ดาวเทียมเทสส์สำรวจดาวเคราะห์นอกระบบ (Transiting Exoplanet Survey Satellite–TESS) กำลังดำเนินการสำรวจดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดประมาณ 200,000 ดวงใกล้ดวงอาทิตย์ ที่ทำอย่างนั้นก็เพราะมีจุดประสงค์ค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบ และถึงตอนนี้ มีการระบุดาวเคราะห์นอกระบบเกือบ 6,000 ดวง ซึ่งได้รับการยืนยันแล้ว 256 ดวงว่าเป็นดาวเคราะห์แน่นอน

ล่าสุด ทีมนักดาราศาสตร์นานาชาตินำโดยนักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเจนีวา ในสวิตเซอร์ แลนด์ ได้ยืนยันการค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบจากการตรวจสอบของดาวเทียมเทสส์ ดาวเคราะห์ดังกล่าวมีความคล้ายกับดาวพฤหัสบดี โดยมีมวลมากกว่า 1.32 เท่า ได้รับการตั้งชื่อว่า TOI-5542 b โดยโคจรรอบดาวแคระชนิด จี (G) ที่ชื่อ TOI-5542 มีอายุประมาณ 10,800 ล้านปี ซึ่งการโคจรรอบดาวฤกษ์แม่ของมันทุกๆ 75.12 วัน

และเมื่อพิจารณาว่าดาวฤกษ์ TOI-5542 มี อายุ 10,800 ล้านปี ดังนั้น ดาวเคราะห์ที่เป็นบริวารของมัน อย่าง TOI-5542 b จึงเป็นหนึ่งในดาวเคราะห์นอกระบบที่อบอุ่นและเก่าแก่ที่สุดเท่าที่เคยค้นพบ และเป็นหนึ่งในไม่กี่ดวงที่มีการประเมินอายุ.

(ภาพประกอบ Credit : NASA/JPL/Space Science Institute)

13 ตุลาคมของทุกปี เป็น "วันหลอดเลือดอุดตันโลก (World Thrombosis Day)" ที่มีความสำคัญเพราะเป็นโรคที่เป็นภัยเงียบร้ายกาจ อาจทำให้เสียชีวิต แต่ก็ป้องกันได้ โดยเบื้องต้นมีคำแนะนำการขยับร่างกาย 8 ท่าที่ใช้เวลาเพียง 8 นาที ที่ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคหลอดเลือดอุดตันได้

มาทำความรู้จัก "โรคหลอดเลือดอุดตัน" หรือ Thrombosis กันก่อน โรคนี้เป็นภาวะลิ่มเลือดก่อตัวและไปอุดตันในหลอดเลือด หากลิ่มเลือดที่อุดตันหลุดไปตามกระแสเลือด จะเป็นอันตราย และเกิดโรคร้ายแรงตามมา เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมองตีบ และลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ โดยจากรายงานของ International Society on Thrombosis and Haemostasias (ISTH) พบว่า 1 ใน 4 ของผู้คนทั่วโลก เสียชีวิตจากภาวะหลอดเลือดอุดตัน

สำหรับลักษณะของโรคหลอดเลือดอุดตันนี้จะมีอาการเจ็บ มีรอยแดง ลักษณะอุ่นๆ บริเวณน่องหรือต้นขา

สาเหตุหลักของโรคหลอดเลือดอุดตัน เกิดขึ้นจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต ประกอบกับลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคลร่วมด้วย เช่น กลุ่มผู้ป่วยที่นอนโรงพยาบาลเป็นเวลานาน การนั่งทำงานท่าเดิมเป็นเวลานาน การขับรถ หรือการนั่งเครื่องบินเป็นเวลาติดต่อกันนาน

ในส่วนวิธีการป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตัน หรือลดความเสี่ยง สามารถทำได้โดยการขยับร่างกาย ที่มีคำแนะนำเบื้องต้นกับ 8 ท่าบริหารร่างกาย ที่ช่วยป้องกันหลอดเลือดอุตันโดยใช้เวลา 8 นาทีต่อวัน

