สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
ความผูกพันด้วยใจ

คุณได้เห็นในทีวีตอนที่เขาแสดงฝูงนกนับพันตัวบินตามผ้าใบขนาดใหญ่กางออกเมื่อลมเป่าจากเครื่องเป่าลม ที่สั่งงานโดยชายหนุ่มคนหนึ่งที่เลี้ยงอาหารนกทั้งฝูงมาระยะหนึ่งแล้ว เขาประสงค์จะนำนกทั้งฝูงย้ายถิ่นฐานไปอยู่ที่ใหม่ที่เหมาะสบายกว่าที่อยู่เดิม เขาติดอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่ตัวนกหนึ่งตัว ไม่รู้ว่าเป็นจ่าฝูงหรือไม่ ตัวเขาเองเตรียมปีกผ้าใบยาวพอจะรับลมและรับน้ำหนักตัวเขากับกล่องเครื่องมือสำหรับสั่งงานให้ผ้าใบกางออกเมื่อเป่าลมจากเครื่องเหมือนเป็นปีกนำทางเขาบินไปสู่จุดหมายปลายทางได้ถูกต้อง เขาให้อาหารเลี้ยงนกทั้งฝูงมาระยะหนึ่งแล้ว นกรู้จักเขาดี นกตัวหนึ่งยอมให้เขาติดเครื่องคอมพิวเตอร์เล็กๆ ที่ลำตัวเพื่อติดตามการบินของนกทั้งฝูง เมื่อได้เวลาบินขึ้น เขาสั่งงานให้เครื่องเป่าลมกางผ้าใบสีสวย กว้างยาวประมาณ 30 ฟุตคูณ 5 ฟุต พอรับน้ำหนักตัวเขาและเครื่องมืออุปกรณ์การสั่งงานให้พาไปตามทิศทางลมที่ต้องการถึงจุดหมายปลายทางสำเร็จได้ ที่หมายคือ ประเทศอังกฤษ เมื่อจบแล้ว เป็นระยะทาง 1,200 ร้อยไมล์ เรียกว่า บินข้ามน้ำข้ามทะเลพอสมควร เห็นแต่ตอนบินขึ้นทั้งฝูงตามเขาไป เป็นภาพที่น่าดู หาดูอีกไม่ได้ที่นกทั้งฝูงนับพันตัว บินตามคนที่บังคับทิศทางโดยผืนผ้าใบ สั่งงานด้วยเครื่องมือขนาดไม่เกิน 1 ฟุต คูณ 6 นิ้ว ที่ถืออยู่ ให้ปีกผ้าใบเบนไปตามทิศทางที่เขาควบคุมได้ เรื่องตามข่าวมิได้บอกตอนจบว่า ถึงเมื่อใดและถึงที่ไหน อย่างไร เห็นแต่เพียงภาพนกฝูงใหญ่นับพันตัวบินตามกันเป็นฝูง เป็นภาพที่ประทับความรู้สึกมากและจะไม่ได้เห็นอีก เมื่อถึงจุดหมายปลายทางที่อังกฤษ เป็นระยะทางบิน 1,200 ไมล์ นับว่าไกลโข คงเลี้ยงอาหารนกจนอิ่มก่อนบินขึ้น เพราะเห็นกเข้ากินอาหารอย่างพร้อมเพรียง ที่น่าประทับใจมากก็คือ นกสามารถบินสู่ทิศทางตามเขาจนถึงจุดหมายปลายทาง แสดงถึงความสัมพันธ์ทางใจระหว่างสัตว์ตัวเล็ก กับมารดาคือชายผู้ให้อาหารนกนั่นเอง เชื่อหรือไม่ว่า ต่างเผ่าพันธุ์ยังมีความสัมพันธ์กัน เรียกว่า ตามแม่ไปทุกทิศทุกทาง

อีกเรื่องหนึ่งที่น่าประทับใจ คือการให้ความช่วยเหลือคนไร้บ้าน นับเป็นความช่วยเหลือผู้อยู่ในความต้องการอย่างจำเป็นยิ่ง และที่น่ายินดี คือมีทางจะคลี่คลาย ผู้เขียนเคยเห็นชายไร้บ้านคนหนึ่งพยายามเข็นที่นอนที่เขาทิ้งไว้ข้างถนนไปใช้งาน แต่ไม่สามารถขนลงจากฟุตบาทได้ เลยต้องทิ้งไว้ข้างถนนอย่างเดิม ตอนกลางคืน ฝนตกอากาศเย็นบนพื้นซีเมนต์คงหลับไม่สบายนัก ได้ข่าวว่า ผู้สมัครรับเลือกตั้งเข้ามาบริหารเมืองกำลังจะหาทางให้ความช่วยเหลือได้กระมัง เหมือนแมวไร้บ้าน เมื่อถึงเวลาตอนค่ำ เขาจะส่งเสียเหมียวๆ ราวกับบอกว่า เร็วๆ หนูหิวแล้วจ้า

การมีสัมผัสทางใจ อาจดูได้จากการบริโภค ว่าอาหารส่งผลต่อระบบประสาทดีเพียงพอแค่ไหน เราลองให้ความสนใจแร่ธาตุอย่างหนึ่ง คือ โปตัสเซียม มีหน้าที่ช่วยส่งข่าวในกระแสประสาท ช่วยด้านความจำ การหดตัวของกล้ามเนื้อ รวมทั้งหัวใจ และรักษาระดับความดันโลหิต ได้จากกลุ่มอาหารดังต่อไปนี้

ผลไม้ ได้แก่ กล้วย แคนตาลูป แอบปริคอต ส้มเกรพฟรุต แตงฮันนี่ดิว ส้มและน้ำส้มคั้น แตงโม

พืช มีโปตัสเซียมสูงใน ลูกพรุนและน้ำคั้น ลูกเกดหรือองุ่นแห้งที่มีขายเป็นถุงรวมกับถั่ว ผู้เขียนชอบเติมใส่อาหารทุกอย่าง ตั้งแต่ แกงจืด ข้าวผัด ก๋วยเตี๋ยว อูดง ไม่ว่าจะแห้งหรือน้ำ ที่ทำจากกล่อง ก็มันเติมลูกเกด เพื่อเพิ่มรสชาติได้รวมเร็ว โดยไม่ต้องใส่น้ำตาลให้เป็นกังวลกับโรคเบาหวาน

โปรตีนคืออาหารที่เสริมความจำ นอกจากได้จากถั่วแห้งแล้ว ยังมีใน เนื้อวัว ปลา และไก่ เฉพาะไก่หรือสัตว์ปีก ถ้าเดินเหินไม่แข็งแรงเพราะอายุเพิ่มขึ้น ควรระวังการกินไก่และสัตว์ปีกไว้บ้าง เพราะมีส่วนเสียตรงที่อาจทำลายน้ำหล่อเลี้ยงไขข้อ

ผักที่ให้โปตัวเซียมสูง มากจาก อะโวคาโด หน่อไม้ บรัสเซลล์สเปราส์ แครอท เห็น ถั่วลิม่า มันฝรั่ง ที่ตอนนี้ผู้เขียนได้รับแจกจากโบสถ์ ก็เอามาเผาทีละหลายลูก กินกับสเต็กเนื้อทอดอร่อยดีกว่ากินกับขนมปัง เพราะอิ่มนานกว่า นอกจากนี้ ผักที่มีโปตัสเซียมคือ สปินาช มันเทศ ซึ่งอร่อยเวลาต้มกินกับสเต็กเนื้อ หรือทอดเนื้อแผ่นที่เขาขายสำหรับวางในขนมปัง นอกจากนี้ ผักที่เรานึกไม่ถึงว่าจะดีก็คือ มะเขือเทศ เวลาทำน้ำพริกอ่อง ราดข้าวผัดก็ได้โปตัสเซียมอร่อยครบทุกรส

อาหารเช้าที่เขาใส่กล่องขายเรียกว่าข้าวแห้ง คงจะต้องให้ความสนใจรับประทานบ้างแล้ว เช่น Bran Cereals ขนมปังแผ่นสีน้ำตาล

ไวตามินที่ส่งเสริมระบบประสาท ได้แก่

ไวตามินบี 1 มีอยู่ใน เนื้อแดง ไข่ ข้าวซ้อมมือ ถั่วลิสง

ไวตามินบี 5 มีในตับ หัวใจ ข้าวซ้อมมือ

ไวตามินอี อยู่ในไข่ จมูกข้าว ถั่วเหลือง ผักใบเขียว

Folic Acid ช่วยระบบประสาท และระบบเลือด มีอยู่ในตับ ไข่แดง ข้าวซ้อมมือ

อาหารที่กล่าวแล้ว เป็นแหล่งโปตัวเซียม ที่จะบำรุงระบบประสาท และสมอง

การทำงานที่เสื่อมถอยของสมองอาจส่งผลมากจากความแก่ ความจำเสื่อมลง หรืออาจมีสาเหตุมาจากผลของความดันโลหิตสูง หรือยา หรืออารมณ์ไม่ปกติ คือ ความกลัดกลุ้ม หรือ depression หรือการบริโภคอาหารไม่ครบคุณค่าเพียงพอแก่การบำรุงสุขภาพ หรือ เกิดจาก การที่ร่างกายสูญเสียความชื้น ควรดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอตลอดวัน เพื่อการหมุนเวียนโลหิต และการเคลื่อนไหว บางที การทำงานบกพร่องของต่อมไทรอยด์ก็อาจเป็นสาเหตุแห่งการทำงานของสมองด้วย และการมีความกลุ้ม ความกระวนกระวายใจ ก็ส่งผลต่อระบบประสาทด้วย นอกจากนี้ การดื่มเหล้า แอลกอฮอล์ ก็ไม่ส่งเสริมสุขภาพอันดีของระบบประสาท ความเจ็บป่วย ความอ่อนเปลี้ยเพลียแรงเป็นประจำก็อาจส่งผลต่อการทำงานของสมอง รวมทั้งการมีสังคมกับเพื่อนสนิทมิตรสหายก็มีส่วนต่ออารมณ์และความจำด้วย เพราะเป็นส่วนหนึ่งที่สมองไม่มีโอกาสได้รับความรื่นรมย์ หรือ หย่อนอารมณ์ พอสมควร

ทางที่จะช่วยสมองและการทำงานของร่างกาย หลักง่ายๆ ได้แก่ การออกกำลังกายพอสมควร อ่านหนังสือให้ความรู้ความเพลิดเพลินใจ หรือเล่นเกมปัญหาที่ต้องใช้สมองและความคิดบ้าง จะให้คุณค่าแก่การทำงานของสมอง การมีสังคมที่ดี ร่างกายจะป้อนความสุข ความเพลิดเพลินให้แก่สมอง รวมทั้งให้ออกซิเจน เพิ่มแก่สมอง ผลพลอยได้คือ ลดความเครียด ส่งเสริมอารมณ์ให้มีความสุขทางใจ นั่นคือ ความสุขในชีวิตประจำวัน อาหารประจำวัน ออกกำลังกาย และการพักผ่อนพอสมควร จะช่วยให้อารมณ์ผ่อนคลาย เกิดความสุขทางสมอง ดุจเดียวกับนกทั้งหลายบินตามผู้เลี้ยงที่ให้อาหารแก่ตนเป็นระยะทางไกล เพราะความสุขทางใจที่ได้อยู่ใกล้แม่ หรือ ผู้ให้อาหารทางใจและกาย นกจึงสามารถบินตาม