สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
การทำงานร่วมกันของอวัยวะภายใน

นอกจากจะสงสัยว่า เวลาคิดถึงใครเขาก็มักติดต่อมา หรือทำไมเราถึงฝันถึงเขาในเวลาหลับ จริงอยู่ หัวใจเต้นตลอดเวลา และสมองก็ประสานงานกันทุกส่วน ทีน่าสรรเสริญยิ่งก็คือ สมองช่างประสานงานกันดีนัก สมองส่วนหน้าจาก Hypothalamus สามารถประสานงานระหว่างสองอย่าง คือ สั่งงานไปยังระบบประสาทซึ่งเป็นการทำงานของระบบไฟฟ้า ให้เคลื่อนไหวร่างกายซึ่งเป็นการทำงานของระบบเคมีตามต่อมต่างๆ ให้ประสานงานกันตามที่คิดจากสมองได้ ไม่เป็นปัญหาเลยว่า ถ้าเรากินอาหารแล้วครึ่งชั่วโมง ระบบย่อยนำสารเคมีจากอาหารไปป้อนอวัยวะส่งไปสู่สมอง ทำให้หลับได้หลายชั่วโมงจนเต็มตามที่อวัยวะต้องการทำงาน

พอดีได้ดูรายการเกี่ยวกับการบริโภคอาหาร ผู้เชี่ยวชาญชื่อ เบรนด้า วัตสัน ได้กล่าวถึงสูตร HOPE ในการบริโภคอาหาร ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ปราศจากอาการย่อยอาหารไม่ราบรื่น เกิดการที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า heartburn บางทีมีอาการแน่นอืดในท้อง บางทีรู้สึกแบบที่คนไทยเรียกว่าแน่นเฟ้อเรอเหม็นเปรี้ยว คือช่วงทางอาหารไม่ราบรื่นเอาเสียเลย อาจเกิดจากมีกรดในการย่อยอาหารน้อยเกินควร หรืออาจเป็นเพราะการดูดซึมแคลเซี่ยมไม่สมบูรณ์ หรือเป็นมะเร็งในกระเพาะอาหาร หรือขาดแบคทีเรียชนิดดีที่สามารถช่วยระบบการย่อยได้ เช่น Probiotic หรือ ขาดสารไฟเบอร์ในการช่วยย่อย หรือขาดไขมันในตับที่จะส่งเสริมการย่อย หรือมีสารไฟเบอร์ชนิดที่ขัดขวางการย่อให้สมบูรณ์ ภาษาอังกฤษเรียกว่า High Fiber Beerier หรือมีชั้นรองด้านในของลำไส้ที่เป็นไขมันหล่อลื่นมากเกินควร เรียกว่า SIBO คือ เป็น fatty lining อาหารผ่านเร็วเกินกว่าที่จะสามารถกรองสารมีคุณค่าต่อร่างกายไว้ได้ทันการ เรียกว่า คือ irritate lining คือสูญเสียคุณค่าของอาหารก่อนที่จะดูดซึมให้เป็นประโยชน์ต่อร่างกายได้ทันการย่อย

สูตร H.O.P.E. ในการบริโภคมีง่ายๆ ได้แก่การบริโภคอาหารที่มีสายใยสูง คือ High Fiber เช่น ผัก ถั่ว ข้าวซ้อมมือ นอกจากจะช่วยป้องกันอาการเบาหวาน ยังช่วยมิให้เกิดการสูญเสียสารอาหารที่เป็นประโยชน์ หรือสารพวกนั้นลื่นไหลไปตาทางเดินการย่อยเร็วเกินกว่าที่จะดูดซึมสารที่มีประโยชน์ได้ทัน เรียกว่า leaky gut นอกจากนั้น ไฟเบอร์ยังมีประโยชน์ในการขจัดอาการเบาหวาน สามารถช่วยลดอาการไขมันโคเลสเตอรอล ระบบหายใจทำงานอย่างสมบูรณ์ โดยมากพบในผัก ผลไม้กว่า 35 ชนิด อาหารประเภทไข่ ไม่มีไฟเบอร์ อาจรับประทานไฟเบอร์จากยา

ตัว O คือกลุ่มอาหารโอเมก้า 3 เช่น ใบย่านางออแกนิค น้ำมันพืชโอเมก้า อะโวคาโด อาหารพวกนี้ช่วยปรับระดับน้ำตาลในโลหิต ช่วยรักษาระบบหัวใจ ช่วยลดโคเลสเตอรอล

ตัว P ได้แก่ probiotic คือแบคทีเรียชนิดดี มีประโยชน์ตรงที่สามารถช่วยสร้างสารช่วยการย่อยให้สมบูรณ์ และส่งเสริมการสื่อสารระหว่างสมองกับระบบการนำสารอาหารสู่เซลล์ แบคทีเรียชนิดดีเกิดจากการหมัก หรือ Fermentation

ตัว E หมายถึง enzyme คือระบบน้ำย่อยอาหาร ที่หากปรุงอาหารนานเกินควร หรือร้อนเกินไปจะทำลายสารนี้

โดยทั่วไป ควรรับประทานอาหารที่ไร้สารอันตราย ไม่ถูกความร้อนจัดนานเกินควร เพื่อส่งเสริมแบคทีเรียชนิดดีให้สร้างประโยชน์ต่อระบบการย่อย และไม่ทำลายสารที่ดีในอาหารด้วยความร้อนจัด