เริ่มจาก 4 ท่าแรกสำหรับกล้ามเนื้อร่างกายส่วนบนก่อน

ท่าที่ 1 “เหยียดแขน กอดตัวเอง” ยืดแขนตรงขึ้นเหนือศีรษะ จากนั้นประสานมือเข้าด้วยกัน โยกมือไปทางซ้ายและขวาสลับกัน 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก เพื่อคลายกล้ามเนื้อและยืดเหยียดกล้ามเนื้อแขน

ท่าที่ 2 “หมุนไหล่ ยิ้มให้ตัวเอง” มือทั้งสองข้างแตะที่ไหล่ หมุนช้าๆ ไปด้านหน้า 8 ครั้ง สลับกับหมุนไปด้านหลัง 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการไหลเวียนโลหิตมากยิ่งขึ้น ระหว่างทำท่านี้ อย่าลืมยิ้มให้ตัวเองด้วย

ท่าที่ 3 “สะบัดมือ ไล่ความวุ่นวาย” ยกแขนทั้งสองข้างตั้งฉากกับลำตัว สะบัดข้อมือทั้ง 2 ข้างพร้อมๆ กัน ประมาณ 10 – 15 วินาที จำนวน 3 ยก

ท่าที่ 4 “หมุนคอเป็นวงกลม” ด้วยการหมุนคออย่างช้าๆ ไปทางด้านซ้าย 8 ครั้ง ตามด้วยทางด้านขวา 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก ก็จะช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อได้

อีก 4 ท่า ขยับมาบริหารกล้ามเนื้อส่วนล่าง

ท่าที่ 5 “ยกเข่าเคลื่อนไหว” ยืนตรงให้ขาขนานกับสะโพก มือทั้งสองข้างขนานกับลำตัว จากนั้นยกเข่าข้างซ้ายสลับกับข้างขวาสูงระดับเอวไปจนถึงอก ตามแต่ที่ถนัด 8 ครั้ง ต่อยก จำนวน 3 ยก

ท่าที่ 6 “หมุนข้อเท้า วอร์มตัวเองให้พร้อมก้าวไปข้างหน้า” ให้ยืนตรงในท่าสบายๆ แล้วยกขาข้างใดข้างหนึ่งให้นิ้วเท้าแตะที่พื้น แล้วหมุนทวนเข็มนาฬิกา 8 ครั้ง หมุนตามเข็มนาฬิกาอีก 8 ครั้ง จากนั้นสลับทำแบบเดียวกันกับขาอีกข้าง ทำแบบนี้ซ้ำจำนวน 3 ยก หากไม่สามารถยืนได้ให้นั่งบนเก้าอี้แล้วทำลักษณะเดียวกัน

ท่าที่ 7 “เขย่งเท้า พร้อมหายใจเข้าออก” ด้วยการยืนตรงปล่อยมือทั้งสองข้างขนานกับลำตัว จากนั้นเขย่งขาทั้ง 2 ข้าง อย่างช้าๆ 8 ครั้ง จำนวน 3 ยก

ท่าที่ 8 ท่าที่ง่ายที่สุดด้วยการลุกเดินไปพักเป็นรางวัลให้ตัวเองก่อนที่จะลุยต่อ โดยเดินไปมาเป็นเวลา 45 วินาที ถึง 1 นาที

และนี่คือความเสี่ยงที่เราป้องกันได้ จนเป็นที่มาของวันหลอดเลือดอุดตันโลก (World Thrombosis Day) 13 ตุลาคมของทุกปี จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2014 หรือปี 2557 โดยสมาคมระหว่างประเทศว่าด้วยหลอดเลือดอุดตันและระบบห้ามเลือด (International Society on Thrombosis and Haemostasis: ISTH) เพื่อสร้างการตระหนักรู้เกี่ยวกับหลอดเลือดอุดตัน และช่วยลดการเสียชีวิตและความพิการโดยไม่จำเป็นจากหลอดเลือดอุดตัน พร้อมสนับสนุนเป้าหมายสากลของการประชุมสมัชชาอนามัยโลก (World Health Assembly) ว่าด้วยการลดการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรด้วยโรคไม่ติดต่อลง 25% ภายในปี 2025

นาซายืนยัน ดาวเคราะห์น้อยที่พวกเขาส่งยานพุ่งชนเมื่อเดือนก่อน มีวงโคจรเปลี่ยนไปจริง ประสบความสำเร็จในการทดสอบเปลี่ยนเส้นทางของดาวเคราะห์น้อยที่อาจเป็นภัยต่อมนุษย์

สำนักข่าว บีบีซี รายงานว่า องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐฯ หรือ นาซา ยืนยันในวันอังคารที่ 11 ต.ค. 2565 ว่า การส่งยานพุ่งชนดาวเคราะห์น้อยเมื่อเดือนก่อน สามารถเปลี่ยนเส้นทางของ ดาวเคราะห์น้อย ไดมอร์ฟอส (Dimorphos) ซึ่งมีความกว้าง 160 ม. ได้สำเร็จ

จุดปะทะระหว่างยานของนาซากับดาวเคราะห์น้อยไดมอร์ฟอส อยู่ห่างจากโลกราว 11 ล้านกม. เมื่อวันที่ 26 ก.ย. ที่ผ่านมา โดยยานน้ำหนัก 750 กก. พุ่งเข้าชนไดมอร์ฟอสโดยตรงด้วยความเร็ว 22,000 กม./ชม. ทำให้ตัวยานแหลกสลาย ข่า

ผลลัพธ์ของการพุ่งชนครั้งนี้ ทำให้วงโคจรของ ไดมอร์ฟอส ซึ่งโคจรอยู่รอบดาวเคราะห์น้อย ดิดีมอส ซึ่งมีความกว้างถึง 780 ม. เปลี่ยนไปราว 4% จากเดิมที่ใช้เวลาโคจร 11 ชั่วโมง 23 นาที จึงครบ 1 รอบ กลับเพิ่มเป็น 11 ชั่วโมง 32 นาที

นาซาได้ข้อสรุปดังกล่าวหลังจากทำการตรวจวัดด้วยกล้องโทรทรรศน์ในอวกาศและบนพื้นโลก นับเป็นการประสบความสำเร็จของโครงการ DART หรือภารกิจทดสอบการเปลี่ยนเส้นทางวงโคจรดาวเคราะห์น้อยคู่ ‘ไดมอร์ฟอส กับดิดีมอส’ เพื่อพิสูจน์แนวคิดที่ว่าการเปลี่ยนวงโคจรของดาวเคราะห์น้อยนั้นทำได้จริง ถ้ามีขนาดไม่ใหญ่เกินไป

"ตักบาตรเทโว" เป็นประเพณีการทำบุญตักบาตรที่เกิดขึ้นหลังวันออกพรรษา 1 วัน คือ แรม 1 ค่ำ เดือน 11 ซึ่งปีนี้ตรงกับวันที่ 11 ตุลาคม 2565 เพื่อระลึกถึงวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์หลังจากเทศนาอภิธรรมปิฎกโปรดพุทธมารดา

ตำนานประเพณี "ตักบาตรเทโว"

"ตักบาตรเทโว" หรือตักบาตรเทโวโรหณะ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ในเวลาเช้าวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 หลังจากที่พระองค์ทรงจำพรรษาที่นั่นเป็นเวลา 3 เดือน เพื่อแสดงธรรมโปรดพุทธมารดา ครั้นถึงวันมหาปวารณา เสด็จลงจากเทวโลกในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ตำนานเล่าว่า พระอินทร์ทรงนิมิตบันได 3 อย่างถวาย คือ บันไดทอง บันไดแก้วมณี บันไดเงิน หัวบันไดพาดอยู่ที่ยอดเขาสิเนรุ เชิงบันไดอยู่ที่ประตูเมืองสังกัสสนครใกล้เมืองพาราณสี เวลาเสด็จลงทรงใช้บันไดแก้วมณี เหล่าเทวดาลงทางบันไดทอง เหล่ามหาพรหมลงทางบันไดเงิน เรียกการเสด็จครั้งนั้นว่า เทโวโรหณะ

