ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



สุข - ทุกข์ มีใจเป็นที่ตั้ง

ขอนอบน้อมแด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ขอความเจริญในพระสัทธรรมจงมีแด่พี่น้องของเราทุกคนท่านทั้งหลายนั้น วันนี้หลวงพ่อไสวขอเสนอคำภาษาบาลี พร้อมอรรถาธิบาย เป็นแนวทางแห่งการศึกษาธรรมของพระสัมมาฯ ดังนี้

มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฎฺฐา มโนมยา อ่านว่า (มะ-โน-ปุบ-พัง-คะ-มา-ทำ-มา-มะ-โน-เสด-ถา-มะ-โน-มะ-ยา) แปลว่า ธรรมทั้งหลายมีใจเป็นใหญ่ มีใจเป็นประธาน สำเร็จลงแล้วด้วยใจ คนจะดี จะชั่ว ก็อยู่ที่ใจ ตัวเดียวเป็นเครื่องรู้และนำทาง ไม่ว่าสิ่งแวดล้อมรอบตัวจะดีพราวพราย หรือจะเลวร้ายเพียงใด แต่ถ้าใจรักดีใฝ่ดีบุคคลนั้นย่อมเป็นคนดีอย่างแน่นอน ทุกสิ่งนั้นจึงให้ดูที่เจตนาของใจ เพราะถ้าเป็นคนดี ผลที่ได้ออกมานั้นต้องดีและเป็นประโยชน์อย่างสูงส่ง "แน่นอน สุข - ทุกข์ มีใจเป็นที่ตั้ง"


มองเป็นเห็นสุข - มองไม่เป็นเห็นทุกข์

การเห็น จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อได้รับการสัมผัสทางอายตนะทั้งหลายทั้งภายใน - ภายนอก เบื้องต้นฯ คือ ตา (ภายใน) แสงสว่าง (จิต) และวัตถุที่เห็นนั้น (ถายนอก) เกิดขึ้นเป็นปัจจัยให้จิตปรุงแต่ง สิ่งสมมุติมากมายเป็นปัจจัยเข้ามาสู่กระบวนการความคิด อิทธิพลความคิดต้องอาศัยประสบการณ์ต่าง ๆ เช่น มีการปฏิสัมพันธ์ กับสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ เป็นเหตุปัจจัยสำคัญ ก่อให้บุคคลนั้น ๆ คิดไปในทางบุญ หรือคิดไปในทาง บาป


การเห็นภายใน การเห็นภายนอก

การเห็นภายใน คือ เห็นธรรมเห็นความจริง เห็นปรมัตถ์ เห็นด้วยปัญญา เช่นใช้คำว่าเห็น "เทวทูตธรรม" การเกิด การแก่ การเจ็บ การตาย เห็นเป็นเรื่องธรรมดา เห็นการดำรงชีพของมนุษย์และสัตว์นั้นเป็นสิ่งธรรมดา เป็นเรื่องธรรมดา ความเห็นเหล่านี้ชี้นำความคิดไปทางบุญ - ทางกุศล

การเห็นภายนอก คือ เห็นสมมุติ รู้สมมุติ ความข้องอยู่กับสมมุติอย่างปัญญาของปุถุชนทั้งหลายที่เห็น จึงเกิดความเศร้าหมอง ยกตัวอย่างเช่น มนุษย์ ย่อมมีการเกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็น ธรรมดา แต่ถ้าไม่รู้ ไม่เห็น ไม่คิดว่า การเกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นธรรมดา แต่กลับคิดไปเป็นอย่างอื่น ก็จะทำให้เกิดความเศร้าหมองในจิตใจ เป็นธรรมดา ซึ่งต่างก็เห็นว่ามนุษย์ ย่อมมีการพลัดพรากจากสิ่งที่รัก สิ่งที่ชอบ เป็นธรรมดา แต่ถ้าไม่รู้ ไม่เห็น ไม่คิดว่า การพลัดพรากจากสิ่งที่รัก สิ่งที่ชอบ เป็นธรรมดา แต่กลับคิดเป็นอย่างอื่น คือ หลงติดกับสิ่งที่รัก สิ่งที่ชอบ ก็จักเกิดความเศร้าหมองในจิตใจเป็นธรรมดา ความเห็นเหล่านี้ชี้นำความคิดไปทางบาป หรือ ทางอกุศล

