ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



หัวในมิตรแท้ คือรักผู้อื่น

มิตรแท้ คือยอดกัลยาณมิตร ขอความนอบน้อมจงมีในพระรัตนตรัย จำเริญพรสาธุชนท่านผู้เจริญทั้งหลาย กัลยาณมิตร ความหมายคือ เพื่อนแท้ เพื่อนที่คอยช่วยเหลืออย่างจริงใจโดยไม่หวังสิ่งใดตอบแทน มีความจริงใจให้กันอย่างมั่นคง การหาเพชรแท้ยังรู้สึกได้ว่าง่ายกว่าการหามิตรแท้ ในชีวีตที่มีเพื่อนๆ ผ่านเข้ามามากมาย ในยามที่เราอัตตคัดขัดสน ยามที่เราลำบากประสบปัญหา ยามที่ชีวิตมันรู้สึกแย่ที่สุดว่างั้นนะ เปรียบเหมือนดังเวลาผงเข้าตาตัวเอง เวลานั้นจะเห็นน้ำใจมิตรแท้

คนที่ยอมสละเวลาอันมีค่า มีความปรารถนาสละให้ทรัพย์สิน เอาใจใส่ดูแลเรา แม้กระทั่งเลือดเนื้อให้เราได้มีความหวังอันเป็นที่พึ่งได้นั่นแหละเพือนแท้ ยอดกัลยาณมิตร ถึงบอกว่าหาเพชรแท้ยังง่ายกว่านั่นเทียว ปราชญ์ท่านถึงยกย่องบุคคลที่เป็นกัลยาณมิตรไว้ มารดาบิดา เป็นยอดกัลยาณมิตร ครูอุปัชฌาย์อาจารย์ เป็นยอดกัลยาณมิตร พระสงฆ์ผู้ประพฤติชอบ เป็นยอดกัลยาณมิตร เพื่อนผู้พรหมจรรย์ เป็นยอดกัลยาณมิตร หากมีความรักผู้อื่นแล้ว ในโลกนี้จะไม่คิดร้าย ไม่กล่าวร้าย ไม่ทำลายชีวิตของผู้อื่น นั่นคือเพชรในใจของคำว่า ยอดกัลยาณมิตร


มิตรแท้ 4 ประเภท

มิตร มีรากศัพท์คำเดียวกับคำว่า เมตตา ซึ่งมีความหมายว่า ความรักใคร่ห่วงใยปรารถนาให้ผู้อื่นเป็นสุข เพราะฉะนั้นคำว่า มิตรจึงหมายถึง ผู้ปรารถนาดีต่อกันทั้ง ทางกาย วาจา ใจ ทั้งต่อหน้าและลับหลัง มิตรแท้มี 4 ประเภท คือ

1. มิตรมีอุปการะ ได้แก่ เพื่อนที่มีบุญคุณ มีลักษณะเป็นผู้ใหญ่คอยคุ้มครองป้องกันเพื่อนของตน ทั้งเป็นที่พึ่งของเพื่อนได้ มีลักษณะ โดยสรุป 4 ประการ ดังนี้คือ

- ป้องกันเพื่อนผู้ประมาท หมายถึง มิตรที่ช่วยป้องกันชีวิตชื่อเสียงและเกียรติยศของเพื่อน

- ป้องกันทรัพย์สมบัติของเพื่อนผู้ประมาท หมายถึง มิตรที่คอยแนะนำห้ามปรามเพื่อนเมื่อเห็นเพื่อนใช้จ่ายทรัพย์สมบัติไปในทางอบายมุขหรือลงทุนที่มีการเสี่ยงเกินไป

- เมื่อมีภัยเป็นที่พึ่งพำนักได้ หมายถึง มิตรที่คอยอุปการะช่วยเหลือเมื่อเพื่อนตกทุกข์ เมื่อเพื่อนมีภัยก็ให้การคุ้มครองป้องกัน

- เมื่อมีธุระช่วยออกทรัพย์ให้เกินกว่าที่ออกปาก หมายถึง มิตรที่ช่วยเหลือเพื่อน เมื่อเพื่อนมีความจำเป็นต้องใช้เงิน ออกปากขอยืมเงิน ก็ตอบสนองด้วยดี เสนอให้ยืมเกินกว่าที่ขอยืม ไม่แสดงความโลภออกมา

2. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์ ได้แก่ เพื่อนสนิทเหมือนญาติ ไว้วางใจกัน คอยช่วยเหลือเกื้อกูลกัน มีลักษณะโดยสรุป 4 ประการ

- ขยายความลับของตนแก่เพื่อน หมายถึง ต่างฝ่ายต่างเผยความลับของตนแก่เพื่อน ถ้าความลับนั้นมีจุดอ่อนหรือปมด้อยก็ช่วยกันแก่ไข และเป็นการให้ความไว้วางใจซึ่งกันและกัน

