องค์การอุตุนิยมวิทยาโลกประกาศว่า ปี 2566 จะเป็นปีที่ร้อนที่สุดเป็นประวัติการณ์ โดยอุณหภูมิโลกสูงขึ้นประมาณ 1.4 องศาเซลเซียส เหนือระดับยุคก่อนอุตสาหกรรม

องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (ดับเบิลยูเอ็มโอ) ระบุเมื่อวันพฤหัสบดี (30 พ.ย.) ขณะที่อีก 1 เดือนจะสิ้นสุดปี แต่ปี 2566 ภาวะโลกร้อนจะส่งผลให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้นประมาณ 1.4 องศาเซลเซียส เหนือระดับยุคก่อนอุตสาหกรรม

รายงานสถานะสภาพภูมิอากาศโลก ของ ดับเบิลยูเอ็มโอ ยืนยันว่าปี 2566 จะเป็นปีที่อบอุ่นที่สุดเป็นประวัติการณ์ สูงกว่าสถิติเดิมที่บันทึกได้ในปี 2559 ซึ่งโลกมีอุณหภูมิอุ่นกว่าค่าเฉลี่ยก่อนยุคอุตสาหกรรมประมาณ 1.2 องศาฯ ที่ทำให้บรรดาผู้นำโลกที่ร่วมการประชุมสุดยอดสภาพภูมิอากาศประจำปีขององค์การสหประชาชาติ หรือ COP28 ซึ่งเริ่มต้นขึ้นเมื่อวันที่ 30 พ.ย. ที่นครดูไบต้องเผชิญความท้าทายในการเลิกใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลเร็วขึ้น

ปีเตอร์รี ทาลาส เลขาธิการดับเบิลยูเอ็มโอ กล่าวว่า “ระดับก๊าซเรือนกระจกสูงเป็นประวัติการณ์ อุณหภูมิโลกสูงเป็นประวัติการณ์ ระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้นสูงเป็นประวัติการณ์ น้ำแข็งในทะเลแอนตาร์กติก ต่ำเป็นประวัติการณ์”

อย่างไรก็ตาม การเปิดเผยรายงานดังกล่าวไม่ได้หมายความว่าโลกกำลังจะเกินขีดจำกัดภาวะโลกร้อนในระยะยาวที่ 1.5 องศาเซลเซียส ตามที่นักวิทยาศาสตร์ระบุว่าเป็นตัวเลขสูงสุดในการหลีกเลี่ยงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ก่อให้เกิดหายนะ ภายใต้ข้อตกลงปารีสปี 2558

รายงานระบุว่า ปีนี้น้ำแข็งในทะเลแอนตาร์กติกในช่วงฤดูหนาว ขยายตัวต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ โดย น้อยกว่าสถิติครั้งก่อนประมาณ 1 ล้านตารางกิโลเมตร รายงานยังระบุว่า ธารน้ำแข็งของสวิตเซอร์แลนด์สูญ เสียปริมาตรที่เหลืออยู่ประมาณ 10% ในช่วงสองปีที่ผ่านมา ขณะที่ไฟป่าได้เผาผลาญพื้นที่ป่าเป็นประวัติการณ์ในแคนาดา ซึ่งคิดเป็นประมาณ 5% ของพื้นที่ป่าของประเทศ

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศซึ่งได้รับแรงหนุนจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล ประกอบกับการปรากฏของปรากฏการณ์ “เอลนีโญ” ในแปซิฟิกตะวันออก ยิ่งผลักให้โลกเข้าสู่ขอบเขตสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในปีนี้

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า ปีหน้าอาจเลวร้ายกว่านั้น เนื่องจากผลกระทบของเอลนีโญมีแนวโน้มที่จะถึงจุดสูงสุดในฤดูหนาวนี้ และส่งผลให้อุณหภูมิจะสูงขึ้นในปี 2567

