สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
นอนไม่หลับ

มีผู้สูงอายุคนหนึ่งปรากฏว่านอนไม่หลับ ผู้เขียนนะหรือแก้ไม่ยากดอก ลุกขึ้นมาผัดข้าวกินไม่ถึง 5 นาทีก็ขึ้นเตียงหลับยาวเลย วิธีทำไม่ยากเย็นอะไรตามประสาของคนทำอาหารไม่เป็น เริ่มที่สเปรย์น้ำมันที่กระทะ แล้วต่อยไข่ใส่ลงไป แล้วใส่ข้าวสวยหุงร้อนๆ แล้วใส่ถั่วลันเตาสีเขียวตัดกับแครอทสีส้มที่ซื้อมาเป็นถุง เขาหั่น 4 เหลี่ยมเล็กๆ ไว้เรียบร้อยพร้อมที่จะปรุงอาหารได้ เท่านี้ก็พร้อมที่จะเสิร์ฟ อย่าลืมเหยาะน้ำปลาซีอิ้วเห็ดหอม รสชาติอยู่ที่น้ำพริกกุ้งแห้งป่นสำเร็จรูปจากตลาดไทยโรยหน้าข้าวผัด อร่อยเหาะ ถ้ามีแกงจืด ลูกชิ้นปลา ก็ช่วยให้คล่องคอ ผลไม้ คือส้ม ให้ไวตามินซี และผลไม้สดที่ชอบ เช่นกล้วยให้โปตัสเซียม เจี๊ยะเสร็จแปรงฟันก็หลับปุ๋ยเลย ไม่ยากเย็น

การนอนไม่หลับสำหรับคนนอนหลับยาก ควรลองนวดมือด้วยวิธีง่ายๆ ใช้หัวแม่มือขวากดจากฐานข้อมือซ้ายแล้วเคลื่อนสู่กลางนิ้วทั้ง 5 นิ้ว แล้วกดกลางมือระหว่างเส้นหัวใจกับเส้นสมองสูดลมหายใจเข้าถึงช่วงท้อง แล้วผ่อนลมหายใจออกช้าๆนับ 1-2-3-4-5-6-7-8 ทำซ้ำ 3 ครั้ง เพื่อให้ลมหายใจเข้าถึงช่วงท้องนำอากาศเสียออกไปจากร่างกายตอนกลาง จากนั้น ใช้หัวแม่มือกดจากฐานข้อมือถึงกลางนิ้วหัวแม่มือ แล้วเริ่มต้นใหม่ กดที่ฐานข้อมือถึงกลางนิ้วชี้ แล้วเริ่มใหม่กดจากฐานข้อมือถึงกลางนิ้วกลาง แล้วเริ่มใหม่จากฐานข้อมือถึงกลางนิ้วนาง แล้วเริ่มใหม่จากฐานข้อมือถึงกลางนิ้วก้อย ครบ 5 นิ้วแล้ว ใช้สองนิ้วนวดด้านข้างนิ้วทุกนิ้ว ครบ 5 นิ้วแล้วก็ง่วง เพราะเป็นการฝึกหายใจยาว ระบายอากาศเสียออกจากร่างกาย สมองได้รับอากาศบริสุทธิ์ และจิตสำรวมพอที่ร่างกายต้องการพักผ่อน จะหลับไปเอง ถ้ายังไม่หลับ ก็สวดมนต์บทยาวอย่างบทชินบัญชรจำให้ขึ้นใจ ไม่ต้องดูหนังสือ เป็นการนำจิตสู่สมาธิช่วยให้หลับเร็วขึ้น เพราะจิตว่าง ถ้านับถือพระเจ้าก็สวดถึงพระเจ้ายาวๆ แล้วหลับเอง สำรวมจิตเป็นจิตว่างเข้าสู่ภวังค์หลับได้ง่ายขึ้น

ร่างกายของเราหลับโดยอัตโนมัติ หลังกินอาหารได้ประมาณ 30 นาที น้ำย่อยจะส่งจากลำไส้เล็กเข้าสู่ระบบโลหิตเข้าสู่สมอง เพื่อให้ฮอร์โมนทำงาน ต่อมไฮโปทาลามัสด้านบนสมองประสานงานระหว่างร่างกายกับประสาทสมอง เพื่อส่งสัญญาณให้สมอง ผลิตฮอร์โมนสำหรับส่งคำสั่งให้ร่างกาย เป็นการสื่อสารด้วยสิ่งที่เรียกว่า electrical เพื่อส่งข่าวสารจากประสาทสมอง ไปยังระบบการทำงานของร่างกายรวม 10 ระบบ ที่จะมีสารที่ผลิตโดยอวัยวะต่างๆ เรียกว่า chemical เพื่อให้ทุกระบบประสานงานกันได้เรียบร้อยตามความจำเป็นในการรักษาสุขภาพร่างกาย

เช่น ตับ เก็บแป้งไว้ในรูปของ glycogen ที่จะเปลี่ยนเป็นกลูโคส glucose เมื่อมีความจำเป็นต้องใช้งานในรูปของพลังงานที่สมอง ที่กล้ามเนื้อ หรือที่อวัยวะส่วนอื่น สมองไม่สามารถเก็บกลูโคสไว้ได้ จึงต้องพึ่งการป้อนหรือการส่งมาจากตับ ตับทำหน้าที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งนอกเหนือจากช่วยระบบการย่อย คือทำลายเม็ดโลหิตแดงที่ชราภาพแล้ว และช่วยกำจัดแอลกอฮอล์ที่ซึ่งเป็นพิษต่อร่างกายได้บ้าง ตับผลิตสารเรียกว่า โซมาโตมิดินซี Somatomedin C หรือ Insulin-like Growth Factor-1 ที่สามารถช่วยสร้างกล้ามเนื้อในรายที่กล้ามเนื้อไม่ทำงาน เราก็ใช้ โกรทฮอร์โมนใช้สเปรย์ใต้ลิ้น เพื่อเสริมการผลิตฮอร์โมนของร่างกายในเมื่อร่างกายชราหรือเสริมการทำงานของระบบ ผู้เขียนเคยจำหน่ายและใช้อยู่นับ 10 ปี ช่วยให้ระบบร่างกายทำงานดีจนเจอปัญหาจากเตาแก๊สรั่วเป็นคาร์บอนโมนอกไซด์ที่ผู้จัดการอพาร์ทเม้นท์ไม่ยอมเปลี่ยนให้

ตับอ่อน หรือ Pancreas อยู่ใกล้กับม้ามหรือ Spleen เป็นอีกส่วนหนึ่งระหว่างส่วนต่อของกระเพาะอาหารกับลำไส้ ทำหน้าที่แปรรูป glycogen จากตับอ่อนเป็นฮอร์โมนชื่อ อินซูลิน insulin เพื่อป้องกันโรคเบาหวาน และป้องกันปัญหาจากกรดไหลย้อน

เราต้องพึ่งการทำงานของอวัยวะภายใน บางทีแพทย์บอกว่า เราไม่สามารถบริโภคแคลเซี่ยมชนิดเม็ดได้ เพราะอาจพอกตามทางเดินเส้นโลหิตไปสู่หัวใจ ก็อาศัยบริโภคผักผลไม้สดให้มากเข้าไว้

เดี๋ยวนี้มหาวิทยาลัยคอร์แนลและมหาวิทยาลัยบแห่งอริโซน่า ผลิตเครื่องตรวจวัดการสื่อสารภายในสมอง เป็นเหรียญ electrode ประมาณ 256 เหรียญ สวมครอบศีรษะ เพื่อวัดการทำงานของคลื่นสมองในขณะที่หลับ แล้วจะแสดงออกมาเป็นเส้นกราฟการเดินทางของเซลล์ neuron และการสื่อสาร synapse ภายในสมอง ถ้าเป็นคลื่นช้า slow wave ก็หลับสนิท ก่อนหลับประมาณ 90 นาที เรียกว่า REM หรือ Rapid Eye Movement เช่น คนที่มีความวิตกกังวล ทำให้นอนไม่หลับ เส้นกราฟก็จะแสดง หรือ บางทีในวัยเด็กเคยมีปัญหา เส้น REM ก็จะไม่ราบรื่น ก็สามารถวินิจฉัยหาทางบำบัดต่อไป