- ปิดความลับของเพื่อนมิให้แพร่หลาย หมายถึง มิตรที่มีความจริงใจต่อเพื่อนรักษาน้ำใจซึ่งกันและเอาไว้โดยการไม่เปิดเผยความลับของเพื่อน ไม่ให้ผู้อื่นรู้

- ไม่ละทิ้งยามวิบัติหมายถึง เมื่อเวลาที่เพื่อนตกทุกข์ได้ยากก็คอยช่วยเหลือไม่ละทิ้ง

- แม้ชีวิตก็อาจสละแทนได้ หมายถึง เมื่อเวลาที่เพื่อนตกอยู่ในอันตราย ก็เข้าช่วยเหลือถึงแม้ตัวเองจะต้องเสี่ยงชีวิตก็ตาม

3. มิตรแนะนำประโยชน์ ได้แก่ เพื่อนที่คอยแนะนำแต่ในทางที่ดี มีลักษณะเหมือนครู ลักษณะของเพื่อนเช่นนี้มีอยู่ 4 ประการ คือ

- ห้ามไม่ให้ทำชั่ว หมายถึง เห็นเพื่อนทำความชั่ว เพราะความไม่รู้ หรือความประมาทคึกคะนองก็เข้าห้ามปรามแสดงถึงเหตุผล ให้เพื่อนมี หิริ คือ ความรังเกียจต่อความชั่ว และ โอตตัปปะ ความเกรงกลัวผลของความชั่ว

- แนะนำให้ทำแต่ความดี หมายถึง นอกจากห้ามไม่ให้เพื่อนทำชั่วแล้ว ยังสอนเพื่อนให้รู้จักคุณความดีสอนให้ประพฤติดี

- ให้ฟังในสิ่งที่ยังไม่เคยทำ หมายถึง ถ้าเพื่อนยังไม่มีความรู้ในทางหลักธรรมคุณความดีกฎแห่งกรรมมากนักก็เล่าให้เพื่อนฟัง

- บอกทางสวรรค์ให้ ทางสวรรค์ หมายถึง ทางไปสู่อนาคตอันสดใส ด้วยการแสวงหาความรู้หรือปัญญา

4. มิตรมีความรักใคร่ ได้แก่ เพื่อนประเภทสหาย มีลักษณะสำคัญ 4 ประการคือ

- ทุกข์ ทุกข์ด้วย หมายถึง เมื่อเห็นเพื่อนมีความทุกข์ไม่ว่าทางใด ทางกายใจ ก็ให้ความช่วยเหลือในทุกด้าน ปลอบโยน แสดงถึงความเห็นอกเห็นใจ

- สุข สุขด้วย หมายถึง มิตรที่เห็นเพื่อนมีความสุขไม่ว่าทางกายหรือทางใจก็พลอยยินดีกับเพื่อนด้วย เข้าไปแสดงความยินดีด้วย

- โต้เถียงผู้ที่ติเตียนเพื่อน หมายถึง เมื่อเห็นคนอื่นติเตียนเพื่อนของเรา ไม่ว่าต่อหน้าและลับหลัง ก็ช่วยพูดจาชี้แจงให้เข้าใจซึ่งกันและกัน เพื่อนไม่ให้เพื่อนเสียหาย

- รับรองคนพูดสรรญเสริญเพื่อน หมายถึง เมื่อเห็นคนพูดจาชมเชยเพื่อนก็พูดจาสนับสนุน

ส่วนสำหรับเพื่อนๆ ที่ดีแต่พูดว่ารักเราห่วงเรา ปรารถดีต่อเรา แต่การกระทำที่ย้อนแย้ง ปราชญ์ท่านเป็นคนเทียมมิตร ไม่มีความจริงใจ กล่าวคือเป็นมิตรเทียม ดังนั้นการมีเพื่อนที่พึ่งพาอาศัยกันและกันได้นั้น บางครั้งให้รู้สึกได้ว่าไม่ต้องมาก เอาที่พึ่งพาอาศัยได้เท่านั้นเกินพอแล้ว ดั่งกลอนท่านพุทธทาสภิกขุว่า....

อันเพื่อนดี มีหนึ่ง ถึงจะน้อย
ดีกว่าร้อย เพื่อนคิด ริษยา
เหมือนเกลือดี มีน้อย ด้อยราคา
ยังดีกว่า น้ำเค็ม เต็มทะเล ฯ

ขอเชิญชวนมวลชนศรัทธาทอดผ้าป่าถวายบำรุงค่าน้ำ - ค่าไฟ เสริมศิริมงคล ตลอดปีนักนักษัตร 2566 กองละ $10 เหรียญ หรือถวายตามกำลังอันจะพึงกระทำได้ สามารถส่งเช็คร่วมทำบุญได้ที่ 6763 E AVENUE H., LANCASTER, CA 93535-7849 Donation check payable to "Buddhist Meditation Society" ส่วนท่านที่ต้องการทำบุญ Sand money with Zelle To: 562 249 3789 หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ โทร : 562 249 3789 รูปขอจำเริญพร