เมื่อวันที่ 30 พ.ย. สำนักข่าวต่างประเทศรายงานตามติดการเดินทางเยือนนครเทลอาวีฟ อิสราเอล ของนายแอนโทนี บลิงเคน รมว.ต่างประเทศ สหรัฐฯ เพื่อหารือกับนายไอแซค เฮอร์ซอก ประธานาธิบดีอิสราเอล ในการขยายเวลาการยุติการสู้รบชั่วคราวระหว่างกองทัพอิสราเอล (IDF) กับกองกำลังติดอาวุธปาเลสไตน์กลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา โดยมุ่งเน้นการช่วยเหลือตัวประกันที่ถูกกลุ่มฮามาสจับไปคุมขังในฉนวนกาซาตั้งแต่ 7 ต.ค. ที่แม้มีการแลกเปลี่ยนตัวประกันระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ แต่ยังคงมีตัวประกันหลงเหลืออยู่ในฉนวนกาซาราว 150 คน

นายบลิงเคนชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการหยุดยิงชั่วคราว รวมถึงหวังว่าจะมีการหยุดโจมตีในฉนวนกาซาเป็นการชั่วคราวต่อไป เพื่อให้พลเรือนปาเลสไตน์ในฉนวนกาซาสามารถเข้าถึงความช่วยเหลือ ด้านมนุษยธรรมได้มากขึ้น ก่อนหน้านี้ กองทัพอิสราเอลขยายเวลาการหยุดยิงชั่วคราวเพิ่มอีก 1 วัน เพื่อเจรจาแลกเปลี่ยนตัวประกันโดยมีกาตาร์เป็นผู้ไกล่เกลี่ย การประกาศต่อเวลาดังกล่าวเกิดขึ้นก่อนการสิ้นสุดข้อตกลงพักรบชั่วคราวเดิมที่มีขึ้นระหว่างวันที่ 28-29 พ.ย. ที่มีกำหนดสิ้นสุดในเวลา 07.00 น. ของวันที่ 30 พ.ย. ตามเวลาท้องถิ่นเพียง ไม่กี่นาที ทำให้การหยุดโจมตีชั่วคราวในฉนวนกาซา ดำเนินเข้าสู่วันที่ 7

แม้มีการประกาศต่อเวลาพักรบ กระนั้น ก็ไม่ได้คลายความกังวลแก่พลเรือนปาเลสไตน์ที่อยู่ในฉนวนกาซา โดยเฉพาะชาวปาเลสไตน์ที่อาศัยอยู่ทางตอนใต้ ในเมืองข่าน ยูนิส ที่ผู้คนต่างหวาดกลัวว่ากองทัพอิสราเอลอาจกลับมาปฏิบัติการโจมตีทางอากาศเมื่อไรก็ตามที่การพักรบชั่วคราวสิ้นสุดลง โดยสำนักข่าวอัลจาซีราระบุว่า ในช่วงเช้าของวันที่ 30 พ.ย. ตามเวลาท้องถิ่น เรือปืนของอิสราเอลได้เปิดฉากยิงในบริเวณชายฝั่งเมืองข่าน ยูนิส และยังพบเห็นเครื่องบินรบและโดรนของกองทัพบินเหนือเมืองดังกล่าวอีกด้วย

ทั้งนี้ สำนักข่าวไทม์ส ออฟ อิสราเอล รายงานว่า เมื่อเวลาประมาณ 07.40 น. ของวันที่ 30 พ.ย. ตามเวลาท้องถิ่น มีชายนิรนาม 2 คน ขับรถมาจอดที่ป้ายรถเมล์ บริเวณทางหลวงในกรุงเยรูซาเลม อิสราเอล ก่อนเปิดฉากกราดยิงด้วยปืนไรเฟิลเอ็ม-16 และปืนพกในบริเวณดังกล่าว ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 3 ศพ บาดเจ็บ 16 ราย ก่อนทหารอิสราเอลที่ไม่ได้อยู่ในหน้าที่และพลเมืองดีเข้าควบคุมสถานการณ์และสังหารมือปืนทั้ง 2 คน หน่วยรักษาความมั่นคงชินเบต (Shin Bet) ระบุว่า มือปืนทั้ง 2 รายเป็นพี่น้องจากเขตเซอร์ บาเฮอร์ ในเยรูซาเลมตะวันออก และเป็นสมาชิกกลุ่มฮามาส ด้านนายบลิงเคนและนายเฮอร์ซอก ประณามเหตุการณ์กราดยิงที่เกิดขึ้นในกรุงเยรูซาเลมเช่นกัน

