ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ความจริงหรือความคิด 26 ตุลาคม 2556

เวลาไหว้มือซ้ายประกบมือขวา ลักษณะบัวตูม ถ้าไหว้พระสงฆ์ หัวนิ้วแม่มือจรดหว่างคิ้ว ปลายนิ้วทั้งสี่จรดหน้าผาก ไหว้ผู้มีพระคุณ หัวนิ้วแม่มือจรดปลายจมูก นิ้วทั้งสี่จรดระหว่างคิ้ว ไหว้ผู้ใหญ่ หัวนิ้วแม่มือจรดคางนิ้วทั้งสี่จรดจมูก ไหว้คนอายุน้อยจรดหน้าอก หลายคนอ่านมากทฤษฎี น่าเบื่อ มากคนคิด เออก็ดีเหมือนกันไหว้มานานตั้งแต่จำความได้ จนถึงวันนี้ไหว้ทุกวันแต่ไหว้ไม่ถูก การไหว้ใช้ทุกวัน ลูกไปโรงเรียนไหว้ครู กลับบ้านไหว้พ่อแม่ ก่อนนอนสวดมนต์ไหว้พระ เมียรู้จักไหว้สามี หลายคนบอกสามีก็ควรไหว้เมียบ้าง คนฟังหัวเราะ เออโลกที่เราอยู่คงมีแต่ความสงบร่มเย็นน่าอยู่มากขึ้น จริงแฮะกระทำสิ่งดีๆ ไม่เลือกเวลาสถานที่ และตัวบุคคล หลายคนบอกว่าไหว้เมียทำให้เสียระบบการปกครองในครอบครัว เสียงตอบจากกลุ่มแม่บ้านเลือกเองระหว่างความสงบสุข

เพื่อนวงกินเหล้า มีพฤติกรรมดีๆ กับเมียอีกแบบ คือไหว้จากใจ ไม่แสดงการกระทำ เย็นขับรถออกจากวัดโทรศัพท์แม่บ้านดัง ได้ความชวนไปทานข้าว เมียชวนไปซื้อของติดมือ ถึงบ้านเพื่อนเจ้าภาพ เดินผ่านประตูครัวไปยังชานหลังบ้าน ร่มเย็นมีต้นไม้เยอะ เจ้าของบ้านชี้ไปที่กระถางต้นไม้ ดอกกล้วยไม้ออกหลายดอก เมียเคยบอกพอหน้ากล้วยไม้ออกดอกหลายกระถางจะชวนเพื่อนมาบ้าน

สังคมคุย ไวน์ดีๆ หมึกเพื่อนซี้ทำงานรถไฟฟ้า (Bart) เป็นหัวหน้าแผนกไฟ บอกว่าทุกครั้งไปบ่อน ได้เงินจะแบ่งให้เมียครึ่งเสมอ ถึงเมียจะไม่รับรู้ คำพูดข้าซื่อสัตย์ต่อคำสัญญา ไม่ได้กลัวเมียหลายคนลงความเห็น กลัวเมีย หมึกต่อ คำว่ากลัวไปไหนๆ ต้องขออนุญาตทำผิดขอโทษ มาช้าผิดปกติอธิบายสาเหตุ แต่ข้าไม่มีสิ่งเหล่านี้ แต่ที่รวยแล้วไม่เก็บไว้คนเดียว มันน่าจะเรียกว่าข้ารักเมีย มั่นคงต่อคำสัญญา ข้าว่าสังคมที่เจริญต้องมีระบบดีๆ เหล่านี้

ศูนย์กลางของกงสุลอยู่ที่วัด ช่วงมาเปิดกิจกรรมที่วัดพุทธานุสรณ์ ทำงานเกี่ยวกับหนังสือเดินทางของไทย (พาสปอร์ต) บัตรประชาชน และให้คำปรึกษา ครับกงสุลยุคนี้ไม่รอให้ประชาชนไปหา เลือกที่จะยกทีมคนและอุปกรณ์ สัญจรไปตามเมืองต่างๆ จะเลือกวันเสาร์และวันอาทิตย์ โดยเฉพาะแคลิฟอร์เนียภาคเหนือ รวมทั้งรัฐออริกอน รัฐวอชิงตัน แวนคูเวอร์ (ประเทศแคนาดา) ขึ้นเหนือสุดรัฐอลาสก้า นอกจากกงสุลจะมาสร้างงาน ยังมาสร้างความสนิทสนมกับคนไทย

วันหนึ่งผมโทรคุยกับท่านกงสุลบรรณา ครับโทรทักทาย ถามทุกข์สุข คนคุ้นเคยกันและส่วนตัวผมชอบคุยกันท่าน สามารถคุยได้ทุกเรื่อง คนเรียนกฎหมายเมื่อเรียนจบ นำความรู้มาใช้ประโยชน์ในการทำงาน โดยเฉพาะรับราชการ ประโยชน์ต่อประชาชนเต็มตัว มากสิ่งบางอย่างคนไทยที่อยู่ที่นี่ขาดความเข้าใจ ซับซ้อนลึกลับสำหรับประชาชน ครับเมื่อสามารถให้คำตอบได้ ความลึกลับ มืดมน หมดไป ครับเมื่อกงสุลมา มาแล้วรู้จักถาม รู้จักคุย จากสิ่งไม่เข้าใจ เปิดเผย

ส่วนตัว ท่านกงสุลบรรณา ชอบคุย เปิดเผยเพราะการศึกษาสอนให้คนมีสังคม การสัมผัสกับสังคมกับคนจะเกิดปัญญาเสมอ

วันนั้นผมนั่งอยู่โต๊ะใกล้ๆ มีคุณผู้หญิงนั่งลง แล้วถามท่านกงสุล พาสปอร์ตมีอายุอีกเดือนเดียว อีกสองอาทิตย์จะเดินทางไปต่างประเทศกับสามีกะจะอยู่สักสิบวัน กลับก่อนอายุพาสปอร์ตขาดสักสองสามวัน กลับแล้วกะจะส่งไปต่อ กงสุลท่านแนะควรต่อก่อน ตอนไปต่างประเทศ ติดสนุกอยากอยู่ต่อ จะได้ไม่มีปัญหาเรื่องขาดอายุ ถ้าวันนี้ไม่นำติดตัวมา เดินทางไปทำ สะดวก เร็ว ไม่ช้าเลยคนถามไหว้ ขอบคุณมากค๊ะท่านกงสุล

คนไทยในอเมริกา โดยเฉพาะฝั่งตะวันตกเยอะมาก เหตุอากาศดีเกือบตลอดปี วันร้อนกว่าเมืองไทยนับได้ สำคัญทำมาหากินคล่อง ชีวิตต่างแดนถึงจะเดือดร้อนอยู่ไม่ถูกต้อง ถ้าไม่คิดมากก็ไม่เดือดร้อน อเมริกันคนระดับบริหาร และส่วนองค์กรต่างๆ อยากช่วย เพราะพวกเขาพูดเสียงเดียวดัง และมีพลัง กะเหรี่ยงมีแต่ประโยชน์ ชีวิตไม่เคยรังเกียจงานหนัก ค่าแรงงานต่ำ ไม่เคยเดินขบวน สไตรค์หยุดงาน ซ้ำนึกถึงบุญคุณที่มีงานทำเป็นค่าดำรงชีวิต คนไทยโดยเฉพาะประเภทสู้งานและทำงานหนัก ยังส่งเงินกลับบ้าน ดูแลพ่อแม่ ประเทศมีเงินต่างชาติ นานรอวันเอาเปรียบเวลาแลก

