สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
ของดีอีกอย่างจากผึ้ง

ผึ้งหวงของดีของเผ่าพันธุ์ผึ้งมาก ใครเข้าใกล้อาจถึงตาย ถ้าผึ้งไม่มีอะไรดีจริง ผึ้งคงไม่หวงขนาดนั้น หวงตั้งแต่ราชินีผึ้ง รังผึ้ง น้ำผึ้ง และบริเวณที่อยู่อาศัย ผู้เขียนเคยมีผึ้งมาทำรังที่ต้นแอปริคอท รังใหญ่มากอยู่ริมทางเดินไปขึ้นรถ และถ้าไปรดน้ำต้นไม้ ผึ้งอาจจะโกรธ หรือทำอันตรายหมาที่เดินเข้าไปใกล้ได้ ไม่สบายใจและไม่อยากได้รังผึ้งใกล้บ้าน พยายามโทรศัพท์เรียกหน่วยกำจัดผึ้งมา เขาก็บอกว่า ผึ้งมาแล้วก็ไป ลองดูพรุ่งนี้ซิว่าผึ้งยังอยู่หรือเปล่า อาจจะย้ายไปก็ได้ ถ้ายังอยู่ก็ให้เรียกมาอีกที ผู้เขียนก็ทำใจดีสู้ ผึ้งคงจะรู้ว่าเราไม่ต้องการ เพราะเมื่อปิดกระโปรงท้ายรถ เสียงคงจะดังพอที่ผึ้งจะแตกรัง ทั้งรังผึ้งพร้อมใจกันบิน ดูท้องฟ้ามืดไปทันทีเพราะผึ้งจำนวนมาก ผู้เขียนรีบวิ่งขึ้นบ้านปิดประตูหน้าต่าง เคราะห์ดีไม่โดนผึ้งต่อย นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ถ้าเราไม่คิดร้าย ทำลายผึ้ง เราจะได้อะไรดีๆ จากผึ้งมากมาย

ของดีที่ได้จากผึ้งที่จะกล่าวถึงนี้ ยังไม่ค่อยรู้จักกันดีนัก เป็นสารที่สร้างขึ้นจากฮอร์โมนในตัวผึ้งเมื่อได้น้ำหวานจากดอกไม้ เป็นของเหลวสีเหลืองจัดเรียกว่าพรอพโพลิส (Propolis) สารนี้ผนึกรังผึ้งให้ติดต่อกัน เหมือนซีเมนต์ที่ก่ออิฐให้ติดกัน และผึ้งใช้ส่วนนี้ปิดประตูหรือรูเวลาไข่ สารนี้มีประโยชน์มากในการต่อต้านศัตรูอิสระที่เป็นพิษในร่างกายและผิว เพราะมีคุณสมบัติของ Bioflavonoids สารพรอพโพลิสจากผึ้งนี้มีประโยชน์ในการรักษาแผล การติดเชื้อ และบาดเจ็บจากความร้อน มีคุณสมบัติเป็นที่ยอมรับในทางการแพทย์ว่าสามารถฆ่าแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อราได้ แพทย์มักใช้พลาสเตอร์ปิดแผลที่มีส่วนผสมของพรอพโพลิสสำหรับแผลที่รักษาวิธีอื่นไม่สำเร็จ และพรอพโพลิสรักษาการถูกไฟไหม้ น้ำร้อนลวก และการทดลองแสดงว่าสามารถช่วยให้เนื้องอกลดขนาดได้ และใช้รักษาโรคเหงือกอักเสบได้ อีกทั้งยังรักษาแผลพุพองเป็นฝีในช่องปากได้

ถ้าจะให้ดี พรอพโพลิสที่มีคุณภาพควรเก็บจากรังผึ้งที่ผึ้งสามารถหาน้ำหวานจากดอกไม้ เกสรและผลไม้ที่อุดมสมบูรณ์ จะได้มีของดีจากดอกไม้ จากเกสรต่างชนิดกัน เหมือนคนเราถ้าทานผักที่มีสีต่างๆ เช่น บรอคเคลลี่ มะเขือเทศ ส้ม สควอซ สตรอเบอรี่ บลูเบอรี่ ฯลฯ ก็จะได้ Bioflavonoids ที่มีคุณภาพสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ในการต้านศัตรูอิสระในร่างกาย ช่วยชะลอการชราภาพได้ผลมากขึ้น

พรอพโพลิสที่นำมาใช้ในด้านความงามบำรุงผิวขณะนี้ ก็ใช้การบำบัดการติดเชื้อของผิว เช่นผิวที่มีสิว และการติดเชื้ออื่นๆ ถ้าจะเลือกเครื่องสำอางที่มีคุณสมบัติของพรอพโพลิสที่ดี ก็ต้องดูว่าเขาเก็บรังผึ้งจากไร่ที่มีต้นไม้ ดอกไม้นานาพันธุ์ในบริเวณ 20 ไมล์ที่ผึ้งบินไปเก็บน้ำหวานหรือไม่ เพราะไม่ใช่ว่าเลี้ยงไว้ในกรงแล้วจะให้คุณสมบัติเหมือนกัน

ผลิตภัณฑ์อื่นที่นำคุณสมบัติของพรอพโพลิสมาใช้เป็นประโยชน์ขณะนี้ก็มีเช่น ครีมบำรุงผิว ใช้กันในสปาหรูย่านเบฟเวอรี่ฮิลส์ ฮาวาย ลากูน่าบีช

แพทย์ใช้เป็นยาบำบัดเชื้อโรคสำหรับการรักษาการติดเชื้ออย่างอ่อน ให้แก้หวัดโดยผสมน้ำสักประมาณ 6-8 หยดต่อ 1 ออนซ์ การทำงานของอิเลคตรอนในน้ำจะเปลี่ยนเป็นคุณประโยชน์มากขึ้น ใช้บำบัดการเจ็บคอ การไอ และนำไปใช้ผสมในไวตามิน ทำให้มีคุณสมบัติต่อต้านความชรา (Antioxidants) ที่เกิดจากเซลล์ลูกทำลายโดยสารศัตรูอิสระภายใน หลังการสังเคราะห์ภายใน

พรอพโพลิสใช้กันแพร่หลายในอังกฤษ ญี่ปุ่น จีน ออสเตรเลีย บราซิล และประเทศอื่นๆ อเมริกาเริ่มหันมาผลิตครีมบำรุงผิว และผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพระยะนี้ เพราะการค้นคว้าชะงักไปในตอนปี 1970 เนื่องจากสร้างภูมิประเทศที่อุดมสมบูรณ์สำหรับรังผึ้งไม่ได้

ถ้าเราจับตามองผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของพรอพโพลิส จากสลากผลิตภัณฑ์ในท้องตลาดตอนนี้ อาจจะไม่พบง่ายนัก ต้องเป็นผลิตภัณฑ์จากการค้นคว้าสมัยใหม่จริงๆ แต่ก็เป็นของดีอีกอย่างหนึ่งที่ผึ้งมีให้เราใช้ประโยชน์ได้ นอกเหนือจากน้ำผึ้ง รังผึ้ง สารสกัดจากราชินีผึ้ง (Royal Jelly) ขณะนี้ยังไม่ปรากฏว่ามีอะไรเสียจากผึ้ง ถ้าคนเรามีแต่ความดีมีประโยชน์อย่างผึ้งไปหมดทุกอย่างเช่นผึ้ง คงจะมีการอนุมัติให้มีโคลนคนเก็บไว้บ้างแล้ว