สุขภาพและการบำบัด
สดศรี สุริยะฉาย
ไวตามินพี

หลายคนคงจะไม่เคยได้ยินชื่อไวตามินพีมาก่อน วงการบำรุงผิวใช้ไวตามินพีมานานแล้วในการช่วยป้อนสารอาหารให้แก่ผิว เพื่อชะลอรอยย่นและป้องกันผิวชราภาพ ทำให้ผิวเต่งตึง เรียกว่ามีความยืดหยุ่นดีเหมือนผิวเด็ก ผิวเด็กมีส่วนประกอบ 90% เป็นสายใยคอลลