ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ความจริงหรือความคิด 21 พฤษภาคม 2565

วันนี้แดดจ้า ลมทะเลภายในพัดกระทบตัว ความรู้สึกรับรู้ สดชื่น เย็นชื่นใจ โดยปกติผมเป็นคนหนาวง่าย ทุกครั้งออกจากบ้านจะใส่เสื้อ 2-3 ตัว รวมทั้งเสื้อหนาวด้วย ครับทุกวันที่ห้องรับแขกห้องโถงห้องเดียวมีหน้าต่าง 7 บานด้วยกัน รับหน้าต่าง 3 บานด้านตะวันออก ตื่นเช้าจะมาหมุนม่านกันแดด โดยเฉพาะโต๊ะผมเขียนหนังสือ พอสายหน่อยแดดจะเข้ามาที่โต๊ะ บนโต๊ะมีกระถางกล้วยไม้ 6 กระถาง แม่บ้านบอกว่ากล้วยไม้ไม่ชอบแสงแดด สาดบนโต๊ะและใบ ห่างจากโต๊ะมีหน้าต่างกว้าง 2 หน้าต่าง หน้าต่างหันหน้าไปทางเหนือ เวลาเปิดเกล็ดหน้าต่างเพียงความสว่างกระจายไม่มีแสงแดด มีกล้วยไม้ออกดอก ก้านยาว บนโต๊ะกลม โต๊ะ กล้วยไม้น่าจะชอบความสว่าง แต่ไม่ใช่แดดโดยตรง แม่บ้านวางกล้วยไม้ไว้บนหม้อทองเหลืองเป็นหม้อแบบลวกก๋วยเตี๋ยว

ผมยังยืนที่สะพานปลา มีหลายคนตกปลามีบางคนมาเดิน ยืนหันมองรอบตัว ตึกเถอะ เรือใบ แตกต่างตามทิศ ผมมองเห็นนกนางนวลหลายตัวบินล้อลม กางปีก ลอยตัว ปล่อยให้ลมธรรมชาติเป็นตัวพัดพา สำหรับตัวนกเพียงประคองตัวผมเห็นนกนางนวล ก้มหัวพุ่งตัวลงต่ำ พอปากถึงน้ำสิ่งที่นกนางนวลคาบติดจงอยของปาก คือ ปลา ดิ้น ครับทุกสิ่งมีชีวิต ย่อมระแวงภัยอันตราย สิ่งที่เรียกว่าความปลอดภัยของชีวิต ไม่ว่าคน สัตว์ แมลง ต่างระวังตัวต่อสิ่งที่เรียกว่าอันตราย

สิ่งที่ชีวิตโดยเฉพาะคน อายาตะนะ กาย หู ตา จมูก ปาก รับรู้และสัมผัส ไม่ว่าจะเป็นรส ความรู้สึก แม้แต่การะแวงภัย ช่วงเดือนมีนาคม และเมษายน จะเห็นหลายที่ มีฝูงไก่งวงเดินบนถนน ครับผมคิดว่าสัญชาติญาณ คือความรับรู้ของจิตสำนึก เตือนสติเสมอ ระวังความปลอดภัยของชีวิต ไก่งวงที่ผมเห็นเพียงสายตาของผมสัมผัส ไก่งวงที่ผมเห็นเพียงสายตาของสัมผัส ไก่งวงเหล่านั้นก็มีสัญชาติญาณระแวงภัย ผมจึงเห็นไก่ไปเป็นฝูง จะเดินข้ามถนนก็จะเข้าข้างถนน เพราะกลางถนนมีรถวิ่งขวักไขว่ ครับผมขอบคุณขับรถ หยุดนั่งรอ จนฝูงไก่ออกจากถนน นอกจากพวกหงุดหงิดจะบีบแตร

ซึ่งบนถนน เราจะรับรู้ถึงความแตกต่าง แห่งการเป็นคน มีบ้างเวลาหยุดไฟแดง พอไฟเขียว เสียงบีบแตร รถข้างหลังอดคิดในทางเรียกว่ามงคล คำว่ามงคล หลักของศาสนา คือกุศล กุศลคือศีล สมาธิ และปัญญา ถ้าคุณผมประกอบ ด้วยสิ่งเหล่านี้ ชีวิตย่อมพบกับความสงบ

แต่การบีบแตร บอกบางครั้งกลายเป็นความไม่ถูกต้อง คือเท่ากับเร่ง ให้คันหน้าออกรถครับ อุบัติเหตุเกิดขึ้นบ่อย เพราะอีกด้านคนขับรถ เร่งเครื่องให้ผ่านสี่แยก เพราะไฟแดง

ละสายตาจากนก หลายคนคิดว่านกมีชีวิตสบายกว่าคน หิวก็หากิน ไม่ต้องวุ่นวายอย่างคน ขุดดิน ปลูกพืชผัก จริงแล้วชีวิตคนการทำงานคือการดำรงชีวิต ช่วงของการทำงาน คือการออกกำลัง ธรรมชาติมอบสติปัญญามาให้มนุษย์ แต่ที่ยังทุกข์ เพราะยึดหลักความไม่ถูกต้อง

กำลังคิดเพลินมองดูนก ครับโดยธรรมชาติของนก อย่างแคนาเดี้ยนกรีช ปกติอาศัยอยู่ทางเหนือ พอสปริงค์ ทางเหนืออย่างอลาสก้า ธรรมชาติจะอุดมสมบูรณ์ หญ้าเขียว ใบไม้ผลิ แมลงเยอะ ฝูงปลาที่เรียกว่า “ไมเกรชั่น” ตอนผมเรียนหนังสือที่ออริกอน (1969) แม่น้ำโคลัมเบียช่วงปลาแซลม่อนออกลูหลาน จะว่ายทวนน้ำไปวางไข่ หลังจากวางไข่ ออกลูกเป็นตัว ธรรมชาติแม่ปลาแซลม่อนจะว่ายออกสู่อ่าว ครับ เติบโต หาอาหาร มหาสมุทรกว้างไพศาล คือบ้าน มีอาหารอุดมสมบูรณ์ มีบางหน้า ปลาแซลม่อนจะตายเป็นฝูง ลอยน้ำคือกาลเวลา ครับปลาและสัตว์อย่างแมวน้ำก็อาศัยปลาเป็นอาหาร ช่วงอลาสก้าหน้าหนาว แคนาเดี้ยนกรีช จะบินล่องใต้ อย่างมาแคลิฟอร์เนีย ทำนองหนีอากาศหนาว ซึ่งปกคลุมด้วยหิมะสูง ปราศจากแมลง พืช เป็นอาหาร ด้านออริกอน วอชิงตัน และแคลิฟอร์เนียถึงจะเป็นหน้าหนาว แต่ยังอบอุ่น แดดออกลมเย็นสบาย แมลง ปลา และพวกพืช มีอุดมสมบูรณ์ สำหรับนกที่ “ไมเกรชั่น” (คือย้ายถิ่นฐาน) มีบ้างนกบางตัว พอทางเหนือเริ่มฤดูสปริงค์ อาหารธรรมชาติ อุดมสมบูรณ์ แต่นกบางตัวไม่กลับ มีลูก มีหลาน ย้ายถิ่นถาวร ยึดที่ใหม่เป็นบ้าน สร้างครอบครัว มีลูกหลานสืบสันติวงศ์ คงจะเหมือนผมและพวกเรา พออยู่ไปคุ้นเคยสร้างครอบครัว ลูก หลาน มีโอกาสเล่าเรียน ทำงาน ครับกลายเป็นบ้านใหม่ของชีวิต

เสียงหวูดเรือ ผมหันไปมองเรือสินค้าลำโต กาบเรือสูงกว่าน้ำไม่มาก ท้องเรือลึกกว้าง เต็มไปด้วยสินค้าจากต่างประเทศ เรือที่ผมเห็นจากภาษาข้างเรือ เดาว่าน่าจะมาจากประเทศจีน ขนสินค้าที่พวกเราใช้ทุกวัน แม้แต่เจ้าของประเทศ เรื่องอาหารโดยปกติเรากินแตกต่าง พอสังคมเปลี่ยน คนต่างเชื้อชาติศาสนา อยู่ร่วมกัน พฤติกรรมการกินก็ต่างกัน สุดท้ายอาหารที่แตกต่าง กลายเป็นอาหารประจำวันที่หมุนเวียน ทุกชาติทุกภาษากินได้ อย่างที่ซานฟรานซิสโกเริ่มต้น ชาวเอเชียหลายชาติหลายภาษามาอยู่ร่วมกัน อย่างจีน ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ พวกรัสเซีย แมกซิกัน เดี๋ยวนี้มีไทย เยอะมาก

ครับ 2-3 อาทิตย์ ผมแวะไปเยี่ยมทนายความ ทำพินัยกรรมให้ลูก ทำมานานแล้ววันนี้ผมไปทักทาย ทนายบอกว่า คิดถึงกะเพราไก่ ข้าวเหนียวมะม่วง และผัดไทย ทนายเป็นลูกค้า ช่วงผมมีร้านอาหารที่เบิร์คเล่ย์ เขาอยู่ 2-3 บล็อกจากร้าน เมียคนไทย ผมเปิดร้าน 30 กว่าปี ทำงานอดออมพอลูกจบด็อกเตอร์ก็หยุด ครับเรือสินค้ากำลังลอดใต้สะพานเบย์บริดจ์ ช่วงระหว่างเกาะเทรชเชอร์ไอแลนด์ และซานฟรานเป็นช่วงน้ำทะเลภายในลึก สะพานสร้างสูงจากน้ำ ทางขวามือ เลยสะพาน หลายปีมา เจ้าเมืองอนุญาตให้สร้างสนามกีฬาติดทะเลภายใน วันนี้เรือจอดเยอะ ครับคงมาดูบาสเกตบอล โดยปกติ สะพาน Bay Bridge (เบย์บริดจ์) เป็นสะพานยาว จากฝั่งเบิร์คเล่ย์ ไปซานฟราน ตรงกลาง วิ่งผ่านเกาะเทรชเชอร์ไอแลนด์ เคยเป็นเบสของทหารเรือ สะพานด้านเบิร์คเล่ย์ถึงบนเกาะเทรชเชอร์ น้ำตื้น

ครับไม่นาน เรือสินค้า ก็จอดท่าของเมืองโอคแลนด์ สินค้าจากต่างประเทศโดยเฉพาะมาจากไทย มาจากจีน กว่าจะมาถึงผู้บริโภค ครับเดินทางไกล ผ่านตัวกลางมากมาย ทุกตัวกลาง ย่อมต้องเพิ่มค่าต้นทุนและผลประโยชน์

ตัวอย่างข้าวหอมมะลิของไทย ชาวนา ปลูก เก็บเกี่ยวพ่อค้าคนกลางมาซื้อ นำไปสีข้าว แยกยเปลือกข้าว รำ และปลายข้าว ส่งต่อพ่อค้าคนกลาง นำไปแพ๊ค ขาย ครับถ้าส่งไปยังต่างประเทศ ต้นขนส่งทางเรือ ถึงจุดหมายปลายทาง คือท่าเรือ คิดค่าขนขึ้น บางครั้งใส่โกดัง ส่วนมากรถเข้าแถวรอรับ ส่งต่อยังปลายทางร้านค้ารายย่อย ครับผมคือลูกค้าคนสุดท้ายจากรายย่อย ก่อนโน้นเกิน 10 ปี ช่วงมีร้าน ผมซื้อ คนปลายทางคือ ร้านค้า คนมาซื้อบริการ เราเรียกร้านค้ารายย่อย หรือรายสุดท้าย อดขอบคุณ ครับจากคนผลิตถึงปากท้องผู้บริโภค ทุกตัวกลางย่อมบวกกำไร นักเศรษฐศาสตร์ คำนวณเป็นข้อความ คนที่น่าจะไม่มีทางเลือก กำหนดราคาเท่าไหร่ ต้องนับเงินหรือควักกระเป๋าจ่าย คือผู้ผลิต คนซื้อเสนอราคาเท่าไหร่ บางครั้งไม่มีทางเลือกก็ต้องยอม คนบริโภคราคาที่ตั้งไว้ของร้านรายย่อย คือ ราคาสุดท้าย ครับจะได้เปรียบ เสียเปรียบ ระบบการทำมาหากิน ถ้ายังมีชีวิตอยู่ได้ ก็ยังดำเนินต่อไปเป็นสัจธรรม