เมื่อชาวบ้านชาวเมืองทราบข่าวก็พากันไปทำบุญตักบาตรพระพุทธองค์ที่นั่น และเป็นการรับเสด็จพระพุทธองค์ด้วย กล่าวกันว่า ในวันนี้ได้เกิดเหตุอัศจรรย์ คือ เทวดา มนุษย์ และสัตว์นรก ต่างมองเห็นซึ่งกันและกัน จึงเรียกวันนี้อีกชื่อหนึ่งว่า "วันพระเจ้าเปิดโลก” คือ เปิดให้เห็นกันทั้ง 3 โลกนั่นเอง

การตักบาตรรับเสด็จพระพุทธเจ้าได้ปฏิบัติสืบเนื่องต่อกันมาเป็นประเพณีจนถึงเมืองไทย จึงเรียกประเพณีนี้ ว่า การตักบาตรเทโวโรหณะ เพื่อให้สะดวกในการสื่อความหมายนิยมสั้นๆ ว่า การตักบาตรเทโว ด้วยเหตุนี้ วันเทโวโรหณะจึงเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า วันตักบาตรเทโว และเมื่อถึงวันตักบาตรเทโว พุทธศาสนิกชนนิยมไปทำบุญตักบาตรกันที่วัด โดยแต่ละที่จะเตรียมของไปทำบุญในแบบที่อาจจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับวัดในแต่ละที่

"ตักบาตรเทโว" ต่างจากตักบาตรทั่วไปอย่างไร

"ตักบาตรเทโว" ต่างจากการตักบาตรทั่วไปตรงที่มีพระสงฆ์จำนวนมาก นำโดยพระพุทธรูปเดินลงบันไดจากมณฑปพระพุทธบาท ลงมารับบิณฑบาตข้าวสารอาหารแห้งจากพุทธศาสนิกชน โดยอาหารที่นิยมตักในวันนั้น นอกจากข้าวและอาหารคาวหวานธรรมดาแล้ว ก็จะมีข้าวต้มลูกโยนด้วย สันนิษฐานว่ามาจาก การที่มีผู้คนจำนวนมากมารอใส่บาตรทำให้เข้าไม่ถึงพระ จึงนำข้าวมาปั้นโยนลงบาตร การตักบาตรเทโวจึงเป็นการทำบุญอย่างมโหฬารของพุทธศาสนิกชนนับแต่นั้นมา นอกจากนี้บางวัดอาจจะมีการจัดสถานที่เป็นแบบจำลองเหมือนกับที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงมาจริงๆ

เมื่อถึงวันเทโวโรหณะ (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) หรือวันถัดมา (วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11) ในที่บางแห่ง พุทธศาสนิกชนนิยมไปทำบุญตักบาตรที่วัด โดยมีพิธีการดังต่อไปนี้

เตรียมอาหารในตอนเช้า อาหารที่เตรียมเพื่อตักบาตรเป็นพิเศษในวันนี้ คือ ข้าวต้มมัด และข้าวต้มลูกโยน วัดบางวัดอาจจะจำลองสถานการณ์วันที่ พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลกชั้นดาวดึงส์ คือ ประชาชนจะนั่งหรือยืนสองฝั่งทางลงจากอุโบสถ หรือศาลา ให้พระสงฆ์เดินเข้าแถวเรียงลำดับรับบาตรตรงกลาง โดยมีมัคนายก เดินอัญเชิญพระพุทธรูปนำหน้าแถวพระสงฆ์

หลังจากตักบาตรแล้ว มีการอาราธนาศีล สมาทานศีล และรักษาศีล

ฟังธรรมและทำสมาธิตามโอกาส เพื่อทำให้จิตใจบริสุทธิ์ผ่องใส

แผ่เมตตา และกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับ และสรรพสัตว์

ข้อมูลอ้างอิง : สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดอุทัยธานี