ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



พระเนมิราช ผู้ตั้งมโนปณิธานอธิษฐานธรรม

ญาติโยมทุกคนทุกท่าน ธรรมะสมสมัยที่ทุกท่านรู้จัก ความสำคัญควรใส่ใจคือ กาเลนะ ธัมมัสสะวะนัง เอตัมมังคะละมุตตะมัง การฟังธรรมตามกาล เป็นอุดมมงคล การฟังพระธรรมย่อมสร้างอุปนิสัยแก่ผู้ฟังทั้งมนุษย์และเทวดา ฯ วัดทุ่งเศรษฐี ได้น้อมเอาพระเจ้า 10 ชาติชาดก อดีตชาติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาแสดง ในโครงการ "ธรรมาสน์ทอง ธรรมาสน์ธรรม" อาทิตย์นี้นำเรื่องพระเนมิราชโพธิสัตว์ ซึ่งเป็นพระชาติที่ 4 เรื่องพระเจ้าเนมิราช เป็นเรื่องที่อธิษฐานบารมี ดำรงวงศ์ตระกูลของตนที่สืบต่อกันมาเป็นเวลาช้านาน


ตันติประเพณีแห่งกรุงมิถิลา

กษัตริย์ผู้ครองพระนครทุกพระองค์ องค์ใดที่ได้ครองราชสมบัติแล้ว พอปรากฎว่าเส้นพระเกศาหงอก จะเวนราชสมบัติให้แก่พระราชโอรส แล้วตัวเองก็จะออกบรรพชาบำเพ็ญพรตอยู่ในป่าตราบจนสิ้นชีวิต เป็นอย่างนี้เรื่อยมา เป็นตันติประเพณีแห่งมิถิลา


พระเนมิราช โอรสแห่งสวรรค์

ชาดกกล่าวไว้ว่า เนมิราชเทพบุตรได้พิจารณาเห็นว่าตนจะต้องสิ้นอายุจากสวรรค์ และราชวงศ์แห่งมิถิลานครนั้นไม่มีโอรสสืบต่อราชบัลลังก์แล้ว เพราะว่าไม่มีเทพบุตรตนใดที่จะลงมาบำเพ็ญ ด้วยเหตุผลที่ว่าพอแก่มีผมหงอกแล้ว ต้องสละราชบัลลังก์ออกไปบำเพ็ญพรตในป่า ทำให้ราชวงศ์นี้เสื่อมทรุด หากแต่ท่านเลือกจุติลงมาสู่พระครรภ์ของพระมเหสีพระเจ้ากรุงมิถิลา ได้นามว่า "เนมิราช"


ราชบัลลังก์ของผู้มีบุญ

พระบิดาของท่านเนมิราชทั้งที่มิได้ชราภาพ แต่มีพระเกศาหงอกเลยเวนราชสมบัติให้เจ้าเนมิราช ครอบครอง ราชบัลลังก์ของเจ้าเนมิราชปกติตั้งมั่นในศีลธรรม ท่านได้รับสั่งให้ทานแก่บรรดาผู้ที่ยากจน และขัดสน สั่งสอนประชาชนให้ประพฤติตนอยู่ในความดี ให้ยินดีในสิ่งได้โดยชอบธรรม

ถึงอย่างนั้นพระเนมิราชก็ยังสงสัยอานิสงส์แห่งการในทาน กับอานิงสงส์ของการรักษาศีล การประพฤติพรหมจรรย์ อย่างไหนจะมีอานิสงส์มากกว่า ? ข้อนี้ร้อนถึงพระอินทร์ต้องระงับดับปัญหาให้หายสงสัย และพระอินทร์ทรงแนะว่าควรทำให้พระเนมิราชนั้นทำควบคู่กันไป ประชาชนมนตรีมีความสงบสุข บันเทิงในมนุษยสมบัติ ครั้นสิ้นชีพวายชนม์ไปก็ได้ไปบังเกิดในเทวโลกมากมาย


