ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
อุดมวัย (Gerontology) ตอนที่ 11

งานคนวันเกิด 6 รอบ เริ่ม 6.00 PM หกโมงเย็น คนไทยเวลานี้ถือว่าแดดร่มลมตก หมายถึงแดดอ่อนตัว เมืองไทยร้อน การไปไหนๆ ไกลหน่อย รุ่นโน้น หมายถึงเวลาผ่านมานาน ย่อมต้องอาศัยเดิน ย่อมร้อน ไม่รู้ว่าคนเราเดินตากแดดจะเป็นมะเร็งผิวหนังไหม ถ้ากฎเกณฑ์ที่บอกว่าตากแดดนาน ผิวหนังจะไหม้เกรียมเป็นมะเร็ง รุ่นโน้นคงมีแต่คำนี้ เพิ่งมารับรู้ คงไม่นาน ลมตกลมเริ่มอ่อนตัวพัดเย็นสบาย ไม่ร้อนเย็นพอดี เอ้าจะเดินเป็นกิโลและใจจดจ่อกับงาน ความเมื่อยล้าถึงจะก่อตัวเกิดขึ้นแต่เมื่อใจสุขไม่มีคำรำคาญก็ถือว่าสุขสบาย คนไปปาร์ตี้ไม่คิดอื่นใดที่เป็นทุกข์ ใจย่อมสู่ความสุขจะเรียกความรู้สึกที่ไม่ทุกข์ สุขสบายไม่มีสิ่งอื่นขัดจะเป็นความหมายที่ว่า “นิพพาน” น้อยๆ ได้บ่อ

ไม่เกิน 4.15 PM แม่บ้านก็ชวนออกจากบ้านแล้ว ครับบ้านผมอยู่ไกลจากศูนย์กลางของกิจกรรม โดยเฉพาะคนสนิท คบค้าไปอยู่รวมกันไกลๆ และใกล้วัด แม่บ้านบอกเสมอการไปก่อนเวลาเยอะหน่อยไปถึงงานไม่สาย ถ้าไปถึงงานเริ่มเดินเข้าอายเขา ครับผู้หญิงเรื่องเวลา คิดถึงความรู้สึก และหน้าตา ผู้หญิงจะคิดไกล คิดล่วงหน้า ย่อมดีจริงไหม การเดินทางถึงจุดปลายทางถ้าชั่วโมงกว่า อาศัยถนนข้ามสะพาน จะคาดคะเนว่าช่วงตอนงานยังไม่เลิก รถย่อมไม่ติด การคาดคะเนใช้ตัวช่วยย่อมผิดพลาดได้เสมอ

บ้านผมรถจะติดอย่างน้อย 3-4 ไมล์เสมอ ครับเหตุผลทางฟรีเวย์จะแยกไปสามทาง ทางขวาเลี้ยวไปข้ามสะพานเบย์บริดส์ไปซานฟราน อีกทางตรงกลาง (580) จะไปทางใต้ ผ่านเมืองจีน สนามกีฬา ผมใช้ทางนี้ และข้ามสะพานซานมาเท็ล (San Mateo) อีกทางซ้าย 880 ไปทางใต้ตะวันออกใต้ ยิ่งเวลาเช้าก่อนงาน เย็นงานเลิก รถติด นานมากน้อยก็แล้วแต่เหตุติด ที่สังเกตทางหลายทางมาบรรจบกันจากมากทิศ แล้วรวมตัวจาก 6-7 ทาง หลอมเหลือ 4 ทาง แน่นอนเริ่มเบียดตัวพอรวมเหลือ 4 สายทาง ครับความคล่องตัวบังเกิด จะเห็นรถบางคันเริ่มเร่งแซงซ้ายขวา มากคนหยิบโทรศัพท์ทั้งๆ ที่รู้ผิดกฎหมาย ถ้าถูกจับย่อมถูกปรับเสียเงิน คนส่วนมากคงไม่คิดว่าจะถูกจับ แต่มากคนมีสติรู้ แต่ชีวิตก็เสี่ยงชอบน่ะ

ครับวันนี้รถไม่ติด ความรู้สึกดีๆ เกิดกับใจ ไม่เครียด ไปเรื่อยๆ ถ้าเป็นอย่างนี้ตลอดกาล ชีวิตย่อมยิ้มเล่นหัว นักจิตแพทย์วิเคราะห์ ชีวิตย่อมยืนยาว ไกลต่อความกังวล แท้จริงความกังวลของคนมีมากมาย เมื่อใจสบายนักจิตแพทย์คงงานน้อยตัวกลับกลุ่มเสียเอง สะพานข้ามเมืองส่วนมากจะเสียเงิน เพราะการลงทุนสร้างสะพานเงินภาษีมหาศาล ยิ่งสะพานสร้างเสร็จ รถแน่นทุกวัน ความชำรุดจะเกิดเร็วกว่าการคาดคะเน คนบริหารคือรัฐต้องเก็บเงินไว้ซ่อม ฉุกเฉิน หลุมบ่อ บนสะพาน ย่อมต้องควักเงินมาดูและได้ตลอดเวลา คนดูแลคิดต้องใช้เงินเยอะสิ่งที่จะได้เงินก็เพิ่มค่าข้าม จึงจะเห็นว่ารัฐแคลิฟอร์เนียจะเพิ่มภาษีน้ำมัน ค่าใบขับขี่ ค่าทะเบียนรถ ครับเมื่อทุกสิ่งเพิ่ม แพง คนทำมาหากินก็เพิ่ม ตามรายการที่จะหาเงินเพิ่มได้

เหมือนข่าว เกี่ยวกับร้านอาหารที่นิวยอร์ก เริ่มออกเป็นสื่อ กินแล้วไม่ต้องวางทิป (ทิปคือการให้เงินพิเศษเป็นค่าบริการคนเสิร์ฟ) นำอาหารมาให้ กินเสร็จเก็บจาน น้ำพร่องเติมน้ำ ร้านจีนผมเป็นลูกค้า ชื่อ Daimo เดี๋ยวนี้พอ 5-6 คน จะบวกค่าบริการ 15% ด้วยเสมอ และเป็นความจริง พอรวมทิปโดยอัตโนมัติเหมือนกับของตาย จะบริการมากน้อยก็ยังได้ทิป การบริการรู้สึกน้อยมาก เสิร์ฟแล้ว เสิร์ฟเลย ไม่ค่อยมาดูแล คงคิดถึงไม่ดูแลก็ได้เงิน อดคิดมีความรู้สึกไม่ถูกต้องแบบนี้ได้อย่างไร

แต่ที่ถกในทีวีเพราะค่าแรงขึ้น ร้านต้องหาทางให้มีความสมดุล ถ้าจะขายราคาเดิม ถ้าเอาทิปเข้าร้านรวมเป็นกองกลาง ตกเย็นเอาทิปมารวมหารด้วยจำนวนคน ร้านก็ได้ คนล้างจาน คนผัดอาหาร แล้วคนเก็บขยะล่ะ คนเสิร์ฟพูดประชด เจ้าของยิ้มก็ต้องได้ด้วยเหมือนกัน เพราะบิลล์สูงขึ้น รัฐจ่ายค่าชั่วโมงมากขึ้น สำหรับคนงานเก็บขยะ เคยสังเกตไหมก่อนโน้นคนมากับรถขยะ 2 คน เดี๋ยวนี้มาคนเดียว ขับ เก็บ แต่รถขยะสมัยใหม่มีแขนขาจากรถ ช่วยจับ ยก ขยอก (เท) สะดวกขึ้น

แต่กรุงเทพฯ คนขยะยังหลายคนไม่มีลด เคยเห็นไหม วันหนึ่งเช้าวันศุกร์ ไปปากคลองตลาด ไปโรงเรียนเก่า มัธยมวัดราชบพิธ โรงเรียนเคยอาศัยวัดเรียน แต่ตอนนี้ย้ายมาข้างนอก ชื่อยังคงความเป็นมงคล มีชื่อ “วัด” นำหน้าชื่อโรงเรียน หลายปีมา ผู้ปกครองหลายคนพูดคุยออกทีวี บอกว่าอยากให้เอาชื่อวัดที่นำหน้าโรงเรียนออก เพราะดูแล้วต่ำต้อย ผมคิดว่าความคิดแบบนี้ผิด เห็นแก่ตัว เป็นคนมักง่าย ชื่อนำหน้าวัดกลับดีเสียอีก เพราะดูแล้วศักดิ์สิทธิ์ ย่อมเน้นทางศีลธรรม จรรยาบรรณ ถึงไม่สอนในโรงเรียนแต่พฤติกรรมของคนเข้าวัดเพื่อต้องการสะสม เปลี่ยนพฤติกรรมเป็นคนมีเมตตา พระสงฆ์สงบเสงี่ยม เดินและสนทนาด้วย และยิ่งเดี๋ยวนี้พระสงฆ์ตื่นตัวไปเรียนหนังสือ ตรงกับหลักของทุกชีวิต การเรียนคือการพัฒนาปัญญา การมีปัญญา เพียงรู้จักพิจารณา สิ่งใดถูกดี สิ่งใดไม่ดี ผิด รู้จักเลือก รู้จักปฏิบัติ ก็ถือว่าจำเริญด้วยการใช้ปัญญา เมืองไทยคนเก็บขยะหลายคนยกขยะเป็นเข่งน้ำเน่าเหม็นไกล ข้ามสะพาน San Mateo ชิดเลนที่สอง ข้ามสะพานข้าม เห็นโรงแรมมาริออตทางขวา ติดฟรีเวย์ 101 อยู่เมือง San Mateo ออกทางโค้ง ขับตรง ไม่เคยหลงทาง เพราะเห็นโรงแรม อาจจะแยกผิดก็ยังไปได้ถูกต้อง เลี้ยวเข้าโรงแรม เห็นคนออกจากรถ ก๊วนด็อกเตอร์เพลินใจ กุญทีกาญจน์ ครับคนนี้เกิดเดือนนี้ เป็นคนที่ดูแลสังคมมาตลอด ช่วยและเกื้อกูล คุณเพลินใจ จากสิ่งที่ผมรับรู้ ดูแลวัดมงคล ทั้งสามีชื่อวิสุทธิ์ ผมรู้จักเกิน 40 ปี คุณธรรมได้ตกตะกอนในจิตใจ เพราะหลักสำคัญของพุทธศาสนา เมื่อตัวเจริญก้าวหน้า มีเงินทอง ก็ควรช่วยเหลือเกื้อกูลเพื่อนๆ ครับคุณเพลินยึดหลักนี้ เรื่องดูแลคนและสังคมคุณเพลินถนัด คนที่คุณเพลินช่วยหลายคนรวย และไม่เบี้ยว คุณมงคลก็เช่นเดียวกันไม่เคยปฏิเสธเรื่องการช่วยเหลือ จะส่วนตัว และวัด ยิ่งมองลึกถึงระบบครอบครัว ยิ่งเป็นที่พึงของลูก ลูกๆ เจริญก้าวหน้าทางชีวิต และจุดที่เป็นบุญกุศลคือความสุข อบอุ่นเจริญทางจิตใจ

คำพูดของการศึกษาเกี่ยวกับลูกของทุกคน ต้องปลูกฝังอบรม ให้การศึกษา เข้มงวดต่อพฤติกรรมและวัฒนธรรม เป็นแบบอย่างที่ดีต่อลูก ครอบครัวอบอุ่น อยู่พร้อมหน้า กินข้าว ท่องเที่ยวไม่จำเป็นต้องไปไกล เพียงเดินทางขับรถ 2-3 ชั่วโมง ซื้อแซนวิซ ติดมือหยุดรถใต้ต้นไม้ ความอบอุ่นของครอบครัวก็เป็นความอบอุ่นตลอดกาล คุณมงคล และคุณเพลินยึดนโยบายนี้ จึงเห็นได้ว่าแม้แต่คืนนี้ มงคล อุ้มหลานชาย หลานคนหนึ่งเป็นหนึ่งในแปด บนใบหน้าเต็มไปด้วยรอยยิ้ม เดินทักทายคนรู้จัก ซึ่งคุณมงคลคิดคือญาติ เพื่อน ลูกหลาน เป็นความจริง ถ้าใจปรับได้ และตกตะกอน ความรักที่มีต่อกัน เหมือนมงคลปฏิบัติอยู่ ความพอใจรู้จักให้จะอยู่กับมงคลเหมือนตอนนี้