จุดมุ่งหมายของการท่องเที่ยว บนเรือ Princess เวลา 7 วัน เรือเริ่มออกจากเบย์แอเรีย คำว่าเบย์แอเรีย เป็นอ่าวภายในสวยงามมาก โดยธรรมชาติและการสร้างด้วยน้ำมือ สติปัญญาของธรรมชาติ วัตถุที่ประกอบเกิดจากมือและปัญญาของคน

เรือหันหัวกำลังผ่านสะพานโกลเด้นเกจมาเกือบครึ่งไมล์ มองดูยามเกือบพบค่ำ จากเรือท่องเที่ยว เวลาเย็นเลิกงาน และเช้าช่วงทำงาน บนสะพานโกลเด้นเกตุจะเห็นรถต่อหางแถวยาว รถค่อยๆ เคลื่อนตัว ดูแล้วรับรู้ไม่เร่งรีบ แต่ใจคนควบคุมรถกระวนกระวายใจอยากถึงปลายทาง เรือเลยออกจากสะพานโกลเด้นเกจ จุดปลายทางของเรือจะท่องเที่ยวไปทางใต้ของรัฐแคลิฟอร์เนีย จากซานฟรานซิสโก เป็นเมืองมีชื่อเสียง คนทุกชาติทุกภาษาจะมารวมตัวกันในเมือง ครับเมื่อคนแตกต่างเชื้อชาติ ความเชื่อทางศาสนา และอาหารที่ทานทุกวันจึงรับรู้ได้ว่า อาหารแต่ละชาติ สามารถเข้าถึงความรู้สึกรับรู้รสได้ง่าย เหตุผลทุกคนอยากลิ้มรส แตกต่าง อย่างอาหารไทย

ซานฟรานซิสโกยังมีจุดท่องเที่ยวเด่นหลายที่ อย่างพิชเชอร์แมนลอฟ์ท ครับร้านมากมายขายอาหารทะเล แม้แต่ปลาปิ้ง สดๆ เราสามารถซื้อแล้วเดินทานได้ นิสัยผมเติบโตออกจากบ้านตั้งแต่เรียน ม.1 มาอาศัยวัดหลับนอน ทานอาหารก้นบาตรสมเด็จพระสังฆราช ไม่ใช่ทุกวัน อย่างน้อยอาทิตย์ละ 2 วัน จะไปซื้อข้าวขายริมคลองหลอดทาน เช้าวันเสาร์-อาทิตย์กับเพื่อนศิษย์วัด จะตื่นแต่เช้าจอกกิ้งจากวัดผ่านสนามชัยไปสนามหลวง เป็นการออกกำลังไม่เพียงกายใจ

เรื่อเคลื่อนตัวช้าๆ ตอนลอดสะพาน ผมหันหน้าไปตามเรือ โคนสะพานโกลเด้นเกจเป็นภูเขา เป็นเมืองเซ้าท์ซานริโต้ เมืองนี้ผมไปหลายครั้ง ชอบไปขับรถตามไหล่เขา จอดที่โคนสะพาน ซื้อของติดมือ เดินกัดเคี้ยวครับ หลังจากทานอย่าทิ้งภาชนะลงในทะเล นอกจากฝึกอุปนิสัยไม่มักง่าย ยังผิดกฎหมายเมืองเซ้าท์ซาริโต้ ด้านอกติดกับมหาสมุทรแปซิฟิก มีอ่าวแบบทรายเดินเล่น ที่นี่ผมเคยไป เดินปะปนกับคนแก้ผ้า ตอนแรกตื่นเต้น “ครับธรรมชาติของมนุษย์” สิ่งใหม่ๆ ย่อมนำความอยากรู้ อยากเห็นมาสู่ใจและกาย นานไปเคยชิน เคยยืนเปล่าเปลือยหน้ากระจก ทุกสิ่งเป็นอนิจจัง ผุ กร่อน สลาย เรือออกจากสะพานวิ่งตรงออกทะเลภายนอก ครับการเดินทางไกลของเรือจุดหมายปลายทางอย่างไป แอล.เอ. จะนิยมวิ่งไกลจากฝั่ง คงจะเป็นระบบของกระแสน้ำด้วย ผมมองช่วงเย็น เห็นดวงอาทิตย์ ด้านตะวันตก ดวงกลมโต แสงสว่างแดงกำลังจะไปอีกท้องถิ่นอื่น ให้ความร้อน แสงสว่าง แสงทองดวงอาทิตย์ ยังพัฒนาสิ่งมีชีวิต ทุกอย่าง คน สัตว์ พืช เจริญเติบโต พอเจริญเต็มที่ วาระของชีวิต ทุกสิ่งมีชีวิต ก็ดับสลาย (ตาย) การสลายเกิดขึ้นโดยธรรมชาติ ตายอยู่กับธรรมชาติ นานวันจะสลาย สุดท้ายกลายเป็นปุ๋ยธรรมชาติ ผสมปนเปกับดิน

