ธรรมะสมสมัย

หลวงพ่อไสว ชมไกร



ความเงียบ มิได้หมายความว่า พ่ายแพ้

ท่านสาธุชนพุทธศาสบริษัท ผู้สนใจในธรรมทั้งหลาย คงเคยได้ยินคำว่า "ความสงบ สยบความเคลื่อนไหว" ความสงบเป็นคำธรรมดาๆ ที่ใช้กันทั่วไป แต่เป็นคำที่ลึกซึ้งเอามากๆ สงบสันติ นี่เกี่ยวกับเรื่องสันติภาพใช้กันทั่วโลก ก็คำนี้เลยหละ ภาษาอังกฤษใช้ว่า World Peace ก็ว่ากันด้วยการคัดค้านความรุนแรง ไม่ว่าจะยุคไหนๆ ก็ต่อต้านความรุนแรง นี่เป็นภาษาที่ใช้มาในยุคพระพุทธเจ้าแล้ว ซึ่งอาจมีความเป็นมายาวนานยิ่งกว่านั้นก็ได้

ดังเช่น พุทธศาสนสุภาษิตว่า "นัตถิ สันติปะรัง สุขัง" แปลว่า ความสุข (อื่น) ยิ่งด้วยความสงบไม่มี ดังนั้นคนที่ชอบอยู่เงียบๆ ดูไปแล้วอาจคิดว่าเขาคนนั้นไม่สู้คน หรือไม่ก็อาจบอกว่าเขาตนนั้นพ่ายแพ้ ชั่งกล้าเอาตนเองเข้าไปตัดสินคนอื่นนะ จริงๆ มองคนต้องมองในด้านดี "มองแต่แง่ดีเถิด" อย่างที่ท่านพุทธทาส ได้สอนไว้ว่า

เขามีส่วน เลวบ้าง ช่างหัวเขา
จงเลือกเอา ส่วนดี เขามีอยู่
เป็นประโยชน์ โลกบ้าง ยังน่าดู
ส่วนที่ชั่ว อย่าไปรู้ ของเขาเลย ฯ

จะหาคน มีดี โดยส่วนเดียว
อย่ามัวเที่ยว ค้นหา สหายเอ๋ย
เหมือนเที่ยวหา หนวดเต่า ตายเปล่าเลย ฝึกให้เคย มองแต่ดี มีคุณจริง ฯ

หากเรามองแต่ด้านดีก็จะเกิดประโยชน์แก่ตัวเราเอง หากเรามองไม่ดีก็เป็นทุกข์กับตัวเรา ทุกอย่างเมื่อทำลงไปแล้วจะสะท้อนเข้าสู่ตัวเอง ใครหลายคนก็อาจเห็นแย้งว่า ความสงบอย่างเดียวไม่ใช่ความสุขที่ครอบคุมทั้งหมด ก็ไม่เถียงนะ เขาอาจบอกว่าความสุขในโลกนี้มีตั้งเยอะตั้งแยะ ก็ลองพูดแค่นั้นก็เถียงกันน้ำลายกระจาย ถ้ามันจะบ้าน้ำลายที่จะถกเถียงกันไป

คำว่า “นัตถิ สันติปะรัง สุขัง” (เป็นคาถา 1 บาท หรือ 1 วรรค) มาในพระไตรปิฎก คัมภีร์อรรถกถาอธิบายว่า –

สันติปะรัง สุขันติ นิพพานะโต อุตตะริง อัญญัง สุขังปิ นัตถิ อัญญัง หิ สุขัง สุขะเมวะ, นิพพานัง ปะนะ ปะระมะสุขันติ อัตโถ.

แปลว่า: สองบทว่า สันติปะรัง สุขัง ความว่า แม้สุขอื่นยิ่งกว่าพระนิพพานย่อมไม่มี อธิบายว่า ความจริงสุขอย่างอื่นก็เป็นสุขเหมือนกัน, แต่พระนิพพานเป็นสุขที่ยอดเยี่ยม (กว่าสุขอื่นๆ) ที่มา อัญญตรกุลทาริกาวัตถุ, ธัมมปทัฏฐกถา ภาค 6 หน้า 125 ความสงบสุขที่หมายถึงพระนิพพาน แต่เราก็พยายามนำมาใช้ให้เข้ากับการเคลื่อนไหว เอาถ้าจะว่ากันอย่างนั้น ก็อธิบายให้เข้าเรื่องได้เหมือนกัน สงบ (คือ) หยุดได้ไหม ขอให้พายุฝุ่น พายุฝน พายุทราย หยุดลงเถิด ขอให้สงบลงเถิด พอพายุหยุด ก็คือสงบลง จริงไหม?