จะเห็นว่างานเกษตร ขุดดิน เก็บวัชพืช ตากแดดเก็บเกี่ยว คนไทยถึงจะทำมาหากินด้านเกษตรน้อย แต่ก็รับจ้างงานคนไทยด้วยกัน จะแปลกใจ ถ้าเป็นนายจ้างแล้วยังมองลูกจ้างต่ำต้อย อยากรู้ใช้อะไรคิด คนขายแรงงานกล่าวตอบ

เมื่อคนไทยเยอะ มีปัญหาแตกต่าง แน่นอน สถานกงสุลย่อมเป็นที่พึ่ง มีสามี ถูกทิ้งให้อดอยาก เลี้ยงดูลูก ครับผมกงสุลถึงจะไม่ถนัดเรื่องเรียกร้องความถูกต้อง อย่างค่าเลี้ยงดู แบ่งคนละครึ่งตอนหย่า ถูกทำร้ายไม่ต้องทนเจ็บแต่ปรึกษาขอความยุติธรรมได้ เพียงแต่อย่าอุบความคิดที่ถูกทำร้ายไว้คนเดียว คติถึงเราช่วยไม่ได้ แต่จะติดต่อคนเข้าใจให้

ท่านกงสุลบรรณา เคยคุย แนะถ้ากิจกรรมคนไทยอย่างสมาคมควรมีทนายที่เข้าใจกฎหมายในอเมริกา เป็นที่ปรึกษาได้จะแจ๋ว ยิ่งคนเรียนจบ เกิดและเติบโตที่นี่ เป็นความคิดของผม จะผิดถูกไม่ก้าวก่าย นอกจากจะเข้าใจกฎหมาย ยังเติบโตกับความถูกต้องของชีวิต ไม่ใช่ไปมหาวิทยาลัยเพราะแห่ตาม จบแล้วจบเลย เอากระดาษแขวนข้างฝา ปัญหาบ้านเมืองซึ่งมีมากมายคนมีการศึกษารับรู้ อย่างรับภาระหนี้สิน อดคิดหรือการศึกษาลืมใส่ปัญญาทางความคิดด้านปัญหา การศึกษาสอนให้คนมีอัตตา ตัวใครตัวมัน ข้ามีสุข พวกเจ้าทุกข์ คนละส่วน ความแตกต่าง และแบ่งแยก ขาดการเกื้อกูล

เมื่อสถานกงสุล ใช้วัดเป็นศูนย์กลาง เป็นความถูกต้อง วัดคนรับรู้ไกลใกล้มาได้เสมอ ตัวผมเจตนาและสิ่งที่เห็นวัดเต็มไปด้วยสิ่งดีๆ รับรู้และสัมผัสบุญกุศล หลายคนโวย มีพระทำเรื่องอื้อฉาว ตรงข้ามกับหลักพุทธศาสนา คนแล้วคนเล่า มันช่วยไม่ได้ คนที่มั่วความไม่ถูกต้องชีวิตโยมเหล่านั้น เคยสัมผัสกับวัดดีๆ ยึดความถูกต้อง แต่หนีวัดดีๆ เป็นเพราะความดีต้องอาศัยเวลา ขัดกับความไม่ดีทำง่าย หวังผลมันสะดวกและเร็วกว่า และจะมีอภินิหาร ไสยศาสตร์ มองเห็นความพิศดารมหัศจรรย์ เมื่อเชื่อความไม่ถูกต้อง หมดเงิน เสียตัว ทำร้ายระบบครอบครัว เมื่อหมดตัว พระดีๆ ท่านบอกว่าโยมจะได้คืนก็ด้วยการทำงาน

