4:00 PM ของวันจันทร์ 23 ตุลาคม 2023 นั่งเขียนหนังสือในเรือท่องเที่ยว ชื่อ Princess นั่งข้างนอกมี Deck นั่งมองดูมหาสมุทรแปซิฟิก ระหว่างเรือวิ่งลูกคลื่นกระจาย ฟองสีขาวของน้ำมองออกนอกตัวเรือ ติดกระจกสูง 2 ฟุต กว้าง 8 ฟุต ห้องที่หลับนอน แม่บ้านเพิ่มเงินอีกหลายร้อยเหรียญเปลี่ยนเป็นชั้น 15 ติดกับกาบเรือ อากาศสดพัดมากระทบ “ชื่นใจ” เสียงคลื่นซัด ถ้าผมมีจิตวิญญาณอ่อนโยน ไหว คล้อยตามธรรมชาติ ฟังเสียงอาจบอกว่าคล้ายดนตรี ถึงหูจะยังไม่มีจิตสำนึกแบบดนตรี แต่มองธรรมชาติ สุดสายตาเห็นของฟ้าจรดมหาสมุทร ทางซ้ายมือเห็นเรือท่องเที่ยวหลายไมล์ จุดหมายคงคล้ายกันต่างพาลูกค้าสัมผัสกับสิ่งใหม่

เรือ Princess จะไปถึงซานตาบาบาร่ารุ่งขึ้น ต่อไปแอล.เอ. และเลยไปเม็กซิโก จอดให้นักท่องเที่ยวขึ้นฝั่งใช้เวลากับเงิน ครับถึงจะจอดที่ต่างๆ แต่วัยปลายทางของชีวิต หมดความกระตือรือร้น ไม่อยากได้สิ่งของมาเป็นสมบัติ ผมมองดูแม่บ้าน ผมช่วงอยู่บ้าน เก็บของบางอย่างไปให้ซาเวชั่นอาร์มี่ ให้ขายหารายได้ แม้แต่อาหารประจำวัน กินง่าย อยู่ง่าย ตามคำบอกเล่าของคนรุ่นปู่ย่า ตายาย แต่ต้องทำบุญสุภาพด้วย

แต่ที่เห็น คนรุ่น วัยสูงอายุยังทำงานหนัก ส่วนมากจะนึกถึงคนอื่น อย่างลูกหลานมากกว่า ต้องการมีรายได้ ส่งลูกหลานเรียนหนังสือ ความคิดต้องการให้ลูกหลานทัดเทียมทางความคิด โอกาสทางการศึกษา ความรู้ และประสบการณ์จะขยาย ภูมิของจิตสำนึก ให้ก้าวทัดเทียมกับสังคม โชคดี ผมมี 3 เจนเนอร์เรชั่นที่มองและยอมรับ “การมีโอกาสทางการศึกษา” คือ เรียนให้สูง มีความรู้ ความสามารถ ย่อมทำให้ตัวก้าวหน้า และสำคัญ โอกาส คือ หน้าที่ สามารถใช้ ความรู้ ความสามารถ ทำงาน และความสำคัญคือ สามารถปรับตัว และยกระดับชีวิต

ครอบครัวผม 3 เจนเนอร์เรชั่น มี แม่ ภรรยา และครอบครัวลูกสาว ต่างมองการไกล สำหรับลูก แม่ไม่เพียงรักลูก ดูแล พาไปสัมผัสกับสิ่งเจริญ และกระตุ้นให้เห็นคุณค่าของการเรียน และดูแลตัวเอง มีความรับผิดชอบ

หยุดมองดู ลูกคลื่น แตกกระจาย ลมเย็น สด พัดกระทบชีวิต ครับเคยเรียนอากาศทะเล ที่เรียกว่า “โอโซน” สะอาด สด ด้วยบรรยากาศไร้มลพิษ อย่างควัน

ตอนเรือออกจากท่าเมืองซานฟรานซิสโก จะมีนกนางนวล นกปากห่างบินตาม โฉบลงจับปลา ครับเรือออกน้ำกระจายปลาเล็กผิวน้ำอาจว่าย กระโดด ท้าทายชีวิตตัวเอง แต่โชคร้าย ความสนุกเพลิดเพลินของปลากลายเป็นภัย นกนางนวล นกปากห่าง บินตามองต่ำ และโฉบ โชคดีขาจับติดปลามากับเท้า ครับการออกกำลังทุกวันจะไปออกกำลังที่ YMCA 5 วันต่ออาทิตย์ เข้าคลาสออกกำลัง มีครูสอน แต่พอมาครูซก็หยุดออกกำลังที่มีครูสอน ก็ต้องหาที่ออกกำลัง แต่ทุกวันจะออกเดินรอบเรือ พอให้ขาเริ่มเมื่อย ยืดเข่า ขา และเท้า ครับคนสูงอายุ อยู่กัน 2 คน ก็ต้องดูแลตัวเอง ลูกหลานโทรถามด้วยความห่วงใย แต่ระบบสังคมของคน ต้องแยกย้ายทำงานหาเงินพัฒนาชีวิต

ท้องทะเลที่เห็น เรียบ ไม่มีคลื่น มองไม่เห็น ขยะที่เกิดจากน้ำมือคน ครับบรรยากาศรอบๆ สดชื่น อากาศ น้ำ จะไม่มีมลพิษ ครับสิ่งรอบตัวที่เป็นบรรยากาศปลอดจากสาร หลักจิตวิทยา และหลักวิทยาศาสตร์ มีคำพูดอันเดียวกัน ชีวิตที่ปราศจากสารพิษจะทำให้ชีวิตเจริญด้วยคุณค่าของชีวิต ปลอดจากโรค เมื่อชีวิตไร้โรค ความสุขความพอใจ เป็นความรู้สึกและรับรู้ตลอดเวลา

ระหว่างเขียนหนังสือ บนโต๊ะ ติดหน้าต่าง มีโต๊ะมากมาย ช่วงอาหารเช้า กลางวัน เย็น จะมีคนถือจานอาหารมานั่งนอกห้องอาหาร ทางขวามือของโต๊ะที่ผมนั่ง จะมีสระว่ายน้ำ และห่างประมาณ 20-30 เมตร เป็นร้านฮ็อทด็อก และพิซซ่า ครับฟรี และด้านตรงข้ามอีกด้าน มีร้านประเภทแอลกอฮอล์ แต่เสียเงินนะครับ เมื่อวานผมสั่งชาโดเน่ย์ 1 แก้ว ช่วงอาหารมื้อเย็น บอกกับแม่บ้าน มาเที่ยวทานวันนี้กับปลา ไวน์เย็น เพิ่มรส และสำคัญ ปกติผมหยุดดื่มประเภทเหล้า เบียร์ ไวน์ มาเกิน 10 ปี หลายคนถามเหตุผล ตอบว่าอายุมาก เดินมีปัญหา เรื่องความสมดุล เดินไม่ค่อยตรง เกิดดื่มไวน์ แม้เพียงแก้ว ความรู้สึกการดูแลตัว แตกต่างด้วยสาเหตุมากมาย หลายคนบอกว่า ดื่มเวลาท้องว่าง “เมาง่าย” แต่แท้จริงเหตุผลมีมากมาย

ครับโต๊ะนั่งเขียนหนังสือ ผมมาเขียนนอกห้องมีโต๊ะเป็นแถวติดหน้าต่าง โต๊ะข้างหน้า คนสูงอายุ 6 คน หญิง 3 ชาย 3 นั่งเล่นเหมือนต่ออักษร ครับคนต่างชาติอาจพักผ่อน การเล่นน่าจะต่างจากคนไทย สมัยผม เติบโต ชอบการพนัน ง่ายๆ ทายเบอร์แบงค์ ปี 2500 เป็นนักเรียนทุน กระทรวงศึกษาอยู่หอ กินฟรี เรียนฟรี วันหยุดช่วงเดือนหงาย เคยปีนบันได ไปที่ตั้งแท้งค์น้ำ ไปเล่น 9 เก

ผมคิดว่าฝรั่งคงไม่เล่นแบบคนไทย อย่างในเรือท่องเที่ยวจะมีบ่อนการพนัน อย่างแบล็คแจ็ค มีสล็อตแมชชีน ครับการเล่นไม่ผิดกฎหมาย แต่ข้อแม้ เรือต้องวิ่งห่างฝั่งระยะทางตามกฎหมาย และฝรั่งเคร่งครัดในกฎหมายมาก ไม่เหมือนบ้านเรา ได้รับการละเลย อย่างตามคำพูด “ติดหน้า ปะจมูก” ไม่ได้หมายถึงเพียงคนรู้จัก แต่เกิดจากระบบ อิทธิพลสามารถเมื่อจับอาจเดือดร้อนได้

อากาศช่วง 3:40 PM แดดจ้าร้อนแก่ ลมทะเลพัดเบาๆ รู้สึกสดชื่น

ระหว่างผมนั่งเขียน มีคนให้บริการมาถามผม เอาอะไรดื่มไหมคะ ครับในเรือ มีคนไทยหญิงชายหลายคน เราคุยกันด้วยภาษาไทย เด็กเลยมาทักทาย ครับคนไทยออกมาทำงานนอกประเทศเยอะ เหมือนสงความของอิสราเอล คนไทยไปทำงานหารายได้ เก็บส่งให้พ่อแม่ น้องเรียนหนังสืออดมีความยินดีด้วยไม่ได้ การศึกษาเป็นความจำเป็น ตอนจบ ป.4 แม่พ่อทำงานหนักส่งมาเรียนกรุงเทพฯ ช่วงมีลูกสาว ลูกชาย ผมและแม่บ้านทำงานเก็บเงินให้ลูกเรียนเอกชนดีๆ ครับวันนี้คุ้ม ลูกสาว ลูกเขย ส่งลูกชาย 3 คน โรงเรียนเอกชน ตามแม่

ผมมองดูแลตัวเอง ช่วงผมเรียนที่ออริกอน ก็บอกพ่อแม่ไม่เอาเงิน แล้วเอาไว้ ส่งน้องๆ เรียนหนังสือ ผมทำงานช่วยตัวเองได้ ช่วงปลายทางของพ่อแม่มีร้านอาหาร ก็ส่งเงินให้พ่อแม่

ครับโดยปกติ ชอบระบบเกื้อกูลของคนไทยไม่ได้ พ่อแม่ทำงานหนัก ใช้อย่างอดออม เก็บรวบรวมส่งให้ลูกเรียน พอลูกเรียนจบก็ตอบแทนพ่อแม่ ส่งเงินให้ท่านได้ใช้ ครับระบบคุณธรรม บุญกุศล ที่ครอบครัว ระหว่างพ่อแม่ลูกต่างดูแลซึ่งกันและกัน ตามปัจจัยของชีวิต พ่อแม่ช่วงลูกเล็ก ทำงานส่งให้ลูก เรียน ใช้จ่าย แม้แต่ตการวางรากฐานชีวิต

พอลูกเติบโตมีงานทำ ช่วงพ่อแม่ชราภาพ ลูกก็ส่งเงินให้พ่อแม่ใช้จ่าย เคยมีคนถามผมแล้ว “บุญล่ะ” ผมตอบว่าบุญ คือ ความดี ช่วยเหลือตอบแทน และได้บุญสูง คือ 2 วัย ลูก พ่อแม่ ต่างกันตามอายุ การตอบแทนบุญน่าจะครบองค์ของบุญ ครบองค์คือสิ่งที่ตอบแทน คือการตอบแทนด้วยการปฏิบัติ ที่เรียกว่า “วัฎจักรของชีวิต” ขยันเรียนเป็นเด็กดีเติบโต ทำงานเกื้อกูล สังคมอย่างวัด ครับสิ่งดีงามเกื้อกูล

เด็กเสิร์ฟ ดินผ่านคนไทย ถามผมคุณลุง รับน้ำเย็นสักแก้วไหมค๊ะ ครับเรือบริการชากาแฟจะเย็นหรือร้อน ผมบอกว่าขอน้ำส้มแก้วนึง ค๊ะเด็กตอบ ผมชอบน้ำส้มคั้นสด อยู่กับความเย็น สดชื่น เมื่อความรู้สึกสบาย แปลก ความคิดย่อมเกิดขึ้นได้ ความเป็นจริงจากหลักพุทธศาสนา จะคิดหรือกระทำ ทำใจเป็นหนึ่งเดียว คำว่าหนึ่งเดียว คิดและพัฒนาความคิด เพียงสิ่งที่กระทำ คำพูดอย่าคิดนอกลู่ ครับจริงตามผู้รู้บอกเล่า ขอบคุณ