ยังเดินในตลาดสด ส่วนตัวตลาดสดถ้ามีเวลาชอบไปเดินเล่น ส่วนมากจะไม่ซื้อของ ครับเหตุผล อยู่กับแม่บ้าน อาหารประเภทผักอยู่ในอเมริกาไม่ได้ซื้อบ่อย ตลาดผักสดในเมืองไทยกว้างขวาง ตลาดยกพื้นสูงมีทางเดินกว้าง สำหรับลูกค้าเวลาเลือกผักจะได้ไม่เกะกะ ครับแต่ที่ยกพื้นสูงเป็นความคิดที่ทันสมัยมาก คนขายผักส่วนมากจะเป็นผู้หญิง พูดเอาใจลูกค้าเก่งส่วนมากจะนั่งพับเพียบ มีบ้างที่นั่งชันเข่า คงจะเมื่อย ลูกค้าซื้อผัก ยืนเลือกผัก ระดับการยืนสะดวกสบาย ลูกค้าไม่ต้องก้มเลือกผัก

ก่อนโน้นตอนเด็กเคยไปตลาดผักยกพื้น หรือตลาดกลางแจ้ง ขายริมฟุตบาตร ระบบการระบายน้ำยังไม่ดี จะมีกลิ่นบ้าง แต่เดี๋ยวนี้ไม่มีกลิ่นแล้ว ดูสะอาดตา ผักเขียวคงจะมาจากไร่ใหม่ๆ ครับผักกว่าจะถึงผู้บริโภคผ่านคนปลูก ตัวกลาง แม่ค้า และผู้บริโภค

ตลาดมีสินค้ามากมายเกี่ยวกับปากท้องและชีวิต ผมเดินผ่านร้านขายปลา ปลามากประเภท ปลาช่อน ปลาดุก ปลาตะเพียน บางประเภทยังมีชีวิต ดิ้นไปมา ผมดูเวลา ลูกค้ามายืนเลือกปลาเอาไม้ทุบหัว ครับไม่นานปลาก็หยุดดิ้น แม่ค้าเริ่มขอดเกล็ด ตัดครีบ หาง หลัง และท้อง จะแล่ปลาอย่างไรคะ คนขายปลาพูด มองหน้าลูกค้า ครับการให้บริการทางจิตวิทยาบอกกล่าว เป็นความผูกพันระหว่างคนขายและผู้ซื้อ

เคยนั่งคิด คนซื้อปลา กับคนขายเวลาปลายังมีชีวิตอยู่ บาปกรรมไหม ผมไม่รู้แต่หลักของศาสนา อาจจะบาปบ้าง แต่เมื่อปลาเป็นอาหาร ความละเมิดศีลถึงมีอาจเบาบางและเมื่อทำความดี คุณความดีก็เพิ่มพูนให้ชีวิต หักล้างกัน แต่อยู่ที่สิ่งไหนคุณความดีที่ชีวิตประกอบแต่ละวัน เลยหน้าความคิดไม่ดีงาม ความรับรู้จะแก้กันเอง

แต่หลักธรรมชาติ ปลาเป็นอาหารของมนุษย์ เมื่อกินปลา เลือกปลาที่มีชีวิตระบบเกื้อกูลชีวิตแก่กัน อาจจะไม่มีผลหรือมีก็ไม่มาก เชิญพิจารณาตามสบาย

ผมเดินผ่านแผงล็อตเตอรี่ ครับหลายคนยืนเลือกเบอร์ วันนี้หวยออก ชีวิตผมไม่เคยซื้อหวย (ล็อตเตอรี่) เพียงแต่คิดว่าชีวิตขยันทำมาหากิน ถึงไม่ร่ำรวย แต่ชีวิตก็อยู่ได้ ครับทำงานหาเงิน นอกจากใช้ความสามารถ พัฒนาคุณค่าในตัวเรา ชีวิตจะเติบโตด้วยคุณค่าของชีวิต เดินผ่านร้านขายนก เพื่อซื้อนกแล้วปล่อยให้เป็นอิสระ เคยมีผู้ใหญ่บอกผมถ้าไม่ซื้อสัตว์ที่กักขัง ขายเพื่อให้ความเป็นอิสระภาพ ถ้าไม่มีการซื้อเพื่อปล่อย การจับมาขายก็ไม่มี ครับนี่เป็นเพียงทฤษฎี แต่พฤติกรรมจริงๆ มันก็ยังจะมีนกขังในกรงรอให้คนซื้อ แล้วปล่อย ผมดูผู้มีเมตตาซื้อนกตัวเล็ก อยู่ในกรง พอเปิดประตูกรงนก นกบินออกตรงสูงไม่เหลียวมามอง ถ้าเป็นนักโทษสิ้นสุดรับโทษ ญาติมารอรับ มองเห็นความเป็นอิสระ เหลียวมองประตูเหล็ก ผู้คุมใจสัญญากับตัวเองจะไม่มาอาศัยค้างแรมที่คุณอีก ผมแวะร้านขายลอดช่อง ครับอดนึกถึงวัยเด็ก ที่อยุธยา ขนมจะพายด้วยเรือ ชาวบ้านยุคโน้นสินค้ามากมาย แม่ค้าจะพายเรือขาย อย่างกาแฟ ผักสด และเรือพายเฉพาะขนม ตอนเด็กๆ ผมกับเพื่อนตกลงเรียกเรือพายขายก๋วยเตี๋ยวมาจอดที่ไร่ถั่วและข้าวโพด ไม่ไกลจากบ้าน ลงสะพานเรียกเรือก๋วยเตี๋ยว ทานกับเพื่อนคุยกันกินเสร็จจะไม่จ่ายเงิน ลุกวิ่งหนี ครับวันนั้นทำอย่างตกลง พอกินเสร็จยื่นจานก๋วยเตี๋ยวให้คนขาย ระหว่างรับจานก๋วยเตี๋ยว คนขายจะเอาจานจุ่มน้ำแกว่งให้สะอาด ผมกับเพื่อนลุกแล้ววิ่งหนี เสียงคนขาย ตะโกนจะบอกคุณแม่ “ทองย้อน” แม่ผม

เดินผ่านร้านขายมีด โฆษณาว่า มีด “อรัญญิก” อรัญญิกเป็นเมืองทำมีดสารพัด แม้แต่เคียวเกี่ยวข้าว อรัญญิกอยู่ที่อยุธยา ไม่ไกลจากบ้าน เหตุที่นิยม เหล็กทำมีดมีคุณภาพ คมใช้นาน ส่วนตัวผมไปซื้อมีด แต่หยุดยืนมองดูประเภทของมีดเล็กใหญ่ เป็นความจริง มีดที่ใช้ในครัวทุกครั้งเวลาจะใช้ ผมจะลับกับแท่งเหล็ก เหมือนตะไบเป็นแท่งยาว หลายคนชอบลับกับหินลับมีด ซึ่งต้องหยอดน้ำ หลังจากลับมีด ทั้งมีดและที่ลับต้องล้างน้ำ ผิดกับลับด้วยเหล็กแท่ง ไม่ต้องล้างน้ำ อาจจะใช้ผ้าเช็ดก็ใช้ได้แล้ว

ไม่ไกลมีแม่ค้าขายปลาไหล ผมยืนมอง มีคนมาซื้อเวลาเอากลับบ้านส่วนมากหนังปลาไหลจะมีเมือก ต้องขัดถูและล้าง คนหาปลาไหลต่างจังหวัด จะไปหาปลาไหล ตามทุ่งนาที่ดินอ่อนๆ มองดูปากรู มีรอยขึ้นลง มัน รู้ว่าปลาไหลก็เริ่มขุด มีบ้างใช้ตกปลาไหล เวลาหน้าน้ำจะใช้ไม้ไผ่ดักปลาไหล

ผมยังวนอยู่ในตลาด ชอบสนใจคนขาย คนซื้อ และผลิตผลในตลาด และร้านน้ำแข็ง “ไส” ครับร้านน้ำแข็งไส ยังพอมีที่ไส เหมือนกระต่ายขูดมะพร้าว แต่สูงกว่า เป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตรงกลางเจาะใส่แบบใบมีดโผล่มาเล็กน้อย หยิบก้อนน้ำแข็งสี่เหลี่ยมผืนผ้า วางบนไม้หันหน้าสู่ใบไสน้ำแข็ง เอามือแบจับน้ำแข็งไสไปมา เกล็ดน้ำแข็งจะลงสู่ถ้วย ผมสั่งรวมมิตร ใส่ลอดช่อง ทับทิม ขนุน ในถ้วยเติมกะทิ เทน้ำเชื่อมลงในแก้ว วางแก้วใต้ที่ใส่น้ำแข็ง ใส่น้ำแข็ง เกล็ดเป็นฝอยน้ำแข็งจะลงในถ้วย แล้วเอาช้อนใส่ในถ้วยครับ อากาศร้อน ลอดช่องน้ำกะทิ และผลไม้รวม พูดได้คำเดียว อร่อย หวานด้วยน้ำเชื่อม รสมันด้วยกะทิ บางร้านเติมกลิ่นมะลิลงด้วย

ถือแก้วลอดช่อง เดินตักทาน ครับเป็นความชอบพอ เดินทาน สายตาสัมผัสกับกิจกรรมมากมายในตลาดสด ไม่มีเวลาเบื่อหน่าย เหลือเชื่อ ตรงกับหลักของจิต ปล่อยวางไม่มีอะไรต้องเก็บมาใส่ใจ ผ่านไปมองดูรับรู้คุณค่าของสิ่งของ เดินไปข้างหน้ามากร้านขายของเหมือนกัน บางร้านสินค้าต่างกัน จะเหมือนหรือต่าง มันคือต้นตอของอาหารบำรุงชีวิต โดยเฉพาะผัก ทานทุกวันมีกากเหมาะกับการขับถ่าย เดินเกือบสุดตลาดสน จะมีคนนั่งข้างนอก ขาย “ว่าว” ครับอดนึกถึงว่าง เป็นเด็ก เคยทำเอง เอาไผ่มาเหลากลมๆ เล็กว่าตะเกียง ตรงกลางใหญ่หน่อย ตรงปีก เล็กกลม ผูกเชือก กรุด้วยกระดาษฟาง คงทนต่อ ลม ผูกเชือก เพื่อนอีกคน ถือว่าว ตัวเราถือเชือกดึงว่าง ชักให้ว่างร่อนไปตามใจนึก คนเล่นว่าวเก่งและชำนาญ บางคนดึงว่าวให้สูง ติดลมบน

ถึงเวลากลับบ้านที่สวนหลวง ไม่ไกลก็ถึงป้ายรถเมล์ ครับผมนิยมนั่งรถเมล์ มากกว่าให้คนรถที่บ้าน บริการถ้าไปคนเดียวจะออกจากรถเมล์ไปตามสถานที่อยากไป ส่วนตัวยังชอบร้านหนังสือ ตอนเป็นเด็กมัธยม เรียนอยู่มัธยมวัดราชบพิธ อาศัยวัดราชบพิธ อยู่กับสมเด็จพระสังฆราช องค์ที่ 18 อาทิตย์ละ 2-3 คืน จะไปร้านหนังสือที่เสาชิงช้า เป็นเพิงจะนั่งใต้เพิง อ่านฟรี เจ้าของเมตตา บ่นบ้าง ทำเฉย ช่วงเก็บร้านบ้าง

บางเย็นเดินไปร้านหนังสือ แถววังบูรพามีร้านเยอะ อยู่ร้านกมล ร้านหนังสือเซ็นทรัล วันไหนมีเงิน แม่เพิ่งส่งเงินประจำเดือนให้ ถือโอกาสและทานไอศกรีม ไก่ย่างชิ้นหนึ่ง ดูหนังชั้นต่ำสุด

วันโน้นกับวันในตลาดสด ถึงเวลาจะห่างกันเกิน 70 ปี แต่ความสุข ความทรงจำที่พัฒนาชีวิต โดยรับแบบอย่างการใส่ใจการเรียนเริ่มจากแม่อดพูดไม่ได้แม่ของลูก จะมองการศึกษาไกล กล้าลงทุนเหมือนแม่บ้านผม ส่งลูกเรียนเอกชนดีๆ ของเบย์ ลูกสาวส่งลูกชาย 3 คน เข้าโรงเรียนดี ให้เล่นกีฬา เมื่อวานคนเล็ก 12 ขวบไปแล่นเรือใบที Lake Michigan ของคุณแม่ทุกคนและพ่อ ที่สายตากว้าง ไกล มองเห็นอนาคตการเรียน