ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



จิตผจญมาร ประโยชน์จากความทุกข์
เห็นตัวแก่ดีแล้ว

เห็นตัวแก่ ลงทุกวัน นั้นแหละดี
เห็นแก่ตัว ขึ้นทุกที นี้เสื่อมสิ้น
เห็นตัวแก่ ชีวิตว่าง ห่างมลทิน
เห็นแก่ตัว มัวเมาลิ้น สิ้นนับถือ ฯ

โลกเรียกร้อง คุณธรรม นำวิถี
โลกยินดี ชอบชม สมสร้างชื่อ
โลกแซ่ซ้อง ผองชน คนเลื่องลือ
โลกก็คือ โรงละคร สอนศีลธรรม ฯ

ญาติโยมท่านผู้สนใจในธรรม ทั้งหลาย ธรรมบรรยายวันนี้จะมาย้ำการศึกษาเรื่องทุกในอริยะสัจ พระพุทธเจ้าตรัสรู้อริยะสัจความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ก็กล่าวถึงความทุกข์เป็นอันดับแรกเลย เรื่องความทุกข์นั้นเราไม่ชอบกันสักรายอยู่แล้ว เพราะมันบีบคั้น ทำให้อึดอัด ติดขัด บีบคั้น คับข้อง ไม่สบายกาย ไม่สบายใจ นี้คือความหมายของ ความทุกข์

ทีนี้ความทุกข์มันก็เป็นธรรมดาของมันอยู่ดี ทุกคนต่างต้องประสบพบเจอความทุกข์ ร้อยทั้งร้อยไม่ชอบที่จะมีปัญหากับมัน เพราะความทุกข์มันทำให้จิตดิ้นรนดั่งผจญพญามาร เมื่อเจอทุกข์อุปสรรคปัญหาอื่นๆ ตามมาประเดประดังถาถมกันเข้ามาในเวลาที่ตั้งรับไม่หวาดไม่ไหว แต่คนมีโยนิโสมนสิการสามารถเอาประโยชน์จากทุกข์ได้ เกิดคำถามว่าต้องทำได้อย่างไร?

ความทุกข์เป็นสภาพบีบคั้น มันอึดอัดขัดข้อง มองหน้าใครก็ไม่เต็มสายตา จึงทำให้จิตดิ้นรนเพื่อให้หลุดให้พ้นไปจากสิ้งที่เขาไม่ชอบ กว่าจะหลุดพ้นได้นั้นต้องทำให้เสียเวลาไม่มากก็น้อย ทว่าการดิ้นรนให้พ้นจากความทุกข์นั้น ก็ทำให้จิตใจเข้มแข็ง เพราะได้เรียนรู้จากประสบการณ์ในการดิ้นรน จากที่บอกว่าท้อใจ หมดที่พึ่ง หมดทางออก หมดสิ้นสูญเสียสมดุลใจทุกอย่าง หากแต่การค้นพบทางออกได้นั้นมันเป็นความทรงจำที่ลึกซึ้งอย่างยอดเยี่ยม

ดังนั้น ถ้าว่าเรายอมต่อความทุกข์ เพราะเห็นว่าทุกข์มันคือสภาพที่ทนได้อยาก ทุกคนก็เลยไม่อยากหาทางออก ถ้าเราอ่านตำนานพุทธประวัติตอนก่อนที่เจ้าชายสิทธัตถะจะทรงออกผนวช อุทานธรรมที่พระองค์รำพันอยู่นั้นมีข้อความว่า "มีกลางวัน ยังมีกลางคืน มีร้อน ยังมีเย็นแก้ มีทุกข์ ต้องมีความไม่ทุกข์ มีเกิด มีตาย ก็ต้องมีไม่เกิด มีไม่ตาย" ประมาณนี้ เรียนไว้นานลืมไปจะหมดแล้วละ สำคัญอยู่ที่ว่า ทุกคนมีจิตใจ รู้จักคิดค้นหาทาง วางจิตใจถูกต้องและคิดถูกทางก็ดีไป แต่ถ้าวางจิตใจผิดและคิดเขวไป นอกจากไม่หลุดพ้นแล้ว ยังจะซ้ำเติมตัวเองอีกด้วย และเป็นปัญหาขยายผลไปสู่คนรอบข้างเต็มไปหมด ตรงนี้ต้องบอกให้กำลังใจไว้ว่า "ทุกข์มีแก้ ไม่ใช่มีไว้ปวดหัว เจอวิกฤต ต้องสร้างโอกาส" นี่น่าจะเป็ข้อดีที่จะได้ประโยชน์จากความทุกข์


ยกตัวอย่าง

คนอยากรวย กินอยู่อย่างคนรวย จะไม่รวย คนกลัวจน กินอยู่อย่างคนจน จะไม่จน การที่คนเกิดมาลำบากยากจนข้นแค้น ตกทุกข์ได้ยาก ถ้าวางจิตใจไม่ถูกต้องและไม่รู้จักคิด มัวนั่งจับเจ่าเศร้าใจทอดอาลัยอยู่ ก็ยิ่งจะเอาทุกข์ทั้งหลายนั้นมาทับถมตัวเอง ยิ่งทุกข์มาก ยิ่งหนักมาก ยิ่งจมลึกลงไปกับความทุกข์

ส่วนคนที่วางใจถูก วางใจเป็น จิตที่ดิ้นรนนั้น เปลี่ยนเป็นความเพียรพยายามแก้ปัญหา รู้จักคิดหาทางออกจากทุกข์ จนกระทั่งสามารถผ่านพ้นทุกข์นั้นไปได้ และอาจจะประสบความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ก็ได้ โบราณมีคำกล่าวว่า เห็นทุกข์ เห็นธรรม นั่นเทียว ฯ

สถานการณ์สร้างวีระบุรุษ การเอาประโยชน์จากความทุกข์ คือเมื่อทุกข์บีบคั้นให้ดิ้นรนขวนขวายก็ทำให้เกิดความเข้มแข็ง แล้วการที่เรามีทุกข์ เกิดปัญหา ซึ่งทำให้เราหาทางแก้ไข เมื่อพยายามแก้ไขปัญหา เราก็จะได้พัฒนาตัวเอง ด้านที่หนึ่งซึ่งเป็นหัวใจก็คือได้พัฒนาปัญญา กว่าจะแก้ปัญหาได้เสร็จผ่านลุล่วงไป เราก็ได้ปัญญามากมาย พร้อมกันนั้นก็ได้พัฒนาทั้งด้านกาย ด้านวาจา และด้านจิตใจ เช่น พฤติกรรมก็คล่องแคล่วขึ้น ความคิดจิตใจก็เข้มแข็งขึ้น มีสติ มีสมาธิ มีปัญญาสารพัดดีขึ้น เป็นต้น ฯ

เพราะฉะนั้นทุกข์เป็นปัจจัยใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ และเราก็จะต้องเอาประโยชน์จากทุกข์ให้ได้ มีหลักว่า คนมีปัญญา แม้เจอปัญหาประสบทุกข์ ก็สามารถมีความสุขได้ ถึงแม้อยู่ท่ามกลางทุกข์ ก็ต้องรู้จักมีความสุขได้ เป็นอันว่าเอาประโยชน์จากทุกข์ให้ได้ ทุกข์ก็จะมีทางเป็นคุณดังว่ามานี้ มีทรัพย์ถ้าไม่มีปัญญารักษาทรัพย์ไว้ไม่ได้ มีปัญญาจึงรักษาทรัพย์ไว้ได้ มีความทุกข์ถ้ามีปัญญา ก็ค้นหาทางออกจากทุกข์ได้ เท่านี้แล ฯ

ลาภ ยศ ชื่อ เสียง
@ ลาภ โลภหลงหลุดแล้ว ลอยลง
ยศ ยอดยิ่งยืนยง อยู่ยั้ง
ชื่อ เชยชิดชอบชง ชมชื่น

เสียง สื่อสารสืบสร้าง สิ่งสู้สู่สม ฯ
@ ไสว สูงเด่นเห็น แต่ไกล
สว่าง ส่องไผท โลกหล้า
สะอาด สุจริตใจ กล้าแกร่ง
สงบ สยบบ้า ดับร้อนผ่อนเย็น ฯ

อนุโมทนาบุญ ขอขอบคุณทุกศรัทธาที่ท่านกรุณาส่งเช็คมาทำบุญกับทางวัด หากท่านประสงค์ต้องการรับใบอนุโมทนาบัตร แจ้งไว้ด้วยเพราะบางทีทางวัดสะดวกหาแสตมป์ไว้ ถ้ามิได้แจ้งไว้นานไปก็ลำบากค้นสำเนาเช็ค ศรัทธท่านผู้บริจาคบำรุงวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี แคลิฟอร์เนีย เขียนเช็คส่งไปได้ที่ 6763 E AVENUE H., LANCASTER, CA 93535-7849 Donation check payable to "Buddhist Meditation Society" รูปขอจำเริญพร