เช้าวันนี้วันพฤหัส เวลา 10:15 AM เดินออกจาก วายเอ็มซีเอ ครับเป็นที่ออกกำลัง ระบบออกกำลังที่นี่มี 2 ระบบด้วยกัน คือการเล่นด้วยตัวเอง อุปกรณ์มีมากมาย ผมนิยมเดินบนสายพาน ถีบแป้น บ่อยครั้งไปแผนกยกน้ำหนัก และเครื่องมือบางอย่างเล่นไม่ถูกต้อง จะต้องมีคนสอนให้

และการออกกำลังอีกอย่างคือการเข้าคลาส ครั้งละ 45 นาที มีครูสอน คนเล่นทุกคนคือผู้สูงอายุ 70-80 คลาสมีคนไม่เกิน 25 คน ครับช่วงโควิด ถึงทุกคนจะรับรู้ว่าปลอดภัย แต่หลังของชีวิตโดยเฉพาะการออกกำลัง ทางครูผู้สอนให้ห่างกัน สำหรับผมจะสวมหน้ากากปิดจมูกและปากเสมอ ครับการดูแลตัวเองเป็นความจำเป็น ในคลาสตั้งแต่ผมมาออกกำลัง 3-4 เดือนมา สำหรับคลาสมีผู้ชาย 2-3 คน ส่วนมากจะเป็นผู้หญิง ผู้หญิงน่าจะเป็นผู้ไฝ่ดูแลตัวเอง

คลาสที่ออกกำลัง มีความแตกต่างหนักเบา เราเป็นผู้เลือก ทุกต้นเดือนเราต้องลงทะเบียนออกกำลังที่คลาส ผมจะเข้าคลาสจันทร์-ศุกร์ ครั้งละ 45 นาที คลาสที่ผมเล่นมีโยคะ (Yoga) ออกกำลังแขน ขา ไหล่ ลำตัว บางครั้งนั่งสมาธิ คลาสโยคะ ไม่หนัก อีกคลาสหนึ่งเรียก Core & Stretch คลาสนี้เป็นวิธีการออกกำลังเข่า ขา แขน ลำตัว มีอุปกรณ์ที่ใช้ลูกบอลแบบใหญ่ ส่วนมากจะใช้เข่าหนีบแล้วเคลื่อนไหว ขา เข่า ลูกบอลอีกอย่างลูกพอๆกับลูกเทนนิส โตกว่า เป็นพลาสติก มีปุ่มอยู่รอบ ใช้ วางบนพื้น ใช้ฝ่าเท้าเหยียบและคลึง คลาสนี้หนักกว่าโยคะ

ส่วนตัวผมกับแม่บ้าน เป็นผู้สูงอายุ อยู่กันเองเป็นช่วงวัยสูงอายุ ส่วนประกอบของชีวิตเริ่มสู่วัยเสื่อม เข่า ขา แขน ร่างกาย แม้แต่ความคิดเห็น คำสอนของพุทธศาสนา ทุกสรรพสิ่งมีความชรา และเสื่อม เมื่อวัยชราเข้ามา ทุกอย่างที่เสื่อมจะพัฒนาอย่างไร ก็ไม่สามารถคงสภาพเดิมได้ เพียงแต่ดูแล โดยการออกกำลัง การออกกำลังทำให้เราสามารถ มีชีวิตที่ดูแลตัวเองได้

โดยความเป็นสัจธรรม คืออนิจัง ทุกขัง อนัตตา เมื่อเรารับรู้ก็เพียงประทังการใช้งานให้ยังเดินต่อไป โดยการออกกำลังของกาย แต่อย่าลืมออกกำลังใจด้วย การออกกำลังใจคือความคิดที่เป็นความถูกต้อง ไม่นำความทุกข์และความกังวลมาอยู่กับชีวิต

เรื่องของสุขภาพคนบ้านเราช่วงชรา “มีนอนติดเตียง” คือลุกจากเตียงลำบากหรือลุกไม่ได้ การออกกำลังกายเป็นความถูกต้องของชีวิต หลายคนคิดว่าการทำงานคือการออกกำลัง ครับคงจะไม่สมบูรณ์แบบอุทิศเวลา เพื่อการออกกำลังจริงๆ ความรับรู้ที่ผมออกกำลังในคลาส ทำให้กล้ามเนื้อแขนขา เข่า ไหล่ ลำตัว ได้รับการออกกำลังตรงกับปัจจัย คลาสที่ผมออกกำลังสิ้นสุด ช่วงสิ้นสุดของคลาสจะยืนตรง กางแขน ลดแขน ก้มตัว แขนจดกับพื้น เอาแขนทั้งสองกอกประสานหน้าอก และนำมือมาทำท่าไหว้ กล่าวคำขอบคุณ ครับการกล่าวขอบคุณ “เพื่อระลึกถึงสิ่งที่เราทำ” ขอบพระคุณ พอถึงวันนี้ทุกอย่างร่วงเลย แต่ชีวิตไม่เคยท้อแท้ ก้าวหน้าสร้างพลังกายใจให้กับชีวิต