เดือนที่แล้ว โทรคุยกับท่านกงสุลบรรณา บอกว่าเพิ่งกลับจากรัฐอลาสก้า ไกลเหนือสุด คนไทยมีทุกที่ และขยันสร้างความเป็นปึกแผ่นให้ตัวเอง ท่านยังบอกต่อธรรมชาติสวยงาม โดยเฉพาะ Glacier คือแผ่นและก้อนน้ำแข็ง Glacier คือหิมะ ตกทับถมทั้งที่ราบ หุบเขา และภูเขา เมื่อหิมะหยุดตกด้านล่างติดดินจะร้อน น้ำแข็งเกิดจากหิมะจะเริ่มเคลื่อนตัวลงที่ต่ำ (ทะเล) สนามกว้างหิมะทั้งสนาม จะลงทะเลลอยเป็นแผ่น และแผ่นหิมะจากภูเขาและหุบเขา ล่างละลาย เลื่อนลงทะเล เป็นก้อนใหญ่ ส่วนที่เห็นบนผิวน้ำเป็นส่วนน้อย ส่วนจมอยู่ใต้น้ำใหญ่ มีความหนาแน่น ก้อนน้ำแข็งที่ลอยใหญ่โตเรียก Icebergs อันตรายต่อเรือ แต่ประโยชน์อาจใช้เป็นน้ำดื่มได้ เพราะไอซ์เบิร์คคือสโนว์คือน้ำจืด

อเมริกาซื้ออลาสก้าจากรัสเซียราคาถูก เพราะคนขายมองเห็นแต่สโนว์ ต้นไม้ และเนื้อที่มีทะเลรอบ มองดูไม่รู้จะทำอะไรถึงจะคุ้ม สู้ขายเอาเงินก้อนหมุนกินดอกเบี้ย น่าจะเป็นระบบทุนนิยมที่ถูกต้อง คนขายรัฐอลาสก้า มีความคิดแบบนายทุน ที่ยังไม่เจริญที่ดินเต็มไปด้วยภูเขา แม่น้ำ ลำธาร เป็นที่ไร้ค่า ยกเว้นเสียแต่ พวกนายทุนกว้านซื้อ ปรับปรุงที่เป็นแหล่งธุรกิจ สร้างบ้าน ตึกสูงๆ ถนน ศูนย์กลางการค้า แต่ถ้าสิ่งก่อสร้าง ไม่มีคนสนใจลงทุนซื้อ ปล่อยว่างเปล่า ย่อมขาดทุน จะดึงมากสถาบันติดร่างแห ทรุดลงไปด้วย

ดูรายการทีวี 60 Minutes หรือหนึ่งชั่วโมง เหมือนกัน แต่พูดว่า 60 นาที รู้สึกนาน ถ้าเพลิดเพลินเมื่อดูย่อมเพิ่มคุณค่า พูดเกี่ยวกับจีน สร้างตึกระฟ้ามากที่ สร้างถนนรับช่วง แต่ตึกที่โชว์ไม่มีคนซื้อ ถนนทันสมัยไม่มีรถวิ่ง เพราะคนจีนรายได้เฉลี่ยของคนรายได้น้อยยังต่ำมาก ซึ่งห้องในตึกสูงแพง ย่อมไม่สามารถซื้อได้ และบางท้องที่ขายหมด เพราะมากคนซื้อห้องหลายห้องเก็งกำไร เหมือนเมืองไทย เมื่อลงทุน แล้วไม่สามารถเอาทุนคืนได้ ที่เรียกว่าขาดทุนเกิด การคาดคะเนบอกว่า น่าจะเกิดฟองสบู่

เคยไปเที่ยวอลาสก้าไหม เดี๋ยวนี้ถือว่าน่าเที่ยวต้นๆ ไปครู๊ซ มีอาหารกินตลอดวัน สัมผัสวิวทะเลเรียบไม่มีคลื่น มีเกาะมากมาย โชคดีเห็นปลาโลมา ปลาวาฬ ครับนกนางนวลบินเยอะเป็นเรื่องธรรมดา บางเดือนคนไปเที่ยวเห็นปลาแซลม่อนตายลอยน้ำเยอะมาก พูดกับตัวเป็นล้าน สาเหตุถึงเวลาของชีวิตหลังจากออกไข่ คนมักง่ายลักลอบระบายน้ำเป็นพิษทิ้ง หลายคนบอกว่าอเมริกากฎหมายเข้ม ยังมีประเภทฉวยโอกาสอีกเหรอ เหตุบางอย่างเกิดจากท่อแตกได้ น้ำมัน และสารพิษ ลงน้ำ

เกิน 10 ปี อลาสก้าพบน้ำมัน ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอลาสก้า ผู้บริหารรัฐเข้าประชุมร่วมกับบริษัทขุด คำพูดอยากขุดน้ำมัน รัฐจะได้มีรายได้คนจะได้มีงานทำ เมื่อคนย้ายมาทำงานเศรษฐกิจคึกคัก ประชาชนค้าน การวางท่อย่อมทำลายความเป็นธรรมชาติ ยิ่งต้องวางท่อสูงบนดิน กั้นการเคลื่อนตัวของสัตว์ สงสารแยกพ่อแยกแม่และสังคม รวมทั้งตัดขาดสัตว์ที่เคยสังวาสกันมาก่อน

ท่อน้ำมันจาก Valdez ถึง Pruhoe Bay ยาง 800 ไมล์ เกินครึ่งสร้างท่อสูงเหนือดิน ท่อผ่านแม่น้ำใหญ่ๆ 20 สาย ผ่านลำธารมากกว่า 300 แห่ง ปีนผ่านยอดเขาสามลูก

ปัจจุบัน กงสุลใกล้ชิดและผูกพันกับคนไทย ต่างพึ่งพา มากคนประยุกต์ความคิดกงสุลเหมือนครอบครัว ย่อมห่วงใย มีสุข มีทุกข์ เล่าผ่าน ปลอบใจ โทรมีกิจกรรม หลายคนโทร อิฉันความรู้น้อย คำพูดเข้าใจความหมายยาก ความคิดเห็นมองแคบ จนเป็นความเคยชิน คำแนะนำจากกงสุล อาจต้องอาศัยพูดซ้ำ อธิบายมากสิ่ง ทำให้เสียเวลา น่าเบื่อ รำคาญ และโกรธไหมหนอ ครับคนเข้าแถวรอมาก อาจหน้างอโดยไม่รู้ตัว อาจมีบ้าง แต่ก็เต็มใจอธิบาย และช่วยเหลือ คนพูดมองหน้ากงสุลแล้วยิ้ม กงสุลยิ้มตอบ เวลากงสุลยิ้ม ปัญหาข้อสงสัยหดหาย คนตรงหน้ายอ

ครับมากสิ่ง กงสุลสามารถแนะและช่วย กิจกรรมที่เกิดขึ้นของคนไทย อย่างวัด สมาคม เพื่อนๆ แนะได้ถ้ามีปัญหา อย่าอุบไว้คนเดียว ไปบ่อนอยากรวยหลวงพี่ช่วยแผ่กุศลช่วยได้ไหมค๊ะ ไม่รู้เป็นเพราะเหตุผลใด เดี๋ยวนี้เมียดุมากขึ้น ปรึกษาสถาบันไหนดีค๊ะ ผมเงินขาดมือบ่อย ใครพอแนะนำได้บ้าง ถูกชวนทำบุญ เรี่ยไร ขายบัตร องค์กรไหนแนะได้ หรือยึดหลักเราต้องช่วยกิจกรรมของสังคม

ช่วงแบรค นั่งคุยหลายคน หลายคนดันผม ไม่ถามไม่มีอะไรปรึกษาท่านกงสุลบ้างหรือ เรื่องครอบครัวก็ถามได้ ผมยิ้ม คติที่ผมยึดปฏิบัติ นิ่ง นอน หนี ถึงจะมีปัญหาเล็ดลอดมาบ้าง หน้ายิ้ม ก้มหน้า ไม่สบสายตา เมื่อไม่โต้ตอบ เหมือนไม่เติมเชื้อ เดี๋ยวไฟก็ดับ