เอเอฟพี รายงานวันที่ 1 ธ.ค. ว่า กองทัพอิสราเอลหวนสู้รบในพื้นที่ฉนวนกาซ่าอีกครั้งหลังข้อตกลงหย่าศึกวันที่ 7 ถึงกำหนดสิ้นสุดลงเมื่อช่วงเช้าตามเวลาท้องถิ่น

“กลุ่มฮามาสฝ่าฝืนข้อตกลงพักรบชั่วคราวและยิงไปยังดินแดนอิสราเอลด้วย กองกำลังป้องกันอิสราเอล (ไอดีเอฟ) จึงกลับมาต่อสู้กับองค์กรก่อการร้ายฮามาสในฉนวนกาซ่าอีกครั้ง”

การประกาศดังกล่าวมีขึ้นไม่นานหลังจากอิสราเอลกล่าวว่าได้สกัดกั้นจรวดที่ยิงจากฉนวนกาซ่า ด้านผู้สื่อข่าวภาคสนามระบุว่าเครื่องบินของกองทัพอิสราเอลโจมตีหลายครั้ง รวมถึงมีการยิงปืนใหญ่ในกาซ่าด้วย ขณะที่กระทรวงสาธารณสุขภายใต้การดำเนินการของกองกำลังฮามาสระบุว่ามีผู้เสียชีวิตแล้วกว่า 100 รายหลังการหยุดยิงสิ้นสุดลง และการสู้รบหวนกลับมาอีกครั้ง

นายแอนโทนี่ บลิงเคน รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ กล่าวหลังจากประชุมกับผู้นำหลายประเทศที่อิสราเอลเพื่อแก้วิกฤตนองเลือดในกาซ่าว่า

“ต้องการเห็นกระบวนการนี้ดำเนินต่อไป เราต้องการวันที่ 8 และวันต่อๆ ไป อิสราเอลต้องจัดทำแผนคุ้มครองพลเรือนด้านมนุษยธรรมเพื่อลดการบาดเจ็บล้มตายของชาวปาเลสไตน์ผู้บริสุทธิ์ให้เหลือน้อยที่สุด รวมถึงกำหนดพื้นที่ทางตอนใต้และตอนกลางของฉนวนกาซ่าอย่างชัดเจนว่าพวกเขาจะปลอดภัยและพ้นจากแนวยิงได้” นายบลิงเคนกล่าวย้ำ

ก่อนหน้านี้อิสราเอลปล่อยนักโทษชาวปาเลสไตน์ 30 คนเมื่อค่ำวันที่ 30 พ.ย. ในจำนวนนี้เป็นผู้เยาว์ 23 คน และผู้หญิง 7 คน ไม่กี่ชั่วโมงหลังจากกองกำลังฮามาสปล่อยตัวประกันชาวอิสราเอล 8 คน โดย 2 คนเป็นบุคคลสองสัญชาติ ฝรั่งเศส-อิสราเอล

แม้จะน้อยกว่าตัวประกัน 10 คนตามข้อตกลง แต่ทางการกาตาร์ซึ่งเป็นคนกลางประสานการเจรจาระบุว่าผู้ถือสองสัญชาติ รัสเซีย-อิสราเอล จำนวน 2 คนที่ฮามาสปล่อยเพิ่มเมื่อค่ำวันพุธที่ 29 พ.ย. รวมอยู่ในกลุ่มตัวประกันที่ได้รับอิสระในวันที่ 30 พ.ย. และทำให้ตัวเลขครบ 10 คนตามข้อตกลง

ทั้งนี้ ตั้งแต่เริ่มข้อตกลงหย่าศึกฮามาสปล่อยตัวประกันแล้ว 110 คน เป็นชาวอิสราเอล 80 คน และมีชาวต่างชาติที่ได้รับการปล่อยตัวแยกจากข้อตกลงอีก 30 คน ส่วนใหญ่เป็นแรงงานชาวไทย ขณะที่นักโทษชาวปาเลสไตน์ได้รับอิสระแล้ว 240 คน

1 ธันวาคม 2566 : ประเทศต่างๆ กว่า 130 ประเทศเห็นพ้องร่วมกันในการจัดลำดับความสำคัญด้านอาหารและการเกษตรไว้ในแผนสภาพภูมิอากาศระดับสากลในการประชุม COP28 ที่ดูไบ เอเอฟพีรายงาน เมื่อวันศุกร์ที่ 1 ธันวาคม 2566 กล่าวว่า

การประชุมรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สมัยที่ 28 หรือ COP 28 ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองดูไบ ประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ระหว่างวันที่ 30 พ.ย. - 12 ธ.ค.2566 ได้บทสรุปสำคัญบางประการในวันแรกของการประชุม กว่า 130 ประเทศเห็นพ้องร่วมกันว่าจะบรรจุความสำคัญด้านอาหารและการเกษตรไว้ในแผนสภาพภูมิอากาศระดับสากล ที่ประชุมเล็งเห็นว่า ระบบการผลิตอาหารซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกประมาณหนึ่งในสามที่มนุษย์สร้างขึ้น กำลังถูกคุกคามมากขึ้นจากภาวะโลกร้อนและการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ จึงเป็นที่มาให้ 134 ประเทศที่ผลิตอาหารได้กว่า 70% ของปริมาณบริโภคทั่วโลก ได้ร่วมลงนามในปฎิญญาที่ระบุว่าประเทศต่างๆ จะเพิ่มความพยายามในการบูรณาการระบบอาหารเข้ากับแผนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

“ไม่มีทางที่จะบรรลุเป้าหมายของข้อตกลงด้านสภาพภูมิอากาศปารีสได้ โดยไม่กล่าวถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างระบบอาหาร, เกษตรกรรม และสภาพภูมิอากาศอย่างเร่งด่วน” มาเรียม อัลเฮรี รัฐมนตรีกระทรวงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กล่าวในฐานะเจ้าภาพการประชุม

นอกจากนี้ ประเทศต่างๆ จะพยายามสนับสนุนเกษตรกรและผู้ผลิตอาหารที่มีความเสี่ยงในปัจจัยต่างๆ รวมถึงการระดมทุนเพิ่มขึ้น, พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานมากขึ้น เช่นเดียวกับการพัฒนาระบบเตือนภัยล่วงหน้า

ที่ประชุมยังเน้นย้ำถึงความสำคัญของการฟื้นฟูที่ดิน, การเปลี่ยนแนวทางปฏิบัติทางการเกษตรที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจก และการลดความสูญเสียด้านอาหาร

ประเทศมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกา, สหภาพยุโรป, จีน และบราซิล ต่างเห็นพ้องร่วมลงนามด้วยเช่นกัน

แถลงการณ์ของที่ประชุม COP28 ระบุว่า 134 ประเทศเป็นที่อยู่อาศัยของประชากร 5.7 พันล้านคน และคิดเป็นสัดส่วนมากกว่า 3 ใน 4 ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดจากระบบอาหารทั่วโลก หรือคิดเป็น 25% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดทั่วโลก

อย่างไรก็ตาม แม้บรรดาผู้สังเกตการณ์ต่างยกย่องปฎิญญาดังกล่าวของที่ประชุมฯ แต่ก็ยังมีความกังวลต่อประเด็นบทบาทของเชื้อเพลิงฟอสซิลที่เป็นปัจจัยหลักของปัญหาสภาพอากาศ เนื่องจากไม่มีการกล่าวถึงประเด็นนี้โดยตรง ซึ่งถือเป็นการละเลยอย่างเห็นได้ชัด