ความคิดวันนี้ ชั่วโมงนี้ ต่างกับวัยเติบโตตอนเป็นเด็ก แม่สอนเสมอเป็นเด็กดี อย่าก้าวร้าว ขยัน มานะ อดทนเล่าเรียน เป็นเด็กดี จะเติบโตเป็นแบบอย่างของสังคม แต่วันนี้ทุกคำสอนของแม่ กลายเป็นคำสอนที่เตือนสติ ตอนนี้เราคือผู้สูงอายุ ต้องดูแลตัวเอง ถึงลูกจะห่วงใย อยากดูแล แต่ชีวิตของเราต้องต่อสู้ มานะ ดูแลตัวเองก่อน คำพูดของคนทุกคนที่เติบโต ผ่านชีวิตแต่ละรุ่น จะล้วนโดยพฤติกรรม ชีวิตต้องเดินทางด้วยตัวเอง คือความอิสระของชีวิตจนถึงปลายทางของชีวิต ยกเว้นบางคนไม่สามารถยืนบนขาตัวเองได้ ต้องพึ่งพาคนอื่น แต่อย่าสิ้นหวัง

ผมเก็บของที่เป็นอุปกรณ์ในการออกกำลัง ทุกคนเดินไปที่ชั้นหน้าห้อง เอากระดาษฉีดน้ำยา ฆ่าเชื้อ มาทำความสะอาดพลาสติกที่เรานั่งนอนออกกำลัง ครับช่วงโรคโควิด ถึงทุกคนที่มาออกกำลังจะปลอดภัยไม่มีโรค แต่การป้องกันคือการทำความสะอาดจำเป็น ความคิดส่งสู่ความคิด เราต้องทำในสิ่งคิดว่าปลอดภัย ส่งต่อ ผู้เล่นที่มาใช้บริการในชั่วโมงต่อไป

ผมกล่าวขอบคุณครู ยิ้มให้เพื่อนร่วมกิจกรรม คำกล่าวขอบคุณ ผมคุ้นเคย และปฏิบัติมาตลอดได้รับการอบรมจากพ่อแม่ โรงเรียนและวัดที่เป็นศิษย์ของสมเด็จพระสังฆราช

ความถูกต้องกับความดีงามย่อมไปด้วยกันเสมอ เดินออกจากห้องแวะเข้าห้องน้ำ ครับพอวัยของผม เรื่องการเข้าห้องน้ำจำเป็น

“วันหนึ่งผมไปวัดพุทธานุสรณ์ เมืองฟรีมอนต์” นั่งคุยกับหมอและภรรยา ท่านเรียกผม รุ่นราวคราวเดียวกัน สูงอายุทำมาหากิน ส่งเสียให้ลูกได้เล่าเรียน ผมยกมือไหว้หมอและภรรยาท่าน ท่าน (หมอ) บอกกับผมว่าภรรยาท่านพิการ ไม่รับรู้ ช่วยตัวเองไม่ได้ ผมแสดงความเสียใจต่อภรรยาท่าน แต่สิ่งหนึ่งที่ผมรับรู้และอดนิยมชมชอบท่าน อุทิศกายเวลาดูแลภรรยา ครับอนาคตไม่มีใครทำนายได้ เพียงแต่เราต้องกระตุ้นจิตสำนึก “กระทำสิ่งถูกต้อง”

ผมล้างมือ ดึงกระดาษเช็ดมือ 2 แผ่น ภายในห้องอุปกรณ์ทุกสิ่งเราได้มาจากธรรมชาติ ธรรมชาติมีสิ่งเดียว คือความเมตตา มอบทุกสิ่งให้กับเรา อย่างน้ำ 2 ปีมา ฝนไม่ตกตามฤดูกาล ยิ่งช่วงวันนี้ เราทุกคนต้องประหยัดน้ำ ปกติช่วงน้ำอุดมสมบูรณ์ ผมชอบอาบน้ำฝักบัว แต่วันนี้ต้องประหยัดในการใช้น้ำอาบ ซักผ้าต้องรอจนผ้าเต็มที่ซัก ทุกวันจะประหยัดน้ำ เพื่ออนุรักษ์ต้นไม้ที่เราปลูกไว้ ไฟฟ้าเราก็เอามาจากพลังงานตามธรรมชาติ ครับหน้าที่ของเรารู้จักช่วยกันประหยัด จะใช้พลังงานควรปลุกระบบจิตสำนึก กระทำจนกลายเป็นความเคยชินที่เราเรียกว่ามันคือความเป็นปกติ คือรู้จักประหยัด สิ่งที่ใช้แล้ว รู้จักแยกให้สรรพสิ่งที่ใช้กลับไปเป็นส่วนดีงามของธรรมชาตินำกลับไปหลอมแล้วนำมาใช้ใหม่ บางอย่างผสมปนเป กลายเป็นปุ๋ยหมัก รดต้นไม้

ผมเดินออกจากห้องน้ำ ไฟจะปิดเปิดเอง ผ่านเค้าน์เตอร์ของคนทำงาน ทุกคนอายุอาจใกล้เคียงกับผม ผมกล่าวคำอำลาแล้วเจอกันพรุ่งนี้ คนทำงานทุกคนจะกล่าวกับผม ลาก่อนไพฑูรย์ ครับสังคมของคนที่พัฒนาเบื้องต้นจะเรียนรู้ในการจดจำชื่อ ทุกคนจะจำชื่อผมได้ ผมอดนึกถึงช่วงไปเรียนหนังสือที่ Eastern Oregon College ปี 1969 คลาสของคนเรียนปริญญาโทไม่มาก มากคนยังเป็นครูอาจารย์ถามชื่อ นามสกุล ทุกคนบอกว่าชื่อยาว จำยาก หลายคนมองหน้าตา ชื่อบอกว่าผมเป็นพวกอินเดียนแดงหรือเปล่า

ครับการจำชื่อเป็นกระบวนการจดจำ เรียนรู้ทางการศึกษาเน้นทุกอย่างผ่านมาในชีวิต “เราต้องสนใจและเรียนรู้” อย่าปล่อยให้ไร้ค่า