รางวัลของผู้ตั้งมั่นในธรรม

พระอินทร์เมื่อได้ทราบบารมีของผู้มีบุญ ได้ให้มาตุลีเทพบุตรลงไปเชิญพระเจ้าเนมิราชขึ้นมาบนสวรรค์ พระมาตุลีเทพรีบลงไปพร้อมทั้งนำเวชยันต์รถทรงของท้าวสักกะลงไปด้วย เมื่อลงไปแล้วจึงเชื้อเชิญให้พระเจ้าเนมิราชขึ้นมา พระเจ้าเนมิราชก็คิดว่า เราได้สั่งสอนให้คนอื่นประพฤติดี ประพฤติชอบแต่คิดว่าสวรรค์เป็นอย่างไรเราก็ไม่เคยเห็น เพราะฉะนั้นสมควรจะไปดู


พระเนมิราชท่องนรก - สวรรค์

ดังนั้นจึงได้ลาบรรดาข้าราชการทั้งหลาย พร้อมทั้งบรรดาพระญาติพระวงศ์ แล้วขึ้นเวชยันต์ราชรถมากับพระมาตุลี เมื่อถึงระหว่างทางพระมาตุลีประสงค์จะแสดงตัวว่าตนนี่เป็นสารถีพิเศษ ที่สามารถจะนำไปที่ใดก็ได้ จึงบอกว่า

สารถี : ก่อนที่พระองค์จะไปสวรรค์ อยากจะชมนรกบ้างไหม

เนมิราช : อ๋อ ? ก็ดีนะสิ แต่มันจะไกล มันจะใกล้ขนาดไหนล่ะ

สารถี : หากเมื่อพระองค์อยากจะดูล่ะก็ ข้าพเจ้าจะพาไปดู

เนมิราช : เช่นนั้นพาเราไป เราอยากจะดู

เมื่อตกลงเช่นนั้น มาลาตุลีก็ขับเวชยันต์ราชรถตรงไปที่นรก ให้พระเนมิราชได้แลเห็นสัตว์นรก เมืองนรกเป็นที่ไม่น่าทัศนาจร มาตุลีเทพสารถีนำพระเจ้าเนมิราชลงไปนั้น เต็มไปด้วยการลงโทษผู้กระ ทำความผิดอย่างทารุณ เช่น

นรกของพวกปากเก่ง ชอบด่าพ่อ ด่าแม่ ด่าปู่ ตา ย่า ยาย ด่าว่าพระสงฆ์องค์เจ้า พวกนี้ตายไป แล้วเป็นเปรต พวกนี้น่าสงสารกินอะไรก็ไม่ได้ ได้แต่ลิ้มเลียเลือดหนองของตัวเองเท่านั้น ส่วนมือที่โตเท่าใบตาล เพราะว่าทำร้ายร่างกายต่อผู้มีคุณ ตบ ตี ทารุณ ต่าง ๆ นานา ฯลฯ


อย่ามัวเที่ยวเพลินจะเกินอายุไข

พระอินทราธิราช เห็นว่าพระมาตุลีพาพระเนมิราชลงไปชมนรกอยู่นาน กว่าจะเยือนนรกครบทุกแห่ง อายุของพระเนมิราชเห็นจะสิ้นเสียก่อน จึงให้มหาชวนะเทพบุตรลงไปตาม มหาชวนะเทพบุตรไปบอกว่า "ท่านมาตุลี เดี๋ยวนี้ท้าวสักกะกำลังรอท่านอยู่"

มาตุลีได้ฟังมหาชวนะ ก็แสดงให้พระเนมิราชได้เห็นนรกทั้งหมดในคราวเดียว แล้วพาพระเนมิราชขึ้นมายังสวรรค์ เจ้าเนมิราชทรงทอดพระเนตรเห็นวิมาน "นางวารุณีเทพธิดาเป็นแห่งแรก" วิมานงามวิจิตรมีทั้งวิมานแก้วผลึก วิมานแก้วมณี วิมานทองตระการตายิ่ง ผิดไปจากนรกภูมิที่ตนไปเห็นเป็นอันมาก พระเนมิราชสงสัยก็สอบถามพระมาตุลีเทพ ๆ ได้ชี้แจงให้ฟังทุกประการ


