2-3 เดือน เดือนทางไกลไปไทย กลับจากไทยลูกเขยโทรมาหาแม่บ้าน เสียงตามสาย แม่มาอยู่เป็นเพื่อนลูกสาวหน่อยได้ไหม ผมกับลูกชาย 3 คนจะไปตุรกี อินเดีย เนปาล 3 อาทิตย์ แม่จะได้อยู่บ้านช่วยลูกสาวทำอาหาร ซักผ้า และเป็นเพื่อน คำตอบตกลง ครับในโลกความรัก ความห่วงใย ระหว่างแม่กับลูกมากมาย ลูกกับแม่ใกล้ชิด แม่จะดูแลลูก เคยสังเกตลูกสาวตัวไม่โต มีลูกชาย 3 คน เวลาไปไหนตัวเล็ก แม่ยังอุ้ม ผมรับรู้จากภรรยา เวลาอุ้มลูก ไม่เคยรู้สึกหนัก และแม่ที่เห็น ความรักที่มีจากลูก ไม่เพียงห่วงใย ยังลงทุนทำงาน เก็บออม ส่งลูกเรียนโรงเรียนเสียเงิน ครับผมเชื่อโรงเรียนเสียเงินครูเอาใจใส่ และพัฒนาการศึกษา ก้าวล้ำตำราและความคิดช่วงในความเป็นปัจจุบัน

สำหรับผมความคิดของผม ประสบการณ์ที่ชีวิตสัมผัส จะเป็นการเรียนรู้ที่ดี อย่างมารยาทของชีวิต ผมไปวัดพุทธานุสรณ์เกือบทุกวันอาทิตย์ จะเห็นพ่อแม่พาลูกมาเรียนหนังสือ พ่อแม่จะอยู่วัดตลอดเวลา สิ่งดีที่ลุกๆได้รับคือความอบอุ่น ความมั่นคงทางจิตใจ

ครับเวลาจากแคลิฟอร์เนียกับมิชิแกนต่างกัน 3 ชั่วโมง มิชิแกน 6:00 โมงเช้า แคลิฟอร์เนียเพิ่งตีสาม ถ้าเป็นฮาวายจะราวๆ 6:00 ทุ่ม ทุกครั้งเดินทางด้วยสารการบินเดลต้า เดลต้ามีฐานที่มิชิแกน แอร์พอร์ตใหญ่ เดลต้าบินตรงใช้เวลา 4 ชั่วโมงครึ่ง โดยประมาณ

ครับบินภายใน ไม่มีอาหารฟรี แจกมีแต่น้ำประเภท โค้ก น้ำส้ม กาแฟ และยังมีดีให้คุกกี้ ชิฟ และถั่ว อดคิดถึงเดินทางออกนอกประเทศ จะมีอาหารหนัก 3 มื้อ และนิยมดื่มเบียร์บางครั้ง แทนไวน์ ครับฟรี ขอเติมของมันเมาได้

ส่วนตัว เป็นความเคยชิน ไปไหนแม้แต่ตอนไปกรุงเทพฯ เมื่อเดือนธันวาคม ผมจะมีเสื้อผ้าน้อยชิ้น กางเกงใส่นอนเวลาไปทางไกล จะใช้กางเกงธรรมดาใส่ ประหยัดที่ในกระเป๋า เคยบ่นกับตัวคนขนเสื้อผ้าไปเยอะ บางตัวไม่เคยใช้ บางตัวใช้ครั้งเดียว ขนไปเยอะเปลืองที่กังวลน้ำหนักระเป๋า ยิ่งพอถึงวันนี้อายุเยอะ ถึงจะพูดเอาใจตัวเอง ยังแข็งแรง เดิน ช่วยตัวเองได้ แต่พอยกกระเป๋าน้ำหนัก 50 ปอนด์ รู้สึกยอมแพ้ รัฐมิชิแกนเป็นช่วงฤดูหนาว จะมีหิมะและฝน ครั้งหิมะหนาวเวลาก่อนตก เวลากำลังตก ขับรถความรู้สึกไม่ค่อยปลอดภัย ยิ่งพอหิมะตกเยอะ ทิ้งช่วงหลายวัน หิมะจับตัวแข็ง บางช่วงที่หลงหู หลงตา รถทำความสะอาด ผมเคยเบรกรถ รถหยุดไถลลื่นไป 2-3 ฟุต

ทุกครั้งไปมิชิแกน วันจันทร์-ศุกร์ จะไปเมือง Livonia เป็นที่ออกกำลังของผู้สูงอายุ ผมจะเข้าคลาสแบบสุขภาพ กายใจ อุปกรณ์จะใช้ น้ำหนักลูกบอล และแผ่นยางยืด นั่งเก้าอี้ครั้งละ 60 นาที ภายในห้องคนอายุ 70-80-90 ประมาณ 70-80 คน ส่วนมากเป็นคุณยาย คุณตาที่เห็นมีประมาณ 5-8 คน

ครับโลกของเรา จะเห็นว่าผู้หญิงตื่นตัวมากกว่าชาย ผู้หญิงใช้สมองส่วนขวาทำงาน ยิ้ม พูดเก่ง ปรับปรุงตัวง่าย อายุยืน มีความสุขมากกว่าชาย จะเห็นว่าผู้ชายฆ่าตัวตายมากกว่า ภายในบ้านสามีจะก้าวร้าวใช้กำลังทุบตี มากกว่าผู้หญิง

