สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
สุขยามสายัณห์

เย็นวันหนึ่งท้องฟ้าสีแดงแกมแสดไร้เมฆ ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้าแล้ว ทอไว้แต่แสงสีอันงดงามชนิดที่ภาพวาดเทียบไม่ได้ เย็นวันก่อน ดวงอาทิตย์สีแดงกลมโตก่อนจากขอบฟ้าทิศตะวันตก ส่งสัญญาณว่าปิดท้ายฤดูร้อนแล้ว ดวงอาทิตย์อันงดงามนี้เองที่ทำเอาหลายบ้านจ่ายค่าไฟฟ้ากระเป๋าแฟบ รวมทั้งบรรดาผลไม้ต่างชนิดที่เป็นผลจากดวงอาทิตย์ พืชต่างๆ เตรียมรับฤดูใบไม้ร่วง โดยเฉพาะญี่ปุ่นใบไม้พร้อมใจกันเปลี่ยนเป็นสีแดงแกมแสด ชนิดผู้คนต้องไปทัศนาเช้าเย็น เพื่อดูว่ามันจะต่างกันอย่างไร สมัยเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ผู้เขียนรู้สึกว่าญี่ปุ่นเป็นชาตินิยม ตั้งแต่หัวถึงเท้าใช้ของผลิตในญี่ปุ่น ภาษาก็ใช้ญี่ปุ่น เดี๋ยวนี้เขาพัฒนาไปลิบลับ มีอะไรที่ต้องเรียนจากญี่ปุ่น เช่น เขาส่งเสริมให้คนคิด คิดไปเถอะ แล้วจะได้ดีเอง อย่างที่เด็กชายเคยสังเกตวิธีการเคลื่อนตัวของไส้เดือนว่าจะเป็นประโยชน์อะไรได้บ้าง ครูเขาบอกว่าอย่าไปสนใจมันเลยไม่มีประโยชน์หรอก แต่เดี๋ยวนี้วิธีการเคลื่อนตัวอย่างไส้เดือน สามารถนำไปใช้กับการเคลื่อนไหวของมนุษย์อวกาศในโลกที่ไม่มีแรงดึงดูดอย่างโลกมนุษย์

ชีวิตที่แคลิฟอร์เนียยามเย็น วางโปรแกรมไว้ให้เป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ โดยเฉพาะทางโทรทัศน์ ถ้ารู้วิธีที่จะให้เยาวชนเติบโตกับความรอบรู้ เช่น ช่องของประเทศญี่ปุ่น 28-4 ไม่มีรายการโฆษณา วันหนึ่งกล่าวถึงการพัฒนาโลกเมื่อ 4 ล้านปีมาแล้ว เริ่มต้นจากการที่โลกมีแผ่นน้ำปกคลุม เมื่อน้ำแห้ง เกิดเป็นแท่งหินสูง มีพืชขึ้นบนแท่งหินประปรายสีเขียวบนหินสีแดง เพราะเกิดจากน้ำเซาะแผ่นดินเพื่อการระเหยเป็นช่อง เกิดเป็นแท่งหินเรียงรายอย่างมีศิลป์ บางแห่งทิ้งช่องว่างระหว่างหินสามแท่งเป็นระยะเท่ากัน ความสูงของแต่ละแท่งไม่บอกไว้ แต่เป็นวิวทัศนาที่น่าชมในความมหัศจรรย์ของโลก ญี่ปุ่นเป็นนักศึกษาหาข้อมูลอยู่แล้ว พยายามดั้นด้นขึ้นไปที่สูง เขาบอกว่าต้นซีดาร์ Cedar ต้นหนึ่งน่าจะมีอายุ 2,000 ปี วัดด้วยโดรนว่าสูงประมาณ 45 เมตร เส้นรอบวงวัดแล้วได้ 12.43 เมตร เขาตั้งชื่อว่า Tenku Sugi แปลว่า ต้นซีดาร์สู่สวรรค์ Heavenly Cedar อยู่บนยอดเขายากูชิมา Yakushima ต้องเดินขึ้นเขาไปไกลกว่าจะหาต้นไม้ต้นนี้พบ และทางขึ้นลาดชันมาก จนต้องเดินเป็นวงเลขแปดเพื่อเลี่ยงการปีนขึ้นตรง สามารถไปฮอคไกโดโดยรถไฟความเร็ว 365 กม.ต่อ ชม. การหาความสุขยามสายัณห์ หาได้ง่าย จากช่องของประเทศญี่ปุ่น เปลี่ยนมาเป็นช่อง 7 ของดิสนี่ย์ มีรายการเต้นรำที่บรรเจิดไปด้วยการแต่งตัวเห็นรูปร่างอันงดงามราวกับเทพธิดาเทพบุตรกำลังมีความสุขในเทพวิมานเต้นรำไม่เท่านั้น ยังโยนร่างปลิวไปในอากาศ เหมือนเหาะได้ โดยไม่สนใจต่อการขาแข้งหัก นึกถึงสมัยเราหัดเต้นรำเพื่อคืนวันรับปริญญาต่างกันลิบลับ สมัยนั้นได้แค่ลากขาตามวอลซ์ก็เก่งแล้ว พอหมดเวลาสายัณห์รายการสุขสันต์เหล่านี้ก็ปราศนาการ เป็นเวลาดึกของข่าวที่ไม่ค่อยจะสร้างความสุขอันใดบ่มิได้ ข่าวที่สตรีถูกบังคับในทางเพศ สตรีถูกชกหน้าล้มกันกระแทกลงไปนอนกับพื้น แล้วมีชายอีกคนมาฉวยเอาสมาร์ทโฟนไปจากมือบ้าง พ่อตีลูกชายอายุ 12 ปีจนตายคามือบ้าง

ผู้เขียนเคยได้ยินใครคนหนึ่งพูดไว้ว่า อยู่อย่างมีศิลป์ สงบ ไม่ระราน พระมหาสุภณพระธรรมทูตจากประเทศไทยสอนว่า ความสุขในหมวดสอง คือสุขกายกับสุขใจ ผู้เขียนสมาสสองข้อความนี้ สรุปว่า การมีชีวิตอยู่อย่างมีศิลป์และมีสุข เพื่อให้ปราศจากโรคภัย ซึ่งเป็นลาภอย่างยิ่ง อยู่ที่การกิน การนอน การคิด และการทำ

การกิน นอกจากยึดหลักโภชนาการอาหาร 4 กลุ่ม คือโปรตีน แป้ง ผักผลไม้ และไวตามินแล้ว ต้องแปรงฟันหลังบริโภคด้วย เพราะฟันปลอมซี่ละ 200 เหรียญ ก่อนนอนควรดื่มน้ำบริสุทธิ์ เพื่อช่วยระบบการย่อยและการขับถ่าย ตอนเข้าจะได้ถ่ายได้ 3 ครั้ง เพราะลำไส้ใหญ่มีอยู่ 3 ช่วง ของเสียจะได้ไม่ตกค้างกลับไปดูดซึมเข้าระบบอีก ทานอาหารแล้วล้างจานทันทีอย่าแช่ไว้ให้แบคทีเรียกินอาหารต่อ เกิดเป็นพิษ ฟองน้ำสำหรับล้างจานควรมี 4 อัน อันหนึ่งมีสองด้าน ด้านที่ขัดตะกอนหยาบและฟองน้ำสำหรับเช็ดล้าง สาเหตุที่ต้องมี 4 อัน คือ อันหนึ่งไม่ใช้กับสบู่ สำหรับใช้ขัดตะกรันที่ติดหม้อแก้วสำหรับต้มน้ำก็อกเพื่อใช้ในการปรุงอาหารหรือเลี้ยงแมวหมา อันที่สองไม่ใช้กับสบู่สำหรับใช้ขัดก้นหม้อหุงข้าว เราไม่ต้องการสบู่อยู่ในข้าว และข้าวไม่มีน้ำมันอันใดที่จำเป็นต้องชำระล้างด้วยสบู่ อันที่สามสำหรับใช้กับสบู่ล้างจานอาหารเพื่อความหมดจด อันนี้ผู้เขียนขอแทรกศิลปะในการกินคือ ไม่ใช้น้ำมันในการประกอบอาหารเลย เพราะได้ความรู้มาจากนักโภชนาการว่า น้ำมันจากการประกอบอาหารไปเคลือบผนังลำไส้เล็กทำให้การดูดซึมสารอาหารบกพร่อง คุณซื้ออาหารดีๆ แต่เสียคุุณค่าไปเปล่าๆ เพราะกินน้ำมันนี่เอง นี่คือศิลป์ในการกิน อีกอย่างหนึ่งก็คือ เนื้อหมูมีไขมันอยู่ระหว่างส่วนที่เป็นเนื้อเพื่อเปลี่ยนพลังงานเมื่อใช้กล้ามเนื้อ ฉะนั้นถึงแม้จะแล่ไขมันออกหมดแล้ว ก็ต้มเสียก่อนเพื่อให้ไขมันละลายออกมาในน้ำ แล้วช้อนไขมันลอยหน้าทิ้งไป ก่อนบริโภคเนื้อหมูก็ควรฉีกเป็นเส้นเนื้อโดยแยกเอามันออกทิ้ง แล้วใส่ลงไปในซุปตามเดิม ส่วนที่กินคือโปรตีน ไม่ใช่คอเลสเตอรอล โดยเฉพาะคนเป็น Vertigo แพทย์แนะนำไม่ให้บริโภคคอเลสเตอรอล นี่คือศิลป์ในการกิน เวลาต้มมะระซึ่งมีรสขมแต่มีประโยชน์ ก็ใส่พุทราจีนแห้งลงไปด้วย เพราะมีรสหวานและมีประโยชน์ต่อการลดคอเลสเตอรอล ดร.เจ เจ เวอร์จิน แนะนำให้เว้นอาหาร 7 ชนิดสัก 3 สัปดาห์ ได้แก่ ไข่ ถั่วลิสง ข้าวโพด ถั่วเหลือง น้ำตาล นม กลูเต้น เพื่อปลอดจากการปวดเข่า และเว้นการกินอาหารประกอบด้วยยูริคแอซิตได้แก่ผักที่มีกลิ่นฉุน สัตว์ปีก เครื่องในสัตว์ ถ้าไม่ต้องการให้ยูริคแอซิตเกิดที่ข้อ ทำลายน้ำหล่อเลี้ยงในข้อ ปกติแล้วไตมีหน้าที่ขับยูริคแอซิตออกจากร่างกายเองทางปัสสาวะ แต่มันอาจมาตามสายเลือด หรือไตไม่แข็งแรงพอจะทำหน้าที่นี้ได้หลังจากอายุ 70 ยาแอสไพรินอาจส่งผลให้การระบายยูริคแอซิตไม่เข้มแข็ง จึงไม่ควรทานถ้าสงสัยว่าคุณมีโรคเกาต์

การนอนอย่างมีศิลป์ ใช้เตียงไม้สูงพอดีเอว เพื่อไม่ให้ต้องย่อเข่า สำหรับป้องกันปัญหาการอักเสบที่หัวเข่า เพราะน้ำหล่อลื่นเข่าเริ่มเสื่อม ใช้ผ้านวมที่ยัดด้วยนุ่นปูเตียงไม้แทนการนอนเตียงสปริงที่อาจกดทับสันหลังทำให้ไม่ได้รูป การนอนเตียงไม้ทำให้กระดูกสันหลังมีโอกาสเรียบเรียงตามหลักที่ถูกต้อง เลี่ยงการปวดหลังไปได้ ควรเข้านอนภายใน 90 นาทีหลังอาหาร เพราะสมองเริ่มทำงานกับฮอร์โมนให้หลับสนิทได้ยาวตามที่ร่างกายต้องการ ก่อนนอนควรสวดมนต์ที่จำได้ขึ้นใจแล้วและยาวพอสมควรให้เข้าสู่สมาธิได้เลย จะได้หลับสนิท ศิลปะในการนอนให้หลับสนิทคือ มืด เงียบ ไร้เสียงรบกวน เมื่อตื่นนอนให้เปิดม่านรับแสง เพื่อให้ร่างกายตื่น ม่านตาเปิด

การคิดอย่างมีศิลป์ เช่น เราเคยได้ยินฝรั่งเขาพูดว่า Eat an apple a day keep doctor away. แทนที่เราจะเคี้ยวแอปเปิลทั้งลูก ก็เอาแอปเปิลหั่นชิ้นเล็กใส่ในสลัดปนกับผักสีเขียว สีแดง ราดน้ำสลัดน้ำผึ้ง มัสตาร์ดสูตรของนายนิวแมนอร่อยที่ซู้ด ผู้เขียนปอกเปลือกแอปเปิลเพราะเคี้ยวไม่ออก ทำลายความรู้สึกเวลากินกับผักสลัด การคิดอย่างมีศิลป์ ก็ได้แก่คิดในเชิงตลกก่อนที่จะคิดหาเรื่อง เท่านี้ก็อยู่อย่างมีศิลป์

การทำอย่างมีศิลป์ คือแต่งบ้านอย่างสะอาดเรียบร้อย ถึงแม้จะแน่นก็อย่าให้มีฝุ่น เพราะเป็นเหตุให้เกิดการแพ้ และไอจาม ทำอะไรก็อย่าให้รบกวนเพื่อนบ้าน มีเมตตาต่อสัตว์ เพราะเขาก็มีชีวิต จะว่าไปแล้ว การอยู่อย่างมีศิลป์ที่คนฉลาดเขาพูดไว้นั้น ลึกซึ้งน่าคิด นำไปใช้ในการดำรงชีวิตประจำวันได้ทุกกรณี

ความสุขนั้นหาได้ง่าย ถ้าเรารู้จักทำจิตให้เป็นสุข คือรู้จักการทำสมาธิ เมื่อจิตว่างก็เป็นสุข เมื่อมีทุกข์ก็ระลึกไว้ว่า วิริเยน ทุกขมจเจติ บุคคลจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร