สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
หนีตาย

เรื่องนี้เหมือนกับฉากชีวิตในอิรัคหรือไนจีเรีย ที่ต้องหนีลูกระเบิดหรืออีโบล่า แต่ไม่ได้ฉุกระหุกขนาดนั้น เพียงแต่ใช้คำพูดของหญิงไทยคนหนึ่งที่ทำงานนวดมานาน เรียกว่าเป็นอาชีพขุดทองของไทยอาชีพหนึ่งก็ว่าได้ ทำไปนานๆ ชักไม่สบายเพราะงานที่ทำใช้มือและแขนในลักษณะเดิมๆ จนเกิดอาการปวดมากขึ้น อยากจะเปลี่ยนอาชีพจากความเคยชินในชีวิตประจำวันไปทำงานอย่างอื่นที่จะเปลี่ยนอิริยายทได้บ้าง ไม่ใช่แค่นวด อีกอาชีพหนึ่งที่เรียกว่าเป็นที่ต้องการของธุรกิจมากก็คืออาชีพทำอาหารในร้าน นอกจากจะเป็นการใช้มือแขนและขาในลักษณะเดิมทั้งวันแล้ว ยังมีโอกาสสูดเอาควันจากการปรุงอาหารเข้าไปในร่างกายจนอยากจะลาป่วยก็ไม่ได้ เพราะต้องทนไปก่อนด้วยสาเหตุหลายประการ

การเจ็บป่วยจากการทำงานที่ใช้มือ ข้อมือ แขน และขาซ้ำๆ กันนานๆ เข้า คำภาษาอังกฤษเรียกว่า Ergonomics ซึ่งหมายถึงการงอนิ้วมือ ข้อมือ ตลอดเวลา ใช้นิ้วและมือจับบีบสิ่งต่างๆ ตลอดเวลา ใช้การเคลื่อนไหวลักษณะเดิมซ้ำๆ กัน นานๆ บ่อยๆ ทั้งวัน ไม่มีการออกกำลังอวัยวะร่างกายในลักษณะตรงกันข้าม นานๆ เข้าก็เกิดการอักเสบทั้งนิ้วมือ ข้อมือ กล้ามเนื้อแขน กล้ามเนื้อขา และตลอดจนทางเดินหายใจ และปอด คำภาษาไทยเรียกว่า โพรงข้อมืออักเสบ เพราะประสาทเหนื่อยล้า เอ็นอักเสบ ประสาทส่งสัญญาณว่าไม่ไหวแล้ว

ตามระเบียบของรัฐให้ดูแลผู้ทำงานโดยมีการพักสิบห้านาทีระหว่างสองชั่วโมง หรือครึ่งชั่วโมงต่อการทำงามสามหรือสี่ชั่วโมง แต่ประสบการณ์ทำงานจริงหาเวลาพักยาก นอกจากในออฟฟิศซึ่งมีกำหนดพักเบรคและพักเที่ยงวันไว้ตายตัว เงินเดือนอาจน้อยกว่าอาชีพขุดทองของไทยที่กล่าวข้างต้น ระเบียบข้อบังคับกำหนดให้มีการระบายอากาศเพียงพอโดยพัดลมดูดดอากาศ ยกระดับการทำงานที่ไม่ต้องงอเข่า ข้อมือ และข้อศอก การยื่นแขน หรือการยืนระยะยาวก็อาจส่งผลให้เอ็นอักเสบ เกิดอาการปวดตามมาในระยะยาว และให้ลูกจ้างทราบชัดเจนว่าใครคือผู้รับผิดชอบต่อการเจ็บป่วยจากการทำงาน ให้เก็บรายการเจ็บป่วยเป็นบันทึกไว้ และห้ามเอาผิดผู้ยื่นขอความช่วยเหลือยามเจ็บป่วย

การที่จะหนีตายโดยการเปลี่ยนอาชีพที่เชี่ยวชาญอาจไม่ใช่ทางแก้ถาวร เพราะถ้าทำอะไรชำนาญแล้วย่อมมีลูกค้ามาก จะทิ้งไปก็กระไรอยู่ ทางที่ดีก็แก้โดยการทำอะไรเปลี่ยนไปจากอิริยาบทซ้ำๆ กันบ้าง เช่นออกกำลังนิ้ว ข้อมือ ข้อศอก แขน ขา โดยหาหนังสืออ่าน ว่าวิชาการออกกำลังกายแบบไหนที่สามารถทำที่บ้านได้ ก่อนอาบน้ำได้ ก่อนนอนได้ หรือออกไปเดินตามสถานที่หย่อนใจที่มีอากาศสมบูรณ์ด้วยออกซิเจน เช่นมีต้นไม้ มีทะเล เชิงเขา หรือเข้ายิมออกกำลังกับผู้ฝึก ว่าแบบไหนที่จะช่วยบรรเทาอาการปวดข้อมือ นิ้วมือ แขน ขา ได้

อีกวิธีการหนึ่งก็คือ แทนที่จะใช้มือ แขน ขาในการนวด ก็ใช้อุปกรณ์ เช่นความร้อน หมอนอุ่น กระแสไฟฟ้าแบบวงจรตรง ที่เรียกว่ากัลวานิค ไดเร็คเคอเรนท์ (Galvanic Direct Current) ที่ใช้ในการบำรุงผิว ซึ่งจะมีผลต่อการคลายกล้ามเนื้อ หรือกระชับกล้ามเนื้อแล้วแต่ขั่วบวกหรือลบที่สัมผัสผิว ของไทยยังไม่มีบริการสมบูรณ์ทางแพทย์แบบนี้ แต่เกาหลีใช้ในวงการแพทย์สำหรับการบำบัดการปวด วงการผิวของไทยใช้ในธุรกิจนวดหน้า

ผู้เขียนยังไม่เคยได้รับการนวดตัวแผนไทย เท่าที่ดูจากดีวีดี ก็มีความพรั่นพรึงว่ากระดูกจะทนทานกับแรงดัด แรงเหยียบไหวไหม เพราะชักจะบางมากขึ้น แต่เท่าที่เคยได้รับการบำบัดจากการวัดด้วยลูกดิ่งของอาจารย์สุทธิวัสส์ คำภา ส่งไปให้ผู้เชี่ยวชาญกดด้วยแรงกระแทกด้านหลัง ก็รู้สึกปลอดโปร่งโล่งตัวหายจากอาการปวด เป็นที่เชื่อถือได้ในภูมิปัญญาไทยโบราณ มิน่าอาชีพนวดแผนไทยจึงได้รับความนิยมของชาวต่างชาติว่าเป็นที่หนึ่ง ที่เป็นรองก็มีเพียงอาหารไทยที่เป็นหนึ่งในรสชาติ

การนวดแผนไทยที่ทำร้ายสุขภาพของผู้ทำงานนวดคงจะมาจากการทำงานในระดับพื้นที่ต่ำ ผู้นวดต้องพับข้อเข่า และเหยียดแขนเพื่อให้ถึงระดับร่างกายของลูกค้า คงจะสืบเนื่องมาจากการนวดแผนโบราณ ทำอะไรกินอะไรก็อยู่กับระดับนอนนั่งกับพื้น ผู้ทำงานต้องหมอบคลาน และการระบายอากาศไม่เพียงพอ การทำงานไม่มีการพักผ่อนหย่อนใจที่เหมาะสมกับการใช้ร่างกาย ถ้าสถานที่ทำงานมีส่วน บ่อน้ำบ่อปลาให้บรรยากาศดีในห้อง ระบายถ่ายเทออกซิเจนเพียงพอ อาการเจ็บปวดร่างกายของผู้ทำงานระยะยาวจะไม่เกิดขึ้น เพราะเลี่ยงการอักเสบดังกล่าวได้ด้วยอากาศบริสุทธิ์ จิตใจผ่อนคลายไม่เครียด ลูกค้าก็อยากมาสถานที่นั้นๆ เพราะได้รับบรรยากาศที่เหมือนในฝัน หย่อนอารมณ์ไปด้วย ไม่ใช่ใช้วิธีนวดแล้วนาบที่ทำให้เครียดทั้งลูกค้าและผู้นวดเพราะกลัวตำรวจจับได้

จะเห็นได้ชัดว่า ในสถานที่บำบัดรักษาอาการปวดด้วยกระแสไฟฟ้ากัลวานิคมีหมอนอุ่น และหลอดไฟอินฟาเรดซึ่งร้อน มีผ้าห่มตัวให้อุ่น จะได้ยินเสียงลูกค้ากรนเพราะหลับไปเลย ไม่มีความกลัวต่อการบำบัดด้วยกระแสไฟฟ้า หลังจากนั้นก็ใช้อุปกรณ์นวด ไม่ใช้มือ ผู้นวดเป็นผู้ชาย รับผิดชอบลูกค้าได้หลายเตียงหมุนเวียนกัน ค่าโสหุ้ยน้อย ค่าแรงงานต่ำ เพราะไม่ต้องเรียนนวด แค่เรียนรู้สรีระร่างกายให้ถูกต้อง เพียงแต่ถามว่าปวดตรงไหนก็วางแผ่นไฟฟ้าไว้ตรงนั้น รู้หลักปฏิบัติการ คือไม่มีการนวดตรงกระดูกสันหลัง หรือให้ไฟฟ้าถูกกระดูกสันหลังโดยตรง เพียงแค่หย่อนคลายกล้ามเนื้อโดยรอบบริเวณ อาการปวดหลังก็หายแล้ว พอลูกค้าออกไปยืน ไปเดิน สักพักก็เกิดอาการปวดอีกก็กลับมารับบริการใหม่ เพราะกระดูกยังไม่เข้าที่ดี ก่อนจะรับการบำบัดต้องมีการเอ็กซ์เรย์ เพื่อศึกษากระดูกว่าบกพร่องอะไร ตรงไหน จึงจะทำแฟ้มประวัติ การบำบัดก็ง่ายๆ ใช้หลักทฤษฎีทางแพทย์ เพื่อความปลอดภัยด้วยประการทั้งปวง

การที่ร้านนวดไทยไม่ประสบผลสำเร็จในกิจการ ควรจะมีการวิจัยว่าอะไรคือสาเหตุ แล้วมองมุมใหม่ในการดำเนินธุรกิจ การนวดคือการบำบัดเพื่อสุขภาพ ไม่ใช่การบำบัดอย่างอื่น