คนส่วนมากคิดว่าชีวิตมีคุณค่าเมื่อมีเวลาก็พาชีวิตค้นหาประสบการณ์ใหม่ๆ ให้ชีวิต ประสบการณ์คือสิ่งที่ชีวิตสัมผัส ทำให้เราตื่นเต้น ฮอร์โมนกระตุ้นสาร “ไฝ่รู้” ครับชีวิตจะอยู่นานหรือไม่ แต่สิ่งพบเห็นสัมผัส จะยังจะเป็นส่วนพัฒนาความอยากรู้อยากเห็น

ปี 2024 เดือนมีนาคม ต้นเดือนไปเยี่ยมบ้านในไทย ครับชีวิตผมเดินทางมาอเมริกาเดือนสิงหาคม 1968 จุดหมายมาเรียนปริญญาโทที่วิทยาลัยออริกอน ครับโรงเรียนระดับมหาวิทยาลัยออริกอนมีหลายแห่ง ติดกับรัฐแคลิฟอร์เนีย ชื่อ เซ้าท์เทิร์นออริกอนคอลเลจ มีมหาวิทยาลัยยูยีนส์ มหาวิทยาลัยคาวอริส พอร์ทแลนด์ และเซ้าท์เทิร์นคอลเลจนี้อยู่เมือง La Grande ทางตะวันออกเหนือสุดของรัฐออริกอน

ปี 1968 ผมไปเรียนปริญญาโท วิทยาลัยเป็นไหล่เขา หน้าฤดูหนาวจะมีหิมะ ครับคนต่างจังหวัด อย่างอยู่กรุงเทพฯ ไม่มีหิมะ ไม่เดินขึ้นลงไหล่เขา วันแรกของมหาวิทยาลัยแฮมเบอร์เกอร์ กับ ฮ๊อตด็อก พยายาม ความรู้สึก “ไม่ถูกปาก”

เหลือเชื่อ วันนี้ อาหารเกือบทุกประเภทสามารถกินแล้ว ความรู้สึก “ธรรมดา” คำว่าธรรมดาเป็นความรู้สึกเหมือนธรรมชาติ ไม่หน้าเบ้ เหมือนทานแฮมเบอร์เกอร์กับมันทอด วันแรกตอนไปเรียน

อยากแชร์ประสบการณ์ การท่องเที่ยวของชีวิต 1976 บินจากนิวยอร์กลงที่ประเทศโปรตุเกส ก่อนเดินทางจะซื้อตั๋วรถไฟ วิ่งระหว่างประเทศในยุโรป ซื้อตั๋ว 4 เดือน การเดินทางเดินทางคนเดียว เคยคุยกับเพื่อน เพื่อนถามเอ็งไม่กลัวหรือ ไม่หรอก เพราะชีวิตเรียนรู้ตอนเรียนมหาวิทยาลัยที่ออริกอน 1970 พอโรงเรียนปิดภาค จะแพ๊คกางเกง 2 ตัว เสื้อ 3 ตัว ถุงเท้าคู่เดียว กางเกงใน ขึ้นรถเกรฮาว ค้างคืนพอร์ตแลนด์ 2 คืน นอนโรงแรมถูกๆ หลังจากนั้น นั่งรถเกรฮาวไปท่าเรือซีแอตเติ้ล รัฐเหนือรัฐออริกอน นั่งเรือไปท่องเที่ยวในรอบๆ มหาสมุทร มีเกาะเกิน 100 หลายคนบอกว่ามีมากกว่า 200 เกาะ ผมลืมค้นคว้า เรือไปส่งผมที่อ่าวเกาะซานฮวน อยู่ติดกับประเทศแคนาดา ระหว่างนั่งเรือ “เห็นฝูงปลาวาฬ” กระโดดว่าย หยอกล้อ ครับสัตว์หรือคน “ย่อมมีประสบการณ์ การเล่นสนุก” เพื่อเพิ่มพลังให้ชีวิต คำว่าพลังคือเวลาท่องเที่ยว สัมผัสกับสิ่งใหม่ๆ อยากรู้อยากเห็น ชีวิตจะหลั่ง “สารฮอร์โมน” ยิ้มกระตือรือร้น สุขใจ สุขกาย ตามหลักวิทยาศาสตร์ทำให้พลังงานในกายตื่นตัว เพิ่มการพัฒนากายและใจ เรือส่งผมที่เมือง แวนคูเวอร์ ผมลงเรือ สิ่งแรกเดินหาโรงแรม ครับชีวิตนักเรียนเงินในกระเป๋ามีจำกัด จะกิน ค่าเดินทาง โรงแรมหลับนอน ราคาถูกได้มากๆ ยิ่งดี

ครับคืนนั้น ที่แวนคูเวอร์ ได้โรงแรมประเภท Hostel ราคาถูก กะอยู่ 3-47 วัน นั่งรถเที่ยวหาประสบการณ์ การเที่ยวจะเดินหยุดหาข่าวสารจากสถานท่องเที่ยว

แคนาดาฝั่งตะวันออกผมเคยไป ปี 2003 เดือนนั้น ผมนั่งรถไปนิวยอร์ก ไปเดินเล่นที่พาร์ค แหงนมองตึกสูง ย่างเช้ามืด ซื้อกาแฟเดินซิบ รู้สึกตื่นเต้น คนนิวยอร์ก ทำไมควักไขว่ คนมากมายเดิน ถ้าไม่ระมัดระวังอาจชน เกิดชนเพราะความเผลอเลอไฝ่อยากรู้ อย่าลืมกล่าวคำ “ขอโทษ”

ตอนนั้นไปกับเพื่อน ชำนาญทาง ชื่อปรีชา จันทรมะละกะ หลังจากจบปริญญาโทไปสอนหนังสือ “พีชคอร์” ที่ประเทศออสเตรเลีย เป็นเพื่อนเก่งคนหนึ่ง คำว่าเก่ง นอกจากจะเรียนดี ยังเป็นคน “ตื่นรู้” คำว่าตื่นรู้ คือ ลืมตา พิจารณาความคิด วางแผนชีวิตในการสร้างอนาคต ปรีชา จบปริญญาโทที่แคลิฟอร์เนีย

เป็นเพื่อนที่ดี ออกจากนิวยอร์ก ขับขึ้นเหนือ ผ่านหลายรัฐ อย่างนิวเจอร์ซี่ เมืองบอสตัน พาผมไปมหาวิทยาลัย “ฮาวามา” เป็นมหาวิทยาลัยท็อปของอเมริกา คำว่าท็อปสอบเข้าเรียนยาก คนเก่งๆ เป็นคู่แข่งกันในการพิจารณาการตอบรับ เข้าเรียนในมหาวิทยาลัย แม้คะแนนสอบโทเฟิ้ลจะใกล้เคียง

แต่คุณสมบัติประกอบเป็นชีวิต จะดูจากการสัมภาษณ์ การสัมผัสคือการเรียกมาคุย ซักถามตัวต่อตัว สามารถเข้าถึง “คุณสมบัติ” ของคนมาสัมภาษณ์ จะดูไหวพริบ

ชีวิตผม ตอนอยู่เมืองไทย เป็นครูหัวหน้าหมวด คณิตศาสตร์ หลังจากจบ (กศ.บ.) อยู่สอนหนังสือ ก่อนลาออก มาเรียนต่อที่ออริกอน 1968

ตอนเป็นครูหัวหน้าหมวด ผมเข้มงวดเรื่องเรียน แม้แต่เด็กเวลาสอบ ได้คะแนนไม่ผ่าน พอปีที่ 2 นิสัยผมเปลี่ยน คิดถึงเด็กๆ เป็นเด็กอยู่ห้วยขวาง ดินแดง อยู่บ้านอาคารสงเคราะห์ บางห้องอยู่กัน 2 ครอบครัว ครับเด็กยากจน ย่อมไม่ค่อยมีเวลาที่อิสระ อ่านหนังสือทำการบ้าน รอบตัวเต็มไปด้วยคนส่งเสียง ห้องสอบเพื่อการเรียน “หาไม่เจอ”

ความจริงเดินทางมากระตุ้นความคิด เด็กๆให้เป็นอิสระ และเมื่อจบจะเข้ามหาวิทยาลัย ก็คงเดินทางไกล กว่าจะเดินไปได้ถ้า “ช่วยเขาไม่เพียงกี่คะแนน จากสอบตกให้ผ่าน” น่าจะเป็นคุณประโยชน์มากกว่า สำหรับชีวิตเขา ผมเคยเห็นอยู่กันหนาแน่น ทะเลาะกัน เอะอะ ไม่มีเวลาทำการบ้าน จบแล้วจะเลือกเรียนต่อ หรืออยู่บ้านช่วยพ่อแม่หาเงิน ครับทางเลือก เลิกเรียนต่อมีมาก

วันนั้นเพื่อนขับรถ พาผมขึ้นไปรัฐ “เมนส์” เป็นรัฐเหนือสุดทางตะวันออกของอเมริกา เพื่อนพาไปพัก 3 คืนกับครอบครัวเพื่อน มีบ้านอยู่บนเกาะในรัฐ “เมนส์” เป็นป่าไม้และน้ำ เพื่อนของเพื่อนเป็นชาวอเมริกา เคยเป็น “พีชคอร์” ในไทย ชื่อ ด็อกเตอร์แอนโทนี่ พ่อแม่อาชีพเป็นอาจารย์สอนมหาวิทยาลัยที่เบย์แอเรีย “คำว่าเบย์แอเรีย” คือเมืองซานฟรานซิสสโกมีสะพานโกลเด้นเกจไปเชื่อมเมืองเซ้าท์เซอริโต้ อีกสะพานชื่อสะพานเบย์บริดจ์ เชื่อมกับเมืองโอ๊คแลนด์ เบิร์คเล่ย์ และเมืองผมชื่อ เอลเซอร์ริโต้ (El Cerrito)

ทางที่สะพานเบย์บริดจ์ เชื่อมฝั่งผม ฝั่งผมเรียกหลายเมืองว่าเบย์แอเรีย อย่างบ้านผมตอนนี้ผมนั่งเขียนบทความ หยุดเขียนยก “โอวัลติน” แม่บ้านกรุณาชงให้ หยิบมาวาง เธอเรียกผม “พ่อ” ร้อนดื่มเสีย ผมเชื่อ หยุดเขียนหยิบโอวัลตินดื่ม มองผ่านหน้าต่าง บ้านผมเป็นทางลาด ต่ำจากภูเขา แหล่งทะเลภายใน ทะเลภายในจะเห็นน้ำในมหาสมุทรแปซิฟิค ลอดผ่านสะพานโกลเด้นเกจ เป็นอ่าวน้ำทะเล สงบ มีมากเกาะ วันนี้แดดจ้า คงเห็นเรือใบในอ่าว ดูอ่าวแล้วอดคิด สวยงาม ธรรมชาติ อย่างต้นไม้ อากาศ ทุกคนเป็นผู้รับผิดชอบ

ผมชอบเบย์แอเรีย บ้านอยู่ซื้อมาเกือบ 50 ปี ธรรมชาติงดงาม มีต้นเรดหวูดสูงใหญ่ 3 ต้น หลังบ้านผมจ้างฝรั่งพูดไทย มีภรรยาคนไทย อดลงความเห็นน่าจะชอบอาหารไทยมาสร้างศาลาทรงไทย รอบๆ มีบ่อพลาสติกเป็นน้ำร้อนใช้แช่ตัว ผมหยุดแช่ตัวนานปีที่ศาลา “ผมจัดเป็นที่แสดงภาพ ผมหาภาพไทย แม้แต่พระสังฆราชองค์ที่ 18 ท่านอบรมให้อาหาร ผม 7 ปีก่อนออกจากวัดเพราะสอบชิงทุนได้ เรียนฟรี อยู่หอฟรี และกินฟรี โรงเรียนตอนโน้นชื่อ “ฝึกหัดครูพระนคร”

ครับอดยิ้มกับตัว พอวันนี้ 84 ยังขับรถ ทำงานรอบๆบ้าน เพิ่งกลับจากครูซ ประเทศญี่ปุ่น มีเกาะใหญ่ 4 เกาะ ท่องเที่ยวโดยเรือ ชื่อ Princess จุคน 6-7 พันคน เหลือเชื่อ อาหารเหลือเฟือ ฉบับหน้าคงอยากรู้การท่องเที่ยวเรือ 3 สัปดาห์ เป็นครั้งที่ 3 มีอะไรตื่นเต้นบ้าง ครับมีซิ