดหรอก กว้างและลึก ราคา 19.95 คนเด็กนักเรียนมา 3-4 คน สั่งชามโต ชามเดียว ถ้วยแบ่ง 4 ถ้วย อิ่ม อร่อยตามความชอบหรือไม่ ผมไม่สามารถให้คำจำกัดความในรสได้ ขออภัย แต่ที่ผมสั่งราคา 8.45 เยอะ อิ่ม เหลือ ไม่โม้อร่อย

เมื่อท้องอิ่ม ย่อมไม่ตรงกับสุภาษิตไทย ท้องอิ่มหนังตาหย่อน แต่ความเป็นจริงท้องอิ่ม ย่อมมีพลังงานในการทำภารกิจ ผมชอบคำว่าภารกิจ มากกว่ากิจกรรม โดยความเป็นจริงก็เหมือนกัน แต่ภารกิจมากงานที่ต้องทำและยังควบคุมยังวาดเป็นภาพ แต่ต้องทำในเหตุการณ์ข้างหน้า

คนขับเปลี่ยน ลูกชายขับแทน หลายปีมา ลูกชายไม่สนใจเรื่องมีรถ รถคันแรกแม่ซื้อออกจากอู่ใหม่ เลือกสี เลือกแบบวันหนึ่งไปมหาวิทยาลัย ตอนเรียนปริญญาโท จอดรถดื่มกาแฟ อ่านหนังสือ มีรถคนเมาขับชนรถลูกชายจอด และสไลด์ไปชนอีก 2 คัน เสียหายต้องทุบทิ้ง พอเรียนปริญญาเอก ก็ขี่จักรยาน ไปสอนมหาวิทยาลัย อาจารย์ด้วยกันบอก ขี่จักรยานตัวไกล เหงื่อออกไม่ดี ครูนั่งรถเมล์ มหาวิทยาลัยมีเครดิตเกี่ยวกับตั๋ว หมายถึงจ่ายแต่มหาวิทยาลัยให้เงิน

ไม่นานถึงตัวเมืองชิคาโก้ เมืองนี้ถนนซับซ้อน มากกว่าซานฟรานซิสโก มีหลายชั้น จุดหมายไปโรงแรม Hyatt ดาวน์ทาวน์ ทางวันเวย์ ครับโรงแรมในชิคาโก้ หลายเดือนมาพักที่ Montale ราคาเฉลี่ย 300 เหรียญ ขาดไม่เท่าไหร่ แต่ชอบ เราจ่ายพิเศษ มีของทานเล่นตลอดวัน กาแฟ น้ำส้ม แซนวิช คุกกี้ เบค่อน แม้แต่สโม๊กแซลม่อน ค่าจอดรถขาดตัว คืนละ 60 เหรียญ

พอถึงวันนี้ เพิ่งรู้ว่าตัวเองเงินน้อย จะซื้อความสะดวก คล่องตัวก็ต้องอาศัยลูกและเมีย เคยมีคนถามว่าเซ็งไหมยิ้ม “โนคอมเม้นท์” อดกล่าวคนมีเงินย่อมได้เปรียบในโลกกว้างและยาว

ตกเย็นไปทานอาหาร Siam Café ร้านเพื่อน บอกว่าอยากกินน้ำพริก ชะอมและปลาทู หลานๆ ไม่อยากไป เพราะอาหารที่โรงแรมกินฟรีมีมากมาย ลูกสาวชอบสลัดและ Smoke Salmon ครับกินอาหารเพื่อนบอกว่าฟรี แต่แม่บ้านจ่ายให้ คืนนี้ผมดื่มไวน์ดีๆ เกือบ 2 แก้ว เพื่อนเจ้าของร้านและเพื่อนอีกคนเรียนด้วยกันที่เมืองไทย และออริกอนไม่แตะของมึนเมา ผมถามว่ากลัวผิดศีลเหรอ ไม่หรอก เพียงแต่เหล้า เบียร์ ไวน์ ไม่อยู่ในจิต และจิตสำนึกมานานหลายปี ผมอดอนุโมนากับเพื่อน แต่คิดว่าเมื่อไม่ดื่ม ความสนุกระลึกเหตุการณ์ ย่อมขาดช่วง

ชิคาโก้เวลาช้ากว่ามิชิแกน ชั่วโมงเร็วกว่าแคลิฟอร์เนีย 2 ชั่วโมง อากาศยังหนาว ตึกโรงแรมเป็นชั้นบนของถนน มีอีก 2 ชั้นข้างล่าง ผมเดินไปบนถนนสายสำคัญชื่อ Michigan Ave. เหนือจรดใต้ ตึกสูงใหญ่ระหว่างตึกสูงทางเหนือมีตึกสูงและมากบล๊อคกว่าทางใต้ คนทางเหนือเป็นคนมีเงินเป็นคนขาว คนเม็กซิกัน คนดำ เป็นคนใช้แรงงาน แน่นอนย่อมจน มีลูกเยอะ หย่าร้าง รัฐบาลช่วยเงินช่วยเหลือ การช่วยเหลือเป็นเรื่องจำเป็น คนด้อยโอกาส คงหมายถึงไม่มีทักษะความรู้ในการประกอบอาชีพ อาจถูกมองเกียจคร้าน จริงเท็จเรารู้

ชิคาโก้ยังมีเวสกับอีส ชั้นล่างมีแม่น้ำ Chicago River มีเรือท่องเที่ยวแม่น้ำเชื่อมระหว่างทะเลสาบทางตะวันออกกับตะวันตก ก่อนโน้นเป็นที่ทิ้งน้ำใช้แล้ว เหลือเชื่อ น้ำในแม่น้ำสะอาดไม่เห็นพลาสติก กระดาษ และโฟมลอย ไม่เหมือนแม่น้ำเจ้าพระยา และคลองแสนแสบ แสนจะสกปรก ดูเมื่อไหร่อดคิดคนมีบ้านเรือนอยู่บนฝั่งของคลอง ช่างมีความรู้สึกอยู่กับสิ่งสกปรกหรือจิตใจเต็มไปด้วยขยะ

หนังสือพิมพ์ชิคาโก้ทริบูรณ์ ยังขายดีฉบับละเหรียญ ตึกไม่สูงสไตล์เก่าแก่ด้วยลวดลาย ครับเมืองชิคาโก้จะผสมผสานระหว่างตึกเก่าแก่ไม่สูง อยู่ระหว่างตึกสูงเต็มไปด้วยกระจก มีหลายแห่ง

แต่ชีวิตคนในตัวเมืองจะเลยวัยกลางคน เด็กหนุ่มสาวที่เดินเข้ามหาวิทยาลัยติดกับหนังสือพิมพ์ หรือนักท่องเที่ยวต่างมีพฤติกรรมเหมือนกัน ตื่นตัว กระฉับกระเฉง เต็มไปด้วยไหวพริบ คนพวกนี้หัวรุ่นใหม่ย่อมพัฒนาประเทศชาติ จึงเห็นว่าชิคาโก้ มีมิวเซี่ยม อาร์ท สวนดอกไม้ สถานที่เด็ก ครับจุดปลายทางของคนรุ่นมีไฟพัฒนา จะอยู่มุมไหนของโลกย่อมสร้างความเจริญ และมีความก้าวหน้า ย่อมต่างกับคนทิ้งของลงบนถนน แม่น้ำ และเฉยเมยต่อความสกปรก คนเหลือเข็ญ