ยืนอยู่ชั้น 15 ของเรือ ห้องผมก็อยู่ชั้น 15 L312 ผมเดินไปยืนบนสุดของท้ายเรือ มองกลับมาเซย์กู๊ดบายกับเบย์แอเรีย 1 อาทิตย์ มองดูบ้านริมฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก ครับธรรมชาติของริมมหาสมุทร จะเป็นทะเลบางที่ริมทะเลจะราบมีทราย คนนิยมอาบน้ำริมมหาสมุทร จะมีถนนวิ่งริมทะเลได้บรรยากาศสวยงาม ผมมองริมฝั่งไปทางเหนือ ฝั่งจะเว้า สูงต่ำของพื้นที่ มีที่ราบและสูงจากภูเขา

เหนือฝั่งแคลิฟอร์เนีย เป็นรัฐออริกอน ครับสมัยปี 1969 ผมเรียนปริญญาโทที่นี่ อย่างเมืองพอร์ตแลนด์ ช่วงโน้นตึกสูงไม่มี ครับเดี๋ยวนี้ตึกสูงมากมาย คงจะเหมือนเมืองติดทะเลทั่วไป อย่างพอร์ตแลนด์ (ออริกอน) เหนือขึ้นไปเป็นรัฐวอชิงตันสเตท ครับรัฐวอชิงตัน ในอเมริกา มี 2 ที่ ทางตะวันออกชื่อ วอชิงตัน ดี.ซี. เป็นเมืองหลวง ทางตะวันตกที่สายตาสัมผัส เรียก วอชิงตันสเตท

วอชิงตันสเตท ผมชอบไปโดยเฉพาะส่วนทางตะวันตกเป็นอ่าว สามารถลงเรือไปตามเกาะต่างๆ ผมตอนเรียนออริกอน พอวันสอบเสร็จ จะแพ๊คกางเกง 2 ตัว เสื้อ 3 ตัว นั่งเกรฮาวไปเมืองซีแอตเติ้ลบ้าง ข้ามรัฐวอชิงตันไปเมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา ระหว่างประเทศลืมไม่ได้คือ พาสปอร์ต และประทับตราเข้าออก

ระหว่างที่ผมเขียนหนังสือเป็นเวลา 6:30 AM ผมถือกาแฟร้อนๆ กล่องทองม้วนที่เรียกว่า Egg Roll มาด้วยกล่องหนึ่งภายในมี 3 อันครับ การเขียนหนังสือ อ่านหนังสือ ผมนิยมมีของกินไม่มาก ระหว่างพักดื่มกาแฟมองลอดหน้าต่าง จากบ้านเป็นทางลาดลงจากภูเขา จะเห็นบ้านคน ช่วง 6:30 AM ยังมืดจะเห็นแสงไฟ สวยงาม ตามองไกล ผ่านทะเลภายใน เห็นแสงไฟ เหมือนกระพริบ เมืองซานฟรานฯ สวยงาม ระหว่างพักสายตาผมจะดับไฟ มองลอดหน้าต่าง ครับบรรยากาศสงบ ถนนว่างจากรถบล็อกเดียวจะเห็น ร้าน 7-11 ไฟมีเขียวแดงและขาว สีเขียวใหญ่กลาง ถัดมามีสีขาวและแดง เลข 7 สีแดงตรงกลาง ครับสัญลักษณ์ของ 7-11 เหมือนธงชาติไทย มี 3 สี เหมือนกัน แดง น้ำเงิน และขาว แต่ธงชาติไทย ความหมาย ชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ ความเป็นชนชาติต่างอยู่ในสายเลือด รับและเทิดทูล

เงยหน้ามองท้องฟ้า สีเทาอ่อน สงบเงียบ ทำให้ความรับรู้ของจิตสวยงามด้วย ครับจิตคนเหงาจะคล้ายตามพฤติกรรมที่สายตาเราสัมผัส และการกระทบทางกายก็เป็นพฤติกรรมตื่นตัวของชีวิตด้วย

เช้านี้วันจันทร์ 11/12/23 เวลาประมาณ 7:10 AM มองดูต้นไม้ ยืนตัวตรง กิ่งก้านเหมือนแขนขาของคน เช้านี้ไร้ลม กิ่งก้าน ใบ ของทุกต้นไม้ สงบไม่ไหวติง ต้นไม้ตอนยืนสงบไม่ไหวติง น่าจะเป็นช่วงหลับนอน หรือพักเซลล์ของร่างกาย

ครับคงจะเหมือนคน เวลานั่งยืน ทำใจให้สงบ ไม่คิด ไม่นึก ไม่ต่อเติมความรับรู้ทางกายและจิต สำหรับคน ความสงบที่ไม่พัฒนาการรับรู้ แม้แต่ตา พลังของความสงบ ไม่สานต่อความรับรู้ คือสัมผัสหลักจิตวิทยา จะบอกว่า “มันคือพลัง”

ผมมองดูเห็นนกกา เกาะบนเสายไฟ หัวเคลื่อนขึ้นลง คงมองดูหาอาหารให้ชีวิต สัตว์โดยธรรมชาติ การหาอาหารคือการทำงาน ช่วงการหาคือการพัฒนา หู ตา จมูก นกกินสัตว์เล็ก คือการควบคุมการขยายของแมลง

คำว่าพลัง คือการเสริมต่อให้คนเจริญก้าวหน้า สิ่งมีชีวิต อย่างคนการพัฒนาจำเป็น ทุกเช้าผมจะตื่น ก่อนตี 5 หลายคนสงสัยตื่นทำไม เช้ามืดอากาศสด พักผ่อนสบาย แต่ผมคิดว่าตื่นแต่เช้ามืด รอบกายสงบ ตื่นยกแขน ขา ออกกำลัง มานั่งเขียนหนังสือทำให้วัย 84 ยังจะพัฒนาสติปัญญา คำว่าพัฒนาสติและปัญญา แตกต่างระหว่างการพัฒนาวัยเด็ก ทุกอย่างยังต้องเติบโต กายใจความคิด แต่วัยอย่างผม การพัฒนาอาจจะแตกต่างวัยของความเติบโต ยังมีความเจริญไปได้ ซึ่งวัยผมเพียงพัฒนาสิ่งติดตัวให้ตื่นตัว ยังทำงานได้ เรียกว่าการพัฒนา แต่การพัฒนาวัยชราไม่เพิ่มพูนเสริมต่อ เหมือนเติมพลัง แต่เป็นการ “กระตุ้นให้บังเกิดกิจกรรม” คำพูดเกิดจากความคิด ถ้ากำลังสนทนาธรรมกับพระสงฆ์ “สาธุ” ได้ยินจากพระสงฆ์