ท่านสาธุชนผู้สนใจใฝ่ธรรม ทั้งหลาย การพัฒนาสังคมตามอุดมของพระพุทธเจ้า ปราชญ์ยุคแล้วยุคเล่า ท่านกล่าวว่า ถ้าต้องกล้าที่อุทิศตนพัฒนาแบบยั่งยืน ตามที่กล่าวกันมาว่า "เป็นแบบอย่างที่ดีมีคุณค่ามากกว่าคำสั่งสอน" ความดีนอกจากรู้วางตนต่อธรรม แล้วยังต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคม ต้องใส่ใจเรื่องลงมือทำให้เป็นแบบอย่าง หรือเป็นต้นแบบให้เห็นประจักษ์ จนหยั่งลึกลงสู่คุณธรรม - จริยธรรม "ถึงขั้นต้องเรียกจริยธรรมสำนึก" กันเลยที่เดียว

อาจคงเริ่มต้นจากความเปราะบางทางความคิด สังคมปัญญาอ่อนเพราะมิได้ให้ความสำคัญเรื่องศีลธรรม โลกยุคใหม่ Ai (Artificial Intelligence) ภาษาไทยใช้คำว่า ปัญญาประดิษฐ์ หมายถึง ระบบประมวลผลของคอมพิวเตอร์ หุ่นยนต์ หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ที่มีการวิเคราะห์เชิงลึกคล้ายความฉลาดของมนุษย์ และสามารถก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นการกระทำได้มีเข้ามามีบทบาททางสังคมสมัยใหม่ ดังนั้นอนาคตว่าจะต้องเริ่มต้นด้วยการฟื้นฟูศีลธรรมกันก่อนเป็นอันดับแรก

การพัฒนาเรื่องจริยธรรม แม้ปัจจุบันได้ตราไว้เป็นกฎหมาย หรือแม่บทในรัฐธรรมนูญ ด้วยเหตุโครงสร้างทางสังคมที่เสื่อมเพราะความโลภเข้าครอบงำ ทำให้หลงผิดว่าการตรากฎหมายมหาชนว่าต้องมีจริยธรรม ต้องสุจริตเป็นที่ประจักษ์ ต่อให้เขียนตัวโตๆ เท่าช้างเท่าควาย ก็ไม่ทำให้ผู้คนในประเทศฉลาดขึ้น ถ้าไม่เอาจริงเรื่องการนำมาประพฤติ นำมาปฏิบัติให้แกล้วกล้าเป็นตัวอย่างที่ดีกันก่อน โบราณท่านสอนง่ายๆ ว่า

1) ต้องทำให้ดู

2) ต้องอยู่ให้เห็น

3) ต้องคิดเรื่องที่เป็นประโยชน์

ความลาดทางสติปัญญา ของบรรดาผู้คนยุคใหม่ๆ เรื่องจริยธรรม ต้องสามารถพิสูจน์ข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ได้ ยิ่งในปัจจุบันโซเชียลมีเดียนับเป็น Digital footprint สามารถแกะหรือสะกดรอยได้อย่างง่ายดาย ไม่แพ้การพิสูจน์ด้วยยีนและดีเอ็นเอ ทางวิทยาศาสตร์

ต่อไปการสอนคุณธรรม จริยธรรม จะต้องพิสูจน์กันหลายชั้น แค่เพียงเขียนเสือให้วัวกลัวคงมิได้แล้ว พระว่าระดับผู้บริหารประเทศเอย พระสงฆ์มหาเถระฝ่ายบริหาร - ฝ่ายปกครอง ทำให้สังคม Gen X Gen Y Gen Z ในอนาคตที่โลกดูว่าจะแคบลงเรื่อยๆ ลำพังใช้ทฤษฎีโน่น - นี่ - นั่น มาเป็นตัวกำหนดชี้วัดรูปแบบทางสังคมคงไม่เพียงพอต่อการจะพัฒนาได้อีกต่อไปแล้ว

ที่นี้เป็นความเห็นของพระผู้น้อยที่อ่อนต่อโลก อ่อนต่อธรรมจะอยู่กันอย่างไร แต่ก็หวังไว้ว่า โลกในยุคต่อๆ ไปจักไม่ขลาดเขลาต่อความเปราะบางทางจริยธรรม จงมาทำความเข้าใจร่วมกันเรื่องสังคมอุดมคติที่พระพุทธเจ้าวางหลักเรื่องหลักเบญจศีล - เบญจธรรม เราเริ่มต้นกันใหม่ โดยเริ่มที่ตัวเรานี่แหละ อย่างน้อยถ้ายังคิดไม่ออกว่าจะเริ่มต้นตรงไหน จะเดินตามรอยใคร ตรงนี้หลวงพ่อพุทธทาสท่านให้สติไว้ว่า "ศีลธรรมของยุวชน คือสันติภาพของโลก" อีกท่านที่กล่าวเรื่องนี้บ่อคือ หลวงพ่อพระพยอม กัลยาโณ ท่านกล่าว่า "ศีลธรรมไม่กลับมา โลกาจะวินาศ" ความเปราะบางทางจริยธรรม คือความอ่อนแอทางสติปัญญา สังคมจะพัฒนาปรารถนาความรุ่งเรือง อย่าลืมเรื่องจริยธรรม จำเริญพร

บอกบุญผู้มีจิตศรัทธาเป็นเจ้าภาพค่ายานพาหนะ "ค่าเครื่องบินพระธรรมทูตสายต่างประเทศ" เพื่อเดินทางมาจำพรรษา ณ วัดพระธาตุทุ่งเศรษฐี ปี 2568 ขอเชิญร่วมบุญบริจาคตามกำลังศรัทธา กรุณา Donation check payable to "Buddhist Meditation Society" หรือ อีกบัญชีหนึ่งชื่อ Wat Phrathat Thongsethi ส่งไปตามที่อยู่ที่แจ้งไว้นี้ 6763 East Avenue H. Lancaster CA 93535

ส่วนท่านที่สะดวก Transfer money with Zelle ก็โอนด้วยเบอร์ (562) 249 - 3789 พร้อมนี้ขออนุโมทนาบุญ มา ณ โอกาสนี้ด้วย เทอญ