ที่นี้จะนำมาใช้การสงบสำรวมก็ยังได้ และใช้ได้อย่างถูกต้องด้วย เช่น สงบปากสงบคำได้ก็ดี บ้านนี้จะน่าอยู่ขึ้นเยอะ จะแสดงให้เห็นว่า บ้านนั้นมันมีแต่เรื่องยุ่งๆ ให้หนวกหู เพราะไม่เจนจัดในการรักสงบสันติ "ความเงียบ มิได้หมายความว่า พ่ายแพ้ ทว่าอยากอยู่เงียบๆ อยากให้ความสงบรักษาสมดุลใจ ปล่อยเรื่องราวให้มันผ่านไป เพื่อให้กาลเวลาสร้างสงบสันติ ทดแทนสิ่งเลวร้ายนั้นให้เกิดสิ่งใหม่ที่ดีๆ คำว่าพ่ายแพ้เลยสกดไม่เป็น เพราะนั่นคือเขาได้ชนะใจตัวเองอย่างน่าชื่นชม

พายุสงบลงแล้ว สงครามสงบลงแล้ว ใจสงบลงแล้ว สงบจากอำนาจของกิเลสและตัณหา และกายสงบก็คือไม่ฆ่า ไม่ทำร้าย ไม่ทำลายใครด้วยอาวุธ ส่วนวาจาก็คือสงบปากสงบคำ ไม่กล่าวหาว่าร้ายใครๆ เขาให้ต้องเสียหาย ไม่ดูถูก-ดูหมิ่น อย่างนี้เขาหลักโอวาทพระปาฏิโมกข์อันเป็นธรรมอันยิ่งเลยที่เดียว"

ก่อนที่จะจบคอลัมส์นี้ ต้องขอขอบคุณ / ขอบใจ คณะศิษยานุศิษย์วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐีที่ได้รวมน้ำใจส่งเงินช่วยเหลือครอบครัว คุณทรงชีพ สิงหดิลก สมาชิกวัดผู้วายชนม์ ซึ่งคุณลุงทรงชีพถือว่าเป็นสมาชิกวัดเราเพราะได้เคยอุปถัมภ์อุปัฏฐากวัดมาในช่วงที่มาเยี่ยมวัด (Visitor) ได้บริจาคปัจจัยถวายบำรุงวัด ได้ช่วยทำงานวัด และช่วยกิจกรรมอื่นๆ หลายอย่าง

ดังนั้นใจนามเจ้าอาวาส และคณะศิษย์วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐีเราได้รวบรวมปัจจัยโอนไปให้คุณป้าสุวคนธ์ สิงหดิลก (ภรรยา) ที่จังหวัดสุรินทร์ เป็นจำนวนเงิน 28,200 บาทถ้วน

อีกประการหนึ่ง ขออนุโมทนาบุญเจ้าภาพถวายโต๊ะอเนกประสงค์ให้วัด รวมแล้วได้ 19 ตัวๆ ละ $60 พร้อมกับอนุโมทนาบุญเจ้าภาพถวายถาดหลุมสำหรับใช้โครงการปฏบัติธรรม อีกจำนวน 50 ใบๆ ละ $10 ขอขอบคุณที่กรุณาส่งเช็คมาทำบุญกับทางวัด ท่านผู้บริจาคบำรุงวัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี เขียนเช็คส่งไปได้ที่ 6763 E AVENUE H., LANCASTER, CA 93535-7849 Donation check payable to "Buddhist Meditation Society" วันอาทิตย์ที่ 30 ตุลาคม 2565 เป็นบุญทอดกฐินสามัคคี จึงขอเชิญเจริญพรมายังทุกท่านได้ร่วมอนุโมทนาบุญ ตามสติและกำลังด้วย เทอญ รูปขอจำเริญพร