ความจริงหรือความคิด
ไพฑูรย์ สุขสิขารมย์
ความจริงหรือความคิด 15 มิถุนายน 2556

ฝนเททั้งคืน ฟ้าผสมโรง เสียงธรรมชาติเตือน ฤดูหนาวที่มีหิมะ กำลังจะไป แต่ความหนาวยังหันหน้าสบตา พูดว่า แล้วจะกลับมาพบกันอีกปีหน้า เตรียมตัวรับไว้ก็แล้วกัน คนเกลียดความหนาวตอบ รู้น่า ฤดูหน้าจะทำตัวให้คุ้นเคยไม่เก็บตัวแต่ในบ้าน เพราะภายในบ้านอึดอัด หายใจออกมีแต่คาร์บอน โรคภูมิแพ้จึงเกิด และจะเตรียมรองเท้าบู๊ทยาง ยาว ออกจับพวกเจ้า ก่อเป็นสโนว์เกิร์ล และเจดีย์ จะอยู่ข้างนอกกับความหนาวเย็นกับพวกเจ้า สร้างภูมิคุ้มกันภูมิแพ้

หลายวันมาแล้ว มองดูต้นไม้โกร๋นด้วยใบ แต่ต้นสีคล้ำ ชื้นด้วยน้ำ ปลายกิ่งของทุกต้นจะมีปุ่ม รอวันอากาศครบวงจร ดอกและใบ จะออกบาน ครับความเป็นธรรมชาติ จะนำสิ่งดีๆ มาเป็นของกำนัล ให้กับชีวิตเสมอ คนที่มีความสุขของชีวิต ผมเคยสัมผัสบ่อย พูดคุยสนทนาด้วย เคยเอ่ยถามเป็นความลับไหม อะไรที่ทำให้มีความสุขและอยู่กับกายนาน ยินดี ความสุข อยู่ใกล้ชิดกับเราทุกหนทุกแห่ง ไม่เพียงแต่มอง เอาสิ่งที่เราสัมผัส นำสิ่งดีมาเก็บไว้ คงเหมือนที่ผมเคยเล่าเรื่องการไปออกกำลังกายที่ศูนย์กลางผู้สูงอายุ ผมดูคนในโบสถ์นั่งสมาธิ รู้จักปรับตัวให้ตรง ขมิบก้นบ้าง เท่ากับออกกำลังไปในตัว คนรำไทย ฝึกทำบ่อยคือการออกกำลังแขน ขา ยิ่งเอียงคอหัว ออกกำลังสมอง ประยุกต์ความคิดจากการออกกำลังเลยคิดไกล ทุกสิ่งที่สัมผัส สามารถนำด้านดีมาใช้ได้ "เสมอ"

ถึงเวลาต้องไปส่งหลาน เปิดประตูโรงรถบนถนนหน้าโรงรถ เป็นคอนกรีต มีไส้เดือนเยอะมาก ครับชีวิตไส้เดือน เกิดมามีแต่ทำประโยชน์ให้กับมนุษย์ และธรรมชาติ บ้านของไส้เดือนอยู่ในดิน ต้องมีความชื้น ดินร่วนซุย แต่ถ้าบังเอิญดินแถบที่อยู่เป็นดินเหนียว ดินเหนียวประโยชน์และคุณค่าทางเกษตรหามีไม่ สัตว์ใต้ดินก็ไม่สามารถใช้เป็นคุณค่ากับชีวิตไม่ แต่ไส้เดือนสามารถทำดินเหนียวให้กลายเป็นดินร่วนซุย ทำประโยชน์ได้ทางเกษตร อาหารโปรดของไส้เดือนคือ ใบไม้ที่เปื่อย ยุ่น สลายเป็นดิน

ไส้เดือน ไม่มีกระดูก ตัวยาวสีน้ำตาล หรือค่อนข้างคล้ำ ไม่มีปอด ไม่มีเหงือกหายใจ หายใจทางผิวหนัง ภายในร่างกายมีสองส่วน ส่วนนอกผิวหนัง มันลื่น อ่อนนุ่ม อยู่ได้กับดินหญ้า และมีความชื้น ส่วนภายในเป็นโรงครัวย่อยอาหาร

สัตว์อันตรายสำหรับไส้เดือน คือนก และคน ตอนเป็นเด็ก ถ้าวันไหนตกปลาจะไปขุดไส้เดือน เอามาเกี่ยวเบ็ด ตกปลา พ่อแม่ ผู้ใหญ่บอกว่าบาปกรรม ครับเป็นด็กไม่รู้ความเป็นจริง บาปกรรมคืออะไร รู้แต่สิ่งที่ทำคือจับปลาเป็นอาหาร สนุกสนาน ที่จริงกิจกรรมที่ทำ คือธรรมชาติที่งดงามมีต่อชีวิต

มองดูรอบๆ ไส้เดือนมากตัว นอนตาย คงจะเพลินกับฝน น้ำฝนเหมือนเพลง เมื่อกระทบกับหญ้าดิน เกิดทำนอง ความรู้สึกอยากใช้กายสัมผัสกับโลกภายนอกบ้าง แต่วันคืนไม่รู้แจ้ง ระหว่างเดินคือการคืบตัว เริ่มจากส่วนช่วงหัวก่อน ไปได้ช้า และไม่ทันเวลา ที่ดวงอาทิตย์ส่องความร้อน และเมื่ออยู่บนคอนกรีต ความร้อนเริ่มเพิ่มพูน ความชุ่มของน้ำฝนหดหาย เสียงพูดชีวิตคงสิ้นสุด หมดเวลาของการต่อสู้ชีวิต เออเป็นจริง ไม่มีใครจะอยู่ค้ำฟ้าได้ คำพูดและความเป็นจริงของพุทธ เมื่อมีเกิดก็ย่อมมีตาย และมีทุกข์ ฉลาดคิดย่อมเบาบางทางความคิด ไส้เดือนหลายคู่ที่นอนหมดลมหายใจใกล้กัน มีตัวหนึ่งใหญ่และอีกตัวเล็กนอนก่าย ผมโมเม น่าจะเป็นครอบครัว เริ่มชีวิต รักใคร่ ไม่เข้าใจโลกรอบตัว มันอันตรายทั้งนั้น ครับตัวใหญ่กว่า คาดคะเนน่าจะเป็นตัวผู้ เพราะธรรมชาติของโลก สัตว์ และพืช จะเป็นเพศผู้หรือเพศเมีย จะแตกต่างเรื่องกายเสมอ ธรรมชาติคงจะเน้น ความสำคัญของหน้าที่ จะไปด้วยกันได้ไหม ชายหน้าตาดี มีความรู้ อยากเลือกผู้หญิงที่มีมากคุณสมบัติ และพ่วงด้วยเงินทองด้วย ผู้ชายคนนั้นเคยเปรย หลายสิ่งหลายอย่างในโลก ผมสามารถจัดสรรให้สำเร็จได้ แต่ได้คนที่มีเงินมาอุปถัมภ์ หลายอย่าง สะดวก ง่าย จะพัฒนาอะไรๆ รู้สึกว่าไม่มีอุปสรรค คนเคยพูดว่าจะมีความเป็นอยู่แบบเบี้ยล่างตลอด คนมีประสบการณ์ยิ้ม ทุกอย่างสามารถปรับและปรุงแต่งได้ เหตุผลที่น่าฟังบอกว่า คนเราเมื่อเป็นยูนิตเดียวกัน ต่างพึ่งพา ช่วยเหลือ และเกื้อกูล สิ่งที่ติดตัว เป็นเพียงสมบัติ แต่เมื่อปรับกายใจ ค่าภายนอกจะมีความสำคัญเป็น "ศูนย์"

หลายชายสามคน พอเห็นไส้เดือนตื่นเต้น คนเป็นตา อธิบายให้หลานฟังและบอกให้ช่วยกันเก็บไปไว้ที่สนามหญ้า ตัวยังไม่ตาย ชีวิตจะยังมีต่อไป อดที่จะบอกไม่ได้ ทุกชีวิตย่อมรักชีวิต ถ้าเราช่วยได้ทำ จะมีความรู้สึกดีเสมอ คิดว่าเด็กๆ คงสนุกกับการช่วย มากกว่าความเข้าใจบาปบุญ แต่ดีชั่วเด็กอาจจะเข้าใจง่ายกว่า ชีวิตคนจะเรียนรู้ตั้งแต่อยู่ในท้องแม่แล้ว ตลอดเวลาของชีวิต จะไม่มีวันหยุดของการเรียน การเรียนที่ดีคือการลงมือทำ และปรับปรุงผลงาน

บริเวณใกล้ๆ จะมีนกกางเขน ช่วยเก็บอยู่ก่อนแล้ว การเก็บของนกกางเขน เป็นแบบธรรมดาจะเป็นหรือตาย หยิบด้วยจงอยปาก แล้วกลืนเข้าท้อง ไส้เดือนน่าจะเป็นอาหารโปรด นุ่มตัวยาวจับง่าย

นกกางเขนมีมากที่เมืองผมอยู่ นกอื่นๆ น้อยตา อย่างนกกระจิบ นกเขา นกเหยี่ยว นกกางเขนเป็นนกเชื่องใกล้ชิดกับคน อาหารชอบแมลง ผลไม้ก็พอกล้ำกลืนได้ นักวิทยาศาสตร์บอกในตำรา ชาวนาได้บุญคุณจากนกเยอะ จับแมลงที่ทำลายพืช ผัก กินเป็นอาหาร ดีกว่าการฉีดยา แต่คนกินแมลง และหนอน คงไม่ชอบนกเพราะนกแย่งแมลงกิน เออขอนอกเรื่อง คุณฝรั่งเขาเอาแมลงมาปรุงเป็นอาหาร ออกทีวี เอาหนอนชุบแป้งทอด ผีเสื้อ หลายอย่างเหตุผลว่า แมลงที่เขากิน เขาเลี้ยงและวิจัยแล้ว ปลอดภัยให้คุณค่า เลยอดโม้พวกคุณล้าหลัง คนไทยกินสิ่งเหล่านี้มานานแล้ว เดินไปตามถนนจะเห็นรถเข็ญ ทอดแมลงขาย ผมยังไม่เคยลอง แต่คิดว่าถ้าเจอะเจอ จะลองซื้อมาแก้มเบียร์

หลายบ้าน พออากาศร้อน ตั้งโต๊ะเตา ย่าง ปิ้ง หลังบ้าน นั่งร่วมโต๊ะ หัวเราะ เพลิดเพลิน เห็นนกกางเขน เดินมาใกล้ๆ บิขนมปัง เศษอาหารหยิบโยน เด็กๆ เรียนรู้ รักใคร่ เมตตาต่อสัตว์ พออากาศเริ่มหนาว นกเหล่านี้ส่วนมากจะย้ายลงใต้ อากาศที่โน่น อบอุ่น อากาศร้อน อาหารธรรมชาติที่เป็นแมลงเยอะ พอทางเหนืออากาศอุ่นก็บินกลับบ้าน ครับนักจิตวิทยาบอกว่า นกเคลื่อนย้ายด้วยสัญชาติญาณ อากาศ อาหาร แม้แต่ความรู้สึกทางเพศเป็นตัวกระตุ้น

ถ้าไม่ย้ายหนี หน้าหนาว นกอาจสร้างรังอยู่ รังของนกชอบสร้างระหว่าง ง่ามกิ่งไม้สองกิ่ง จะนำไม้แห้ง กระดาษ ด้าย ใบไม้มาสานเป็นรัง แล้วยาด้วยดินให้ติดกัน คงเหมือนเราใช้ กาว ใช้คอนกรีต พอแห้ง จะนำหญ้าแห้งมาปู นอนและวางไข่ หญ้าแห้งคงเหมือนฟูกดีๆ นุ่ม กลิ่นหอมอ่อนๆ ของหญ้า และฟางอบอุ่น เป็นเด็กดึกๆ 4 ทุ่ม ตอนอยู่อยุธยาจะเดินตามชายตะหลิ่ง ส่องไฟฉาย จะเห็นปลาเยอะมานอนเกยดิน เลยอนุโลมว่า ดินน้ำตื้นๆ คือหมอนและฟูกของปลา แม้แต่คนปรุงอาหารต้มมะระยัดไส้ด้วยหมูสับ มะระคงเป็นฟูก และผ้าห่มของหมูสับ นอกจากจะให้รสยังอุ่นต่อการกิน ส่วนสำคัญรสอร่อยไปด้วยกัน อดที่จะอนุโลม เป็นหมอน เตียง และผ้าห่ม ผมไม่แน่ใจว่าคนอ่าน จะบ้าจี้ไปกับผมหรือเปล่า คนเคยบอกกับผมว่า ทุกสิ่งทุกอย่างในโลก ผูกพัน สัมพันธ์ เกื้อกูลต่อกัน ยกเว้นคน ผมยังไม่เข้าใจจนทุกวันนี้ ทำไม อะไร ทั้งที่คนมีความคิด แต่คำบอกเล่าเหตุเพราะ โลภ เห็นแก่ตัว กิเลส

เช้ามืดตื่นตีสี่ ตีห้า เสียงนกกางเขนร้องเพลงแล้ว เขาบอกว่านกกางเขนตัวผู้ร้องเพลงเพราะที่สุด ถ้าเปรียบเทียบกับนกอื่น เสียงสูงต่ำแต่นิ่ม โดยเฉพาะช่วงมีความรักจะมีการเอื้อนลูกคอ สรรหาคำเพราะๆ วันหนึ่งเย็นมาก ผมออกไปเดินดูต้นไม้ ได้ยินเสียงร้องของนกกางเขน ปนเศร้า คงจะเรียกหานกที่ตัวรัก ฉันรอเธออยู่นี่ กำลังมืดค่ำ อันตรายเยอะเป็นห่วง อดกังวล หรือเธอหลงทาง หรือยังหาอาหารไม่ได้ คงไม่ตามนกอื่นไป แล้วลืมฉัน รีบกลับเถอะ จะรอ ฉันวุ่นวายใจมากเลย จะร้องเพลงรออยู่ตรงนี้

นกกางเขน ท้องถิ่นอยู่ทางเหนือ เชื่อง สีหลังเทา ดำที่หัว ลูกกระเดือกสีขาว สีที่ท้องน้ำตาล ส้ม และแดง ตัวผู้ใหญ่กว่าตัวเมีย แต่งานสร้างรังตัวเมียเป็นคนสร้างส่วนมาก ถ้าเป็นคนคงไม่พ้นข้อกล่าวหากินแรงเมีย อาจจะถูกกล่าวเลยทำร้ายจิตใจ เกียจคร้าน ไม่สมกับตัวโต เป็นเพศผู้ แต่จะเอาผิดคงไม่ได้ ศาลคงยกฟ้องเพราะธรรมชาติ แต่จะเอาผิดคือสิ่งที่ให้มาตัวโต ความถนัดและรับผิดชอบไม่มีเกี่ยวกับการสร้างรัง แต่สารพัดความสามารถอย่างอื่น เอาใจ ดูแล ป้องกัน เพียงยึดมั่นในความรัก ธรรมชาติเห็นพ้องก็เกินคุ้ม รังจะเป็นที่ออกไข่ ไข่ครั้งละ 3-6 ฟอง สีน้ำเงิน 2 อาทิตย์ก็เกิดแล้ว และหน้าที่ป้อนอาหารคือตัวผู้ เห็นไหม คงต้องหาอาหารด้วย นกกางเขนเป็นนกประจำรัฐของมิชิแกน วิสเค้าซิล และคอนเนคติกัต

นก ไส้เดือน ต้นไม้ คุณและผมเป็นส่วนของธรรมชาติ เกื้อกูล ต่างให้ความงาม ความสุขร่วมกัน เมื่อรับรู้ การดูแลรับผิดชอบ อนุรักษ์ความสุขสิ่งใกล้ตัว เขาวิจัยว่า คนชอบอยู่กับธรรมชาติ รักธรรมชาติ จะมีชีวิตเรียบง่าย ไม่สะสมวัตถุ ชีวิตพอเพียง มองลึกย่อมเกื้อกูลช่วยเหลือ เป็นที่พึ่งต่อกันได้ เผอิญมีหน้าที่ต่อคนส่วนมาก ย่อมทุ่มเท ซื่อสัตย์ ความคิดยอมรับความแตกต่าง เกิดกับใจ