น้ำมัน almond oil มีสองอย่าง คือ น้ำมันอัลมอนด์ชนิดหวาน กับ ชนิดขม น้ำมันอัลมอนด์ โดยปกติไม่มีสี เป็นสีธรรมดาแบบน้ำมันปรุงอาหารทั่วไป ได้มาจากการบีบน้ำมันของเมล็ดอัลมอนด์หวาน ปลูกแถบประเทศอิตาลี สเปน และฝรั่งเศส มีกลิ่นแรงรสจืดธรรมดา โดยมากใช้ในการผลิตน้ำหอม น้ำมันใส่ผมครีมช่วยให้เล็บมีสีขาว และน้ำยาล้างสีทาเล็บ กับครีมสำอางสำหรับแต่งหน้าตาบน ทำสบู่ กับ น้ำหอม โดยทั่วไปไม่มีสารพิษ แต่บางคนอาจแพ้เครื่องสำอางจากน้ำมันอัลมอนด์ จะเกิดอาการคัดจมูก และผิวเป็นผื่น

สรุปแล้วการเกิดระบบย่อยอาหารไม่ปกติ อาจมาจาก inflamed gut และ anxiety หมายถึงว่า อวัยวะในการย่อยอาหารทำงานบกพร่อง (indigestion) หรือ ไม่ก็เกิดจากอารมณ์ไม่ปกติ เช่น มีความวุ่นวายใจ ส่งผลให้การย่อยไม่ได้สารดีครบสมบูรณ์ หรือขาดแบคทีเรียชนิดดีช่วยในการย่อยเอาสารที่เป็นประโยชน์เข้าสู่ระบบ

จิตดี เริ่มจากการพักผ่อนสมบูรณ์ อากาศดีถ่ายเทรอบตัวรอบห้องนอน เมื่อได้รับอาหารดีเข้าสู่ระบบเพื่อการย่อย ร่างกายก็จะสร้างน้ำย่อยที่ดี แบคทีเรียชนิดดีเข้าช่วยการย่อย นำสารอาหารทีดีจากการบริโภคเข้าสู่ระบบผ่านไปเลี้ยงเซลล์ได้ครบถ้วน ไม่ลื่นไหลทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์

อาหารดี เริ่มจาก คาร์โบไฮเดรทที่ดี เช่น ข้าวกล้อง ผสมถั่ว มีโปรตีน เพื่อให้ได้ไฟเบอร์สสมบูรณ์ ไขมันหล่อลื่นลำไส้ไม่เป็นน้ำมันพอกหนาจนสารอาหารดีผ่านเลยไปโดยไม่ทันกรองสารที่เป็นประโยชน์เข้าสู่เซลล์ได้ทันการใช้ประโยชน์เต็มที่ หมายถึงตัว mucus lining ไม่หนาเกินไป เพื่อให้อาหารที่เป็นประโยชน์สามารถเข้าสู่กระแสเลือดได้ก่อนที่จะไหลลื่นไปทิ้งเปล่า นั่นคือการส่งสัญญาณของระบบประสาท เรียกว่า neurotransmitter ระหว่างสมองกับลำไส้เล็กใช้ประโยชน์ได้เต็มที่ ปราศจากทางเดินอาหารเป็นพิษหรือ inflamed gut โดยมีแบคทีเรียชนิดดีเข้าเสริมการทำงานย่อยและดูดซึมสารอาหารมีประโยชน์เข้าสู่เซลล์ การรักษาภาวะจิตต้องปราศจาก anxiety ไม่มีความกระวนกระวายใจ มีจิตกรุณา มีความเมตตาจะส่งผลให้ระบบการย่อยอาหารสมบูรณ์ ได้สารอาหารที่ดี เรียกว่า Healthy Gut จะส่งผลต่อเนื่องไปสู่ Healthy Brain คือสมองแจ่มใสสื่อสารถึงเซลล์ดี นอนหลับดี เต็มตาทที่ร่างกายต้องการใช้งานนำสารอาหารไปป้อนเซลล์ได้ครบถ้วน นั่นคือเป้าหมายของ H.O.P.E. หมายถึงว่า กินอะไรดี ให้มีประโยชน์ ร่างกายนำส่งสู่เซลล์เต็มคุณค่าที่ร่างกายต้องการใช้งาน

เพราะนอกเหนือจากการป้อนอาหารดีเข้าทางปากแล้ว ร่างกายจำเป็นต้องมีการทำงานที่ดีของ 2 ท่อนำน้ำย่อยจากสองแหล่งมาป้อนระบบการย่อยอาหาร ได้แก่ Gallbladder ส่งน้ำดี (bile) และ Pancreas ส่งน้ำย่อย digestive enzyme เพื่อช่วยย่อยแป้ง ไขมัน และโปรตีน ก่อนที่จะส่งสารมีประโยชน์ต่อเซลล์ผ่านทาง bloodstream หรือกระแสโลหิต ถ้ามี แบคทีเรียตัวร้าย จัดอยู่ในพวก bad bacteria ก็จะทำลายสารดีจากอาหาร และขาดการส่งสัญญาณประสาท neurotransmitter ที่เป็นการติดต่อตรงระหว่าง gut-brain connection ที่เรารู้จักกันในอาการของ Inflamed gut ที่ส่งผลตามมาคือ ความกระวนกระวาย จากอาหารไม่ย่อย