สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
ความคิด

ลองไปว่าใครว่าไม่มีความคิดดูสิ ถึงแม้จะเป็นความจริงก็อาจตายได้ ไม่ใช่ว่าความจริงจะเป็นสิ่งไม่ตายเสมอไป แต่อาจเป็นเพราะคนถูกว่าไม่มีความคิดอย่างแน่นอน เลยลุแก่โทสะตอบแทนคนพูดถึงตายด้วยความโมโห ความคิดจึงเป็นเรื่องควรระวัง คนที่มีอารมณ์ซึมเศร้า จะถูกถามประโยคที่ว่า มีความคิดอยากฆ่าตัวตายหรือเปล่าอยู่เสมอ เพราะความคิดอาจหลุดไปจากปกติ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงคิดอยู่ 6 ปี กว่าจะได้ 84,000 พระธรรมขันธ์ กระนั้น ท่านก็ยังวินิจฉัยว่า ควรจะสั่งสอนให้คนได้รับรู้พระธรรมนั้นหรือไม่ เพราะคนเรามีระดับความคิดไม่เท่ากัน ในที่สุด เราก็ได้หลักปฏิบัติตนให้อยู่ในธรรม เป็นหลัก 3 ประการง่ายๆ คือ 1.ไม่ทำบาป 2.ทำแต่สิ่งที่ดี 3.ทำจิตให้บริสุทธิ์ หมายความว่า คิดแต่สิ่งดี

เราเห็นข่าวว่าสุนัขสามารถนำมนุษย์ไปตามหาลูกชายบิน ลาเดน ได้ จนสุดตรอกและทำลายชีวิตตนเอง เพราะสุนัขคิดว่า คนให้ติดตามบุคคลนี้จนถึงที่สุด ก็ทำหน้าที่ตามที่คิด

ทุกอย่างเริ่มต้นจากความคิด คนสร้างจากความคิด และความคิดก็สร้างคน ทุกสิ่งเป็นไปตามความคิด ความคิดสร้างการเปลี่ยนแปลงในโลก การพัฒนาวิทยาการ ดูอย่างฉากหลัง ที.วี. คนช่างคิดสรรหาจนสวยงาม หรืออย่างเทศกาลคริสต์มาส คนช่างคิดประดับประดาต้นคริสต์มาสจนเห็นแล้วมีความรู้สึกเป็นสุขหรรษา สมกับวาระที่จะมีการฉลองใหญ่ที่สุดในวาระแห่งปี

จิตสร้างความคิด คำพูดและการกระทำ เมื่อจิตมีความสงบ สามารถเข้าสู่สมาธิ และมีญาณพิเศษเกิดขึ้นในจิต ยกตัวอย่างเช่น ถ้าผู้เขียนหาของไม่เจอ จะมีความบังเอิญอะไรอย่างหนึ่งให้มือไปหยิบของสิ่งหนึ่งที่บังมันอยู่ ก็พบของสิ่งนั้น หรือตัวอย่างที่ก่อให้เกิดความฉงนและประหลาดใจอย่างยิ่ง ได้แก่ เมื่อมีเพื่อนชวนไปฝึกวิปัสสนากรรมฐานที่วัดที่กำลังจะจัดอบรมขึ้น ก็ทำให้นึกถึงตัวเองที่สามารถบรรลุถึงสมาธิญาณสำเร็จในขณะที่ปฏิบัติตามพระสงฆ์องค์หนึ่งนานมาแล้ว จำไม่ได้ว่าพระสงฆ์องค์นั้นชื่ออะไร อยากจะบอกเพื่อนแต่นึกไม่ออก อีก 3 วันต่อมาพระสงฆ์องค์นั้นก็โทรศัพท์มาหาผู้เขียนว่า อาตมาชื่อพระนิสัยสุตานุยุต ขณะนี้กำลังเตรียมการสร้างวัดที่รัฐมิชิแกน โยมไปเยี่ยมได้นะ ผู้เขียนประหลาดใจว่า เพียงความคิดก่อให้เกิดจิตสัมผัส และท่านถึงกับโทรศัพท์มาหาผู้เขียน เป็นเรื่องมหัศจรรย์ ในความคิดของผู้เขียน สงสัยว่าท่านคงรู้กระมังว่าท่านสอนวิธีเข้าสมาธิให้โยมคนนี้ทำสำเร็จกระมัง ท่านถึงโทรมาหาโยมคนนี้ ทั้งๆที่ในชั้นวิปัสสนากรรมฐานมีหลายคน และโทรมาหาเรา นี่เป็นเพราะเราคิดถึงพระสงฆ์องค์หนึ่งที่สอนให้เราสามารถทำสำเร็จในการปฏิบัติสมาธิ

อีกตัวอย่างหนึ่งของพลังแห่งความคิด ผู้เขียนต้องการให้บุคคลคนหนึ่งมาเซ็นชื่อในเอกสารของราชการเพื่อจะได้ส่งไปรษณีย์ แต่คนนี้ไปพักบ้านญาตินานไม่มีกำหนดกลับ ผู้เขียนกำลังพิมพ์อยู่ตอนนี้ เขาก็โทรศัพท์มาหาทันที เลยได้บอกให้เขาแวะมาเซ็นชื่อได้ นี่เพียงตัวอย่างของความคิดนะ

ทุกอย่างเริ่มต้นจากความคิด

ทุกอย่างที่สร้างขึ้นเกิดจากความคิด

ทุกสิ่งเป็นไปตามความคิด

ความคิดสร้างการเปลี่ยนแปลงในโลก

การสร้างความสงบเป็นการยุติความก้าวร้าว การไม่ก้าวร้าวเป็นบ่อเกิดของความสงบ ความสงบเป็นความสุขอันสูงสุด เราใช้ความสงบเป็นสมาธิในการบำบัดรักษา อาจรักษาอาการบกพร่องในตัวเองได้ จนถึงส่งภาวะจิตในสมาธิไปรักษาผู้อยู่ไกลได้ ทั้งพืช สัตว์ และคน ขอให้เริ่มต้นจากความคิดอันสงบ

ความคิดก่อให้เกิดความจำ ความจำจะเกิดการเปลี่ยนแปลง การสูญเสียความจำ ไม่ใช่เรื่องผิดปกติ ปัญญาจะฟื้นความจำ ถ้าเราจำคำสอนในพุทธศาสนาได้ ที่ว่า ศีล สมาธิ ก่อให้เกิดปัญญา บ่อเกิดของการมีศีล อาทิ ไม่ฆ่า ไม่ลักขโมย ไม่ผิดประเวณี ไม่ก้าวร้าวส่อเสียด ไม่เสพของมึนเมา ฉะนั้น สิ่งที่จะนำไปสู่ปัญญา ก็เห็นได้ชัดแล้วว่าละเว้นจากประการความคิดอันไม่ถูกต้องต่างๆ เหล่านี้ ย่อมพาให้ความคิดบริสุทธิ์

ทีนี้กลับมาพิจารณาการสูญเสียความจำ ที่เริ่มจะเป็นพร้อมกับอายุที่มากขึ้น เขาว่าสาเหตุอาจมาจากปัจจัยต่างๆต่อไปนี้ด้วย อาทิเช่น มีโรคอื่นๆ มีเหตุเกิดในชีวิต มีโลหิตไปเลี้ยงสมองไม่สมบูรณ์ หรือความเสื่อมในการสร้างเซลล์ อาจมาจากกินอาหารไม่สมบูรณ์ที่จะเลี้ยงเซลล์ หรือสร้างเม็ดโลหิต ต้องพิจารณาว่าการสูญเสียความจำอย่างปกติ หรือมากผิดปกติ อาการหลงลืมปกติ ได้แก่ ลืมว่าวางกุญแจไว้ที่ไหน เอาสมุดเช็คไว้ที่ไหน อาการหลงลืมผิดปกติ ได้แก่ ลืมไปว่ากุญแจนี้มีไว้ทำไม หรือลืมว่าเงินอยู่ธนาคารอะไร เหล่านี้ต้องปรึกษาแพทย์แล้ว เพราะอาการหลงลืม อาจกลับเป็นปกติได้ หรืออาจจะเพิ่มทวีขึ้น ถ้าไม่ได้รับการบำบัดด้านแพทยวิทยา อาการหลงลืมบางอย่างส่งผลให้ร่างกายเสื่อมโทรมลงด้วย เขาแยกอาการหลงลืมไว้ดังนี้ ลืมเป็นปกติธรรมดา เช่น ลืมการใช้ภาษา ลืมการพิจารณา หรือการหาเหตุผล หรืออาการหลงลืมที่มีการส่งผลต่อร่างกาย เช่นเกิดอาการสั่นเท่า หรือเส้นเลือดตีบ อาการหลงลืมที่ไม่สามารถกลับคืนเป็นปกติได้ หรือเลวร้ายมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งส่งผลให้ร่างกายทรุดโทรม เพราะขาดการประสานงานของระบบ เนื่องจากความหลงลืมของหน่วยเซลล์

กล่าวกันว่า ผลข้างเคียงของสิ่งต่างๆต่อไปนี้ อาจทำให้เกิดการหลงลืม อาทิ เช่น

ความดันโลหิตสูง

อาการซึมเศร้า

ขาดอาหารที่เป็นประโยชน์

ขาดน้ำในร่างกาย ดื่มน้ำไม่พอกับความต้องการของเซลล์

ต่อมไทรอยด์ทำงานไม่สมบูรณ์

ความเครียด

ความกระวนกระวาย

แอลกอฮอล์

ความเจ็บป่วย

ความเพลีย

การไม่ใช้ความ สมองไม่ได้ถูกใช้งาน ขาดการสังคมกับผู้อื่น

มีสาระ 10 ประการที่จะปรับปรุงความคิดให้ดีขึ้น

ประการแรกคือ ออกกำลังความคิด เรียนรู้อะไรใหม่ๆ เล่นปริศนาอักษร เล่นหมากรุก อ่านหนังสือ

ประการที่ 2 คือ สัมพันธ์กับบุคคลอื่นหรือสัตว์และพืชทั่วไป การให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอ ปรับปรุงอารมณ์ ออกกำลังร่างกายต่างๆ

ประการที่ 3 คือ ร่างกายที่แข็งแรงขึ้นอยู่กับความคิดที่มีคุณภาพดี ทานผักผลไม้ ไขมันที่ดี และส่งเสริมสารต้านอนุมูลอิสระ

ประการที่ 4 ความเครียดทำให้ความจำเสื่อม และความคิดเชื่องช้าลง

ประการที่ 5 รู้จักมีเวลาว่าง ลดความกังวล มีศิลปะในการคลายอารมณ์ รู้ว่าอะไรดีกับตน

ประการที่ 6 รู้จักจัดระบบ เช่นมีปฏิทินประจำวัน จดไว้ว่าจะทำอะไร เขียนโน้ตแปะไว้เตือนตัวเอง

ประการที่ 7 จำว่าควรทำอะไรบ้าง การลืมสิ่งสำคัญไม่ควรให้เกิดขึ้น อย่าทำซับซ้อน

ประการที่ 8 เพ่งความสนใจ เพ่งการฟัง ทบทวนข้อความ จัดเป็นระเบียบ ใช้ประสบการณ์ชีวิต

ประการที่ 9 มีแพทย์เป็นคู่คิด ปรึกษาแพทย์ จดการเปลี่ยนแปลงต่างๆ จดรายการสุขภาพ เช็ค LDL

ประการที่ 10 รู้จักรักษาภาวะจิตให้สงบ ความสุขเป็นยอดปรารถนา ความฉลาดมาจากประสบการณ์

ข้อเขียนนี้ลืมไปว่าได้รับมาจากการอบรมและการป้องกันโรคสมองเสี่อมในผู้สูงอายุที่พาล์มวิลเลจ เมื่อวันศุกร์ที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ผู้เขียนก็ลืมเหมือนกัน แหะ แหะ