สำคัญการเห็น สุข - ทุกข์ ที่กล่าวนั้น มีใจเป็นที่ตั้ง มีใจถึงก่อน สำเร็จแล้วที่ใจ การเห็นภายใน การเห็นภายนอก อารมณ์ใดถึงก่อนก็ไม่ทำให้บัณฑิตหวั่นไหวในความจริง ความจริงๆ กับความจริงสมมุติว่าจริง เข้าใจได้ เห็นจริงได้ หวังว่าท่านผู้อ่านคงไม่งงนะ


คิดอย่างไรจึงจะคิดเป็นกุศลต่อเนื่อง

1. มองโลกแง่ดีเสมอ ใครเขาสร้างกระแสว่าโลกวิกฤตโลกร้อนโลกจะวินาศ เราต้องทำทุกสิ่งอย่างเต็มกำลังด้วยรอยยิ้มและความเบิกบานด้วย และเราต้องคิดต่อไปอย่างสร้างสรรค์ว่า ต้องชี้นำชักชวนให้เกิดกลุ่มพิทักษ์โลก พิทักษ์สิ่งแวดล้อม ทำตัวให้สดชื่นมีชีวิตชีวาและกระตือรือร้นอยู่เสมอ พร้อมที่จะเผชิญกับทุกสถานการณ์ จะช่วยให้คุณสามารถจัดการกับทุกเรื่องที่ผ่านเข้ามา ได้อย่างอยู่หมัดอยู่มือ

2. เชื่อมั่นในศักยภาพของมนุษย์ เชื่อมั่นในตัวเองว่าต้องเปลี่ยนวิกฤต - ให้เป็นโอกาส เปลี่ยนปัญหา - ให้เป็นปัญญา เปลี่ยนอุปสรรค - เป็นบุญ เปลี่ยนกองขยะให้เป็นเพชรพลอยให้ได้ด้วยหัวใจที่มั่นคง ถ้าแม้แต่คุณเองยังไม่ศรัทธาและเชื่อมั่นในตัวเอง แล้วใครไหนเหล่า จะเชื่อมั่นในอุดมการณ์ที่เราจะเปลี่ยนโลกพิทักษ์ธรรมชาติและสร้างคุณธรรม

3. สร้างสังคมต้นแบบ การเสียสละเวลาส่วนตัวสร้างต้นแบบทางสังคม การคัดเลือกบุคคลต้นแบบเพื่อเป็นตัวอย่างทางสังคม ท่านใดพอจำได้ไหมว่าการออกผนวชของเจ้าชายสิทธัทถะที่เราเรียนกันนั้น นั่นคือการเสียสละอันยิ่งใหญ่ การสร้างสังคมต้นแบบนั้นได้เกิดขึ้นมาในโลกนี้อย่างยาวนานแล้ว ดังนั้นสังคมต้นแบบต้องเป็นมาตรฐานที่ดีในการดำเนินรอยตาม

4. การสร้างรอยยิ้ม การสร้างกุศลที่แท้จริงเป็นเรื่องที่ต้องออกมาจากภายใน การคิดดี การพูดดี การทำดี เป็นการสร้างกุศลให้เกิดขึ้นในตน และสร้างบุคคลรอบกายเราให้เป็นผู้ร่วมอุดมการณ์ เราเรียกว่าการสร้างบริวารเป็นทรัพย์ การที่เรามีรอยยิ้มพิมพ์ใจเป็นเสน่ห์เป็นบุคลิกภาพ เรียกว่ามีรูปเป็นทรัพย์ การให้การแบ่งปันการเอื้อเฟื้อเกื้อกูล ก่อให้เกิดมิตรภาพเริ่มต้นงานใหม่ทุกวันด้วยรอยยิ้มสดใส คนที่มีรอยยิ้มระบายไว้บนใบหน้า เสมือนประตูที่เปิดกว้างให้ใคร ๆ อยากเข้ามาคบหาด้วย การเจรจา ติดต่องานก็มักจะลงเอยด้วยความสำเร็จทุกคน ทุกส่วนงาน

ขอความเจริญในพระสัทธรรมจงปรากฏมีแก่ท่านทุกคน เปลี่ยน พ.ศ.ตั้งหลักตั้งใจให้เกิดบุญเกิดกุศล สร้างสรรค์สิ่งดีงามให้เป็นประโยชน์ตน ประโยชน์ท่าน ปีใหม่อย่าลืม มอบความรักด้วยดอกไม้ ด้วยของขวัญ บอกคำว่ารักให้กับครอบครัวและบุคคลที่เราเคารพนับถือให้เกิดความชื่นใจ กุศลเกิดต่อเนื่องแน่นอน รูปขอจำเริญพร