ครับคนอเมริกันน่าจะรวมถึงผมและคุณด้วย พอแก่ตัวก็จะยังดูแลตัวเอง มากมายยังอยู่อิสระ เดิน หุงข้าว ไปตลาด มีคนมากินข้าวร้านผม ตอนมีร้านขายไป 10 กว่าปีแล้ว เหตุผลทำงานมากไปถึงจะยักยอกเงินสดจากแม่บ้านบ้าง ก็อย่างงั้นแหละ ช่วงทำงานร้านอาหาร งานเยอะ เวลาไปไกลหลายอาทิตย์กลับมาแขกหายไปเยอะ เมื่อส่งลูกเรียนเอกชน จบมหาวิทยาลัย จะยังมีชีวิตทำงานเยอะอีก พูดกับแม่บ้าน พอเหอะ มีเท่าไหร่าก็ใช้เท่านั้น พอถึงวันนี้ โชคดี ลูกสาว ลูกชายดูแล

ผู้สูงอายุในห้องเรียนที่ผมเรียนอายุ 80-90 ยังขับรถ เวลาออกจากบ้านยังดูแลสุขภาพตัวเอง แต่งหน้า แต่งตัว ครับเคยได้รับคำบอกเล่าจากเมีย เกี่ยวกับตัวผม ผมเป็นคนตามสบาย ในสายตาลูกเมีย เป็นคนมักง่ายในการแต่งตัว เมียลูกบอกว่าเวลาพ่อออกจากบ้านควรพิถีพิถันเรื่องเสื้อผ้าหน่อย อายุพ่อมากทุกสิ่งบนตัวพ่อก็ทรุดโทรมอยู่แล้วโดยธรรมชาติ อย่าแต่งตัวช่วยให้ความไม่น่าดูเพิ่มอีก ผมยิ้ม คุณยายทั้งหลายในห้องออกกำลังยังทาปาก ลงครีม ผมอาจดูรุงรังบ้างในบางคน คำบอกเล่าเป็น “สไตล์” ส่วนตัวของผม แต่ผมก็เป็นส่วนของสังคมนี้

เวลาเรียน ทั้งครูสอนและคนออกกำลัง ทุกครั้งมีพูดโจ๊กกัน ได้หัวเราะ คนรุ่นผมหลายอย่างหมดความอาย ถ้าการพูดการกระทำไม่ก้าวล้ำอธิปไตยคนอื่น

อดนึกถึงคำพูดของพวกผู้แทนราษฎร จะมีคำพูดดูหรู ระรื่นหู “อยากให้ประชาชน มีเสรีภาพ อิสระ และมีทางเลือก” แต่ดูพฤติกรรมของคนพูด คนที่เป็นตัวแทน คงจะนั่งบนเก้าอี้ หลังพิงพนัก หน้างุ้ม แขนทั้ง 2 ปล่อยลงข้างๆ ตีความได้ หมดท่า หมดความคิด นึกออกเพียงคำว่า เสรีภาพ คือ ประชาธิปไตย

ครับในคลาส คนจะพูดปีนี้หิมะน้อย หิมะปีไหนตกมาก เป็นปัญหา แต่ชีวิตคน เมืองหนาวเมืองมี 4 ฤดู หนาว ใบไม้ผลิ ร้อน ใบไม้ร่วง ครับความเป็นปกติของฤดูกาล คือความงาม

ผมกับแม่บ้านชอบมิชิแกน ถึงเวลาใบไม้ร่วง ใบจะเปลี่ยนสี เหลือง น้ำตาล และร่วง หน้าหิมะทุกต้นจะไม่มีใบ ช่วงปีใหม่จะตกแต่งด้วยไฟสวยงาม

ผมมาออกกำลัง เห็นผู้สูงอายุอดคิดถึงพ่อแม่ คนไทยผู้สูงอายุพอถึงวัย 60 ก็ปล่อยชีวิตไม่ออกกำลัง ในกรุงเทพฯ เห็นผู้สูงอายุแต่ในสวนลุม มีก๊วนมาทานข้าว ออกกำลัง เล่นโยคะ สังสรรค์ คนแก่ต่างจังหวัด จะหมดหน้าที่ ตบแต่งหน้าตาแล้ว

เข้าห้องออกกำลังไปลากเก้าอี้ไปเอาบอล ที่ยกน้ำหนักและยาง ครับคราวนี้ ครูสอนสนุก และค่าออกกำลัง เหรียญเดียวของคนเมือง Livonia มาจากเมืองใกล้เคียง เพิ่มอีก 25 เซ็นต์ อย่างผมกับแม่บ้าน $1.25

อดคิดถึง วายเอ็นซีเอ ที่ไปออกกำลัง ผมจ่าย 50 เหรียญเกินต่อเดือน เช้าไปเล่นโยคะ บ่ายเย็นไปเล่นแมชชีน ยกน้ำหนัก ยกน้ำหนักด็อกเตอร์มานิตย์กับแพทย์หญิงสุภัคร บอกว่า พ่ออายุมากยกน้ำหนักจะช่วยกล้ามเนื้อ