การหลับช่วงสั้นระหว่างเวลากลางวัน เขาว่ามีผลดีช่วยด้านความจำ บางทีแพทย์ก็ให้ยาเมลาโทนิน Melatonin โดยทั่วไป หลังอาหาร 30 นาที ร่างกายก็หลับ ผู้เขียนมักผัดข้าวไว้บนกระทะบนเตา ใส่ถั่วลันเตาสีเขียวกับแครอทสีส้มและไข่ เรียกว่า กินอาหารที่เรารัก และรักเรา ก็จะหลับง่าย หรือทำง่ายๆ คือบะหมี่ใส่ลูกชิ้นปลา แครอท ผักเขียว ถั่วงอก กับหมูพะโล้ แล้วแต่ว่าอยากกินอะไร เพื่อให้หลับสบาย

การหลับพักผ่อนสำคัญสำหรับความเป็นอยู่และสุขภาพ และช่วยให้ชีวิตยืนยาว ผู้เขียนมีสิ่งช่วยให้นอนหลับบางอย่างเช่น

ถามแมวเหมียวว่า นอนกับมัมมี้ไหม เขาเห็นเรานอนบนเตียง ใส่ถุงเท้า ใส่หมวก ห่มผ้าแล้วเรียบร้อย เขาก็จะกระโดดมานอนข้างแขน ไม่ทับตัว และนวดแขนของผู้เขียนด้วยสองเท้าหน้า จนผู้เขียนหลับ เขาก็กระโดดไปนอนที่ใต้เตียง

ก่อนนอน ก็ทานอาหารที่เรารักและรักเรา ตามที่แพทย์แนะไว้ แล้วแต่จะกินอะไรที่เราชอบ ไม่ถึงครึ่งชั่วโมงก็หลับแล้ว ที่สำคัญคือ ใส่หมวกให้ศีรษะอุ่น ใส่ถุงเท้าอย่าให้เท้าเย็น ห่มผ้านวมหน้านี้อากาศหนาว มีพัดลมปัดอากาศจากตัวไม่สะสมอากาศเสียรอบร่างกาย และคลุมทีวี อย่าให้กระแสไฟฟ้าส่องร่างกายตอนหลับ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อย่าดูรายการทีวีตื่นเต้นหวาดเสียว ช่อง 28-1 เป็นการสนทนา 28-2 เป็นการแสดงวิธีทำอาหาร 28-3 เป็นข่าวทุกครึ่งชั่วโมง

ร่างกายของเรา สร้างเพื่อให้ระบบรับใช้เรา เพียงแต่เรารับใช้ร่างกายด้วยการบริโภคอาหารที่เป็นประโยชน์และเราอยากกิน และอาหารรักเรา คือย่อยง่ายไม่เป็นพิษ สร้างจิตให้เป็นสุข สร้างกายให้อบอุ่น สร้างสมาธิก่อนหลับให้จิตบงการร่างกายให้สงบ แล้วเราก็จะหลับเต็มอิ่มอย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง วิธีช่วยให้ร่างกายพักผ่อนเต็มตามความต้องการของร่างกาย คือการออกำลังกายให้กล้ามเนื้อแขนกระดูกเคลื่อนไหว อย่างน้อย 30 นาทีทุกวัน ก่อนหลับก็นวดมือทั้ง 2 ข้าง ไม่ต้องถึงกับนวดเท้าก็หลับผล็อยแล้ว ถ้ายังไม่หลับก็นวดเท้าทั้ง 2 ข้างด้วย เช่นเดียวกับนวดมือ วิธีง่ายๆ คือ

1.หัวแม่มือกดจากฐานข้อมือหรือส้นเท้าถึงกลางนิ้ว ทุกนิ้ว ครบ 5 นิ้ว

2.หัวแม่มือกดกลางมือระหว่างเส้นสมองกับเส้นหัวใจ หายใจเข้าลึก หายใจออกนับถึง 8

3.นวดสองข้างแต่ละนิ้ว

4.สวดมนต์ หรือสวดถึงพระเจ้า เพื่อสร้างสมาธิ