ปกติวัยปลายทางของชีวิต อย่างผมและแม่บ้าน ผมปีนี้ 85 ปี ยังโชคดีจะตื่นราวๆ 5:00 AM จะออกกำลังบนเตียง ยกขา ยกแขน งอเข่า ยกเท้าหมุน นวดศีรษะ ครับทุกชีวิตย่อมมีพฤติกรรมการออกกำลัง ตามระบบความรู้สึก เรียนรู้ต่างกัน แต่สิ่งที่เหมือนกัน คือ การพัฒนากายและใจ

สำหรับผม ตื่นหลังจากออกกำลังจะมาที่ครัว เปิดน้ำร้อน ครับดื่มกาแฟประมาณแก้วครึ่ง กาแฟจะดื่มเฉพาะตอนเช้า กลางวัน และเย็นไม่ดื่ม ก่อนโน้น เวลาผ่านมานาน ช่วงดินเน่อร์จะมีไวน์ “ชาโดเน่ย์” เย็นๆ แก้ว ช่วงหลายปีมาเลิกดื่ม เหตุผลแม่บ้านเคยบอกว่าดื่มไวน์ ไม่เพียงแก้วเดียวดื่มมาก “นิสัยพูดมาก”

ครับคำว่าพูดมาก สำหรับผมคิดว่าน่ากลัว คือ ความคิดปกติ ถ้าไม่มีไวด์ “กำกับ” พฤติกรรมชอบทำงานไม่พูดมาก แต่พอไวน์ผ่านปาก เข้าไปในท้อง ระบบการย่อยทำงาน พิษไวน์เริ่มกระตุ้นพฤติกรรม ไม่พึงปรารถนา อย่างบ่น เอาใจตัวเอง

อาทิตย์ละอย่างน้อย 5 วัน จันทร์-ศุกร์ จะไป YMCA เพื่อออกกำลังกาย จำเป็นนะขอรับ จะวัยเด็ก หนุ่มสาว หรือวัยสูงอายุ อย่างผม การออกกำลังกายเป็นความจำเป็น

ความจำเป็นที่ผมบอก คือร่างกายยังสามารถทำงานให้ชีวิตได้ ยังขับรถอ่านเขียนหนังสือ และความปกติของชีวิตผมนำพฤติกรรมส่วนตัวเล่าสู่กันฟัง อายุวันนี้ 85 ตื่นขึ้นจะออกกำลัง ทำทุกอย่างที่บ้าน ครับผมผู้ชายไทยหลายคน โยนงานที่ต้องช่วยแม่บ้าน ไม่ “สนใจ” คิดกับตัว งานในบ้าน ล้างจาน กวาดพื้น จัดบ้าน ทำความสะอาด แม้แต่ทำอาหาร อ้างเป็นงานของแม่บ้าน จริงแล้วช่วยกันทำ แต่งานทุกอย่างที่กล่าว ผมทำทุกวัน สูตรของผมงานทุกอย่างคือการออกกำลังกาย พัฒนาสติปัญญา และสิ่งสำคัญของ “งาน” ผมตอนเป็นเด็ก อยู่อยุธยา เกิดที่อยุธยา แต่พอโต แม่ส่งไปเรียนกรุงเทพฯ ตั้งแต่มัธยม จนจบปริญญาตรี พอจบ ทำงานเป็นครูหัวหน้าหมวดคณิตศาสตร์ เก็บสตังค์ไปเรียน AUA คิดตลอด การศึกษาในมหาวิทยาลัยในอเมริกา สำคัญสำหรับผม

1969 ติดต่อขอ I-20 จากมหาวิทยาลัย “ออริกอน” ครับมหาวิทยาลัยตอบรับ ถามแหล่งเรียนภาษา พูดได้และอ่านออกแน่นะ ผมยิ้มกับคำถาม ใครจะบอกความจริงเต็มประเด็นล่ะ ครับผมส่งใบเรียนให้ ไม่นานรอ ได้รับ I-20 ความรู้สึกตื่นเต้น ลาออกจากอาชีพครู ผมไม่รู้มีครูบางคนคิดถึงบ้างไหม

คุณสมบัติที่ผมมี อีกอย่างนอกจากชอบเรียน อย่างตอนนี้ไปเรียนออกกำลัง ปกติไม่ใช่การเรียนเรื่องออกกำลังหรอก แต่ผมชอบคิดว่า “การออกกำลังคือการเรียน” เหตุผล ผลต้องจัดสรรตารางเวลาไปออกกำลัง การออกกำลังที่ผมไปชื่อ YMCA อยู่ไม่ถึงไมล์จากบ้าน บ้านผมอยู่เมือง El Cerito อ่าน เอล เซอริ โต้ เปล่าคุยเมืองผมเป็นเมืองใหญ่ ติดกับเมืองเบิร์คเล่ย์ เมืองอัลบานี่ แต่ที่บ้านวิวเมืองซานฟรานซิสโก ทะเลภายในงดงาม เมืองเบิร์คเล่ย์ เป็นเมืองใหญ่ คนไทยที่เรียนหนังสือ รู้จักมหาวิทยาลัยยูซีเบิร์คเล่ย์ คนเก่งนักเรียนทุนไทยมาเรียนเยอะ

อีกเมืองติดกับเมืองเบิร์คเล่ย์ คือเมือง “อัลบานี่” ที่ผมไปออกกำลัง เมืองนี้โรงเรียนระดับมัธยม ประถม ของรัฐมีชื่อเสียง “คำกล่าวที่บอกว่ามีชื่อเสียง” เด็กจบไฮสคูลเข้ามหาวิทยาลัยดีๆ ได้เยอะ อย่างระบบยูซี คำว่ายูซี ย่อมาจาก University of California ครับ ยูซีมีทั่วไป บ้านผมติดกับยูซีเบิร์คเล่ย์ เหนือไปจากบ้าน ประมาณ 50 ไมล์ มียูซีเดวิส ลูกสาวจบยูซีเดวิส ลูกชายจบยูซีเออไวด์

ลูกสาวผมจบไฮสคูล ชื่อ College Prep ผมนิยมเก็บ อดออมส่งลูกเรียนเอกชนตั้งแต่เล็ก จุดปลายทางที่อดออม ประหยัด ส่งลูกเรียนเอกชน ความคิดของคนเป็นแม่และพ่อ ต้องการให้ลูก เรียนรู้พฤติกรรมของตัว โรงเรียนดีๆ มีเด็กน้อย แข่งขันและเด็กมีจุดหมายปลายทาง

ลูกสาวผมความตั้งใจ อยากเป็นหมอ หมอในอเมริกาจบไฮสคูลเรียนปกติ 11 ปี เรียน 4 ปี ในมหาวิทยาลัยเรียนเอก Micro Biology (4 ปี) ลูกสาวเลือกเรียน ยูซีเดวิส (UC Davis) เหตุผลเป็นมหาวิทยาลัยผลิต “หมอ” จบจากเดวิส เข้าเรียนหมอที่อังกฤษอีก 4 ปี หลังจาก 4 ปี จบ MD ยังทำเงินไม่ได้ ต้องมาเรียนฝึกหัดอีก 3 ปี ที่แอนอาร์เบอร์ รัฐมิชิแกน รวมเวลา 11 ปี กว่าจะจบหมอ ทำงานให้ตัวเอง

เดี๋ยวนี้ลูกสาวมีคลินิก 4 แห่ง มีคนทำงานเกิน 60 คน

ลูกชายด็อกเตอร์พหล เรียนโรงเรียนเอกชนเหมือนพี่ ปริญญาตรีเรียนมหาวิทยาลัยเออไวด์ มาเรียนปริญญาโทที่ ยูซี ซานฟรานซิสโก เรียนปริญญาเอกที่ มหาวิทยาลัย “มานัว” ครับฉบับนี้ผมอยากคุยเรื่องการวางแผนทางการศึกษาให้ลูก พ่อแม่ผมเป็นคนต่างจังหวัด วันหนึ่งผมไปเรือซื้อข้าว เป็นเรือจุได้หลายสิบเกวียน (เกวียนคือ 100 ถัง) ระหว่างคนงานขนข้าง แม่เรียกผมนั่งคุย ลูกอีกไม่กี่เดือนก็จบประถม 4 หลังจากนั้นแม่จะทำงานส่งลูกไปอยู่กรุงเทพฯ ไปอาศัยหลับนอนที่วัดราชบพิธ กับสมเด็จพระสังฆราชที่ลูกได้รับรางวัลเรียนดี ตอนเรียนประถมจากปีที่ 1-4

ครับสำหรับผม ฉบับนี้คุยกันเรื่องการศึกษา ทุกสิ่งจะบังเกิดสิ่งที่เจริญในกายและใจเรา “เกิดจากการวางแผนชีวิต ขยัน อดทน” การศึกษาคือพื้นฐานทางความคิด แม้แต่การวางตัวและคิดก่อนทำ สิ่งหนึ่งในตัว ผมมี คือการเดินทางเรียนกรุงเทพฯ เดินทางไปจังหวัดต่างๆ อยู่โรงแรมถูกๆ ชอบนั่งรถไฟชั้น 3 ราคาถูก

ช่วงเรียนปริญญาโทที่ออริกอน ปิดเทอมวันแรกจะแพ๊คกางเกง 2 ตัว เสื้อ 3 ตัว ไปรัฐต่างๆ อย่างไปนั่งเรือเที่ยวที่เกาะต่างๆ ของรัฐวอชิงตันสเตท ที่เมืองซีแอตเติ้ล ไปที่เกาะ ซานฮวนเห็นฝูงปลาวาฬ ซานฮวนอยู่ติดกับแคนาดา เดินทางไปในประเทศแคนาดาตะวันตก และตะวันออก ไปเหนือสุด ลงมาทางใต้ไปดูน้ำตกที่มีชื่อมากที่สุด น้ำตกไนแองกาล่า

ครับต้นปีนี้ ผมนั่งเรือเที่ยวฮ่องกง สิงคโปร์ และสองอาทิตย์ รอบ 4 เกาะ และเดินเที่ยวเกาะในญี่ปุ่น

1973 ใช้เวลา 4 เดือนในยุโรปเดินทางคนเดียว (เอาไว้คุยตอนหน้า)