พอเห็นชื่อเรื่องหลายคนก็สบอารมณ์กับความหวานของมะม่วงอกร่องเหลืองอร่ามวางข้างข้าวเหนียวราดน้ำกะทิข้น พอตักใส่ปากก็ลิ้มความหวานมันของทั้งกะทิและมะม่วง อะไรจะถึงสวรรค์ปานนั้น นึกถึงตอนเด็กปีนขึ้นไปท่องหนังสือบนต้นมะม่วงที่สวนบางซื่อ โตเพราะมะม่วง และสอบวิชาเลขคิดในใจได้คะแนนเต็มเร็วกว่าเพื่อนก็คงเพราะมะม่วง เพราะง่วงไม่ได้ ดูหนังสือตาสว่างด้วยมะม่วง เรียนจบมัธยม 8 ด้วยความช่วยเหลือของมะม่วงนี่แหละ เดี๋ยวนี้กลายเป็นชุมทางรถไฟจากหัวลำโพงเสียแล้ว 50 ปีให้หลัง เหลือแต่ความทรงจำ ที่บางคนเคยแข็งแรงเป็นถึงนายพลแต่แพ้ข้าวเหนียว ถึงขนาดหายใจไม่ออกเชียวนะ ไม่พูดเล่น ข้าวมีเยื่อห่อหุ้มอย่างน้อย 6 ชั้น ถัดจากรำข้าวที่หุ้มภายนอก คือมี endosperm และตรงฐานมี germ ที่พร้อมจะงอกเป็นต้นข้าว เรียกว่าข้าวพร้อมที่จะเจริญสืบพันธุ์ต่อไป จึงสร้างสิ่งห่อหุ้มและปกป้องชีวิตใหม่ไว้อย่างเรียบร้อย ข้าวหนึ่งเม็ด อาจสามารถสร้างข้าวได้อีกไม่รู้กี่รวง แต่ละรวงสร้างเม็ดข้าวอีกไม่รู้กี่เม็ด และเรากินข้าวทีละหนึ่งคำก็มีนับร้อยนับพันเมล็ดข้าว ยิ่งข้าวเหนียวยิ่งมีสิ่งปกป้องชีวิตสืบพันธุ์ต่อไปอย่างแข็งแรง ที่ก่อให้เกิดอาการหายใจไม่ออก พาลหมดแรงเมื่อกินข้าวเหนียว อย่าว่าแต่คนเคยแข็งแรงแค่ไหน ก็อาจมีอาการแพ้ข้าวเหนียวก็ได้ อย่าสุ่มสี่สุ่มห้า ถึงขั้นต้องเรียกรถพยาบาล

เรื่องมะม่วง อาศัยที่กินตั้งแต่เล็กจนโต เรียนหนังสือสบายมาก คุณแม่เปิดร้านขายข้าวเหนียวมะม่วงอกร่อง วันหนึ่ง 3 ถาดใหญ่สีขาวสวยมาก พี่สาวเรียนโรงเรียนการเรือนเสาวภา เย็บปักถักร้อยก็ช่วยเขาปักดิ้นทำหมอน ตัวเองเก่งแค่กระโดดท้องร่องสวนข้ามไปหาที่ปีนต้นเหมาะๆ จนเรียนจบตั้งแต่อนุบาลถึงมัธยม 8 ไม่ต้องย้ายโรงเรียนเพราะผดุงศิษย์พิทยาเป็นโรงเรียนประจำท้องถิ่นบางซื่อมีตั้งแต่ชั้นอนุบาลถึง ม.8 เล็กๆ พี่ชายคนโตก็ให้ขี่คอออกจากบ้านเดินตามทางรถไฟขึ้นรถรางต้นทางถึงโรงเรียนประมาณ 15-20 นาทีก็ถึง ชีวิตไม่ต้องดิ้นรนอะไรมาก เพราะได้มะม่วงส่งเสริมชีวิตทั้งครอบครัวและปัญญา พี่ชายคนโตอาชีพอะไรลืมเสียแล้ว คนรองเป็นศิลปินวาดเขียนเก่งจบเพาะช่างทำบัตร ส.ค.ส. ขายตอนปีใหม่ เราก็เลยมีแวววาดรูปติดตัวตามด้วย พี่ชายคนถัดจากเราเรียนช่างจากอุเทนถวายจบแล้วทำงานองค์กรโทรศัพท์ พอจะสรุปได้ว่า มะม่วงส่งเสริมปัญญาได้ดีกันทุกคน เพราะตัวเราสอบติด 3 มหาวิทยาลัย ลองไปเรียนดูทุกแห่งแล้ว เลือกเรียนจุฬาเพราะอยู่ใกล้ 3 ย่าน มีอาหารขายคึกคัก จบแล้วก็สอนที่มหาวิทยาลัยเอกชนแห่งแรก มีชื่อว่ามหาวิทยาลัยกรุงเทพ อาจารย์ ดร.เจริญ คันธวงศ์ เป็นอธิการบดีคนแรก เจ้าของคือทายาทบริษัทโอสถสภาเต็กเฮงหยู

สรรพคุณของมะม่วงส่งผลต่อสมอง มีไวตามินบีเป็นส่วนใหญ่ที่ทำงานป้อนระบบประสาท ทำให้คิดเลขไว โดยเฉพาะเวลาสอบวิชาเลขคิดในใจตอนเรียนมัธยม หรือสอบเข้ามหาวิทยาลัยติด 3 แห่ง เลือกเรียนคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชีที่จุฬาเพราะคิดเลขนี่แหละ เป็นผลจากมะม่วงลูกเดียว มีไวตามินอย่างน้อย 8 ชนิด มีผลดีต่อสมอง กระดูก เนื้อเยื่อ ไม่ว่าตาหรือกล้ามเนื้อ

ไวตามินเอ สร้างผิว ช่วยให้ผิวไม่แห้ง ซ่อมแซมและบำรุงรักษาเนื้อเยื่อ ทั้งผิวและสายตาให้มีสุขภาพที่ดี รักษาความชุ่มชื้น กำจัดสิว

เบต้าคาโรทีน ป้องกัน ดี.เอ็น.เอ. ที่เป็นตัวสั่งการในเซลล์ ทำให้เซลล์เจริญเติบโตเปลี่ยนตามเวลาอันควร

ไวตามินบี 2 ริโบฟลาวิน นำออกซิเจนไปสู่เซลล์ รักษาระดับน้ำมัน

ไวตามินบี 3 ไนอะซิน หรือนิโคตินิคแอซิด นำออกซิเจนไปถึงผิวและสมอง ช่วยสังเคราะห์อาหาร ช่วยป้องกันการอักเสบ ช่วยรักษาระดับน้ำ ป้องกันสารพิษและการระคายเคือง ทำงานร่วมกับ บี คอมเพล็กซ์ รักษาความอ่อนวัย

ไวตามินบี 6 ไพริดอกซิน ทำให้ผิวเย็นสบาย ไม่แห้งเป็นขุย เป็น Co-enzyme สำหรับสร้างอะมิโนแอซิด หรือโปรตีนที่ร่างกายจำเป็นต้องใช้สร้างเนื้อเยื่อ และกระดูก ทั้งหมด

ไวตามินบี 9 โฟลิคแอซิด สร้างเม็ดเลือดแดง สร้างเซลล์ ทำให้เซลล์รวมทั้งสมองทำงานได้เต็มความสามารถ

ไวตามินซี กรดแอสคอบิค ช่วยสร้างคอลลาเจนและอีลาสติน ลดความย่นของผิว ป้องกันคุ้มครอง ดี.เอ็น.เอ. ให้ความชุ่มชื้นต่อเซลล์ ป้องกันมะเร็ง ทำลายศัตรูอิสระที่เกิดจากเซลล์ นำไฮโดรเจนไปสู่เซลล์ ช่วยสร้างฮีโมโกลบินในเลือด ช่วยดูดซึมธาตุเหล็ก ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ รักษาแผล ป้องกันการติดเชื้อและการอักเสบ

ไวตามินอี ป้องกันการสูญเสียไขมันที่ดีจากปลาและพืช ป้องกันหัวใจ และหลอดเลือด ชะลอความชราของเซลล์

แมกนีเซียม เป็นแร่ธาตุที่จำเป็นต้องมี ในการช่วยสังเคราะห์และสร้างพลังงานใน มิโตคอนเดรียในเซลล์ มิฉะนั้น เซลล์จะไม่สามารถสร้างพลังงานจากอาหาร กำจัดศัตรูอิสระในเซลล์ และพร้อมสำหรับสร้างเซลล์ใหม่ได้ ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ รวมทั้งสมอง กล้ามเนื้อ กระดูก ถ้าขาดแมกนีเซียมจะมีแก๊สในระบบการย่อย ไตไม่ทำงาน ทำให้เพลีย

ฟอสฟอรัส ช่วยสร้างความแข็งแรงของเนื้อเยื่อ รวมทั้งสมอง ผิว ผม เล็บ กระดูก กล้ามเนื้อ ช่วยให้แผลหายเร็ว

ซิลิก้า เป็นธาตุอยู่ตามภูเขา เวลาผลิตปูนซีเมนต์ เริ่มจากการไประเบิดภูเขา เอามาเผาไฟอุณหภูมิ 1650 องศาเซลเซียส แล้วบดละเอียด เมื่อผสมกับน้ำ ก็กลับไปแข็งเป็นซีเมนต์เหมือนดังภูเขาอีก เป็นแหล่งของแร่ธาตุที่ทำให้มะม่วงกรอบ เนื้อแข็งเมื่ออ่อน นุ่มเมื่อสุก เปลี่ยนสีเหลืองของเบต้าคาโรทีน ที่เรากินมะม่วงสุกงอมกับข้าวเหนียวใส่กะทิเรียกว่าข้าวเหนียวมูน ที่มาของเรื่องนี้แหละ ซิลิก้าเป็นแหล่งรวมของแร่ธาตุมากมายในหิน เมื่อเป็นซีเมนต์จึงแข็งดุจหินอีก ทั้งๆที่ป่นร่วนเป็นผงซีเมนต์แล้วก็แข็งดุจหินได้อีก เพราะซิลิก้าเป็นแหล่งรวมแร่ธาตุมากมาย

ซัลเฟอร์ เป็นธาตุที่เชื่อมหน่วยของอะมิโนแอซิดที่จะประกอบกันขึ้นเป็นกลุ่มโปรตีน ที่เซลล์สามารถนำไปสร้างเนื้อเยื่อต่างๆ รวมทั้ง สมอง กล้ามเนื้อ กระดูก สายตา และอื่นๆ เป็นส่วนสำคัญของการเชื่อมโยงกลุ่มเซลล์ให้สามารถทำหน้าที่ได้ตามระบบร่างกายทุกส่วน

นับว่า มะม่วงลูกเดียวมีสาระสำคัญไม่น้อย ดังที่ปรากฏกับตัวผู้เขียนและจำได้ว่า เมื่ออายุ 13-14 ปี เมื่อไปเยี่ยมคุณยายที่เชียงราย ยายเคยออกปากว่า ทำไมอีหล้า (ลูกคนสุดท้อง) ถึงได้สูงแต่สูงว่า...ตอนนี้ก็ได้คำตอบให้ยายว่า ก็ข้าวเหนียวมะม่วงอย่างเดียวแหละยาย