สมบัติของผู้มีบุญ

"การให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนานั้น ปราชญ์ท่านชื่นชม พรหมท่านก็สรรเสริญ" พระอินทร์ทั้งเทพยดาพากันมาสักการท่านเนมิราช พร้อมเชิญให้อยู่เสวยทิพยสมบัติบนสวรรค์ ท่านประสงค์จะทำเช่นนั้น แต่ต้องสลดใจที่เห็นกรรมของผู้ที่ประพฤติชั่ว ต้องไปตกนรกเสวยกรรม จึงตั้งมโนปณิธาน "อธิษฐานจิตให้มนุษย์ประกอบกรรมดี แล้วขึ้นมาเสวยสุขในวิมานเมืองแมน" จึงสั่งสอนให้สัตว์ทั้งหลายประพฤติดีมากขึ้น เพื่อนำทุกคนไปเกิดในสวรรค์ จึงได้ลาพระอินทร์ลงมายังเมืองมนุษย์ อธิษฐานจิตทำแต่คุณความดีตราบเท่าสิ้นอายุ

"คติที่เราได้คือ การตั้งใจมุ่งมั่นต้องสำเร็จผล" แม้พระพุทธเจ้ายังตั้งสัตยาอธิษฐานว่า ไม่สำเร็จจะไม่ลุกจากบัลลังก์ พระองค์ก็สำเร็จจริง อีกอย่างคือ ทำดีต้องได้ดี ทำชั่วต้องได้รับผลชั่วแน่นอน


สร้างกุศลเป็นนิตย์ อธิษฐานจิตก่อนใส่บาตร!

"สุทินนัง วะตะเม ทานังอาสะวัก ชะยาวะหังโหตุ" ทานของข้าพเจ้าถวายดีแล้วหนอ ขอจง เป็นเครื่องนำมาซึ่งความสิ้นไปแห่งอาสวะกิเลสเถิด หรือจะกล่าวง่าย ๆ คือ ข้าวของข้าพเจ้า ขาวดังดอกบัว ยกขึ้นทูนหัว ตั้งจิตจำนง ตักบาตรพระสงฆ์ ด้วยใจมั่นคง ตรงต่อพระนิพพาน ขอให้พบดวงแก้ว ขอให้แคล้วบ่วงมาร ขอให้บรรลุนิพพานในอนาคตกาลเทอญ


มโนปณิธาน "อธิษฐานจิตหลังใส่บาตร!

"นัตถิเมสาระนังอัญยัง พุทธโธเม ธัมโมเม สังโฆเม สะระณังวะรัง เอเตนะสัจจะวัชเชนะ โสตถิเมโหตุสัพพะทา" สรณะอื่นของข้าพเจ้าไม่มี พระพุทธเจ้า พระธรรมเจ้า พระสงฆเจ้า เป็นสาระณะอันประเสริฐของข้าพเจ้า ด้วยการกล่าวคำสัตย์นี้ ขอให้ข้าพเจ้าเจริญในพระศาสนาของพระศาสดา ตลอดกาลนาน เทอญ


อธิษฐานจิตกรวดน้ำหลังใส่บาตร!

"อิทังเม ญาตินังโหตุ สุขิตาโหตุญาตะโย" ขอบุญนี้จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้า ขอให้ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้ามีความสุขเถิด

ดังนั้น ขอทุกท่านจงพร้อมใจกันตั้งมโนปณิธานอธิษฐานบารมี มาพร้อมใจยินดี ร่วมธำรงธรรม อุปถัมเทศน์ กับโครงการธรรมาสน์ทอง ธรรมาสน์ธรรม สำหรับวันนี้สมควรแก่เวลา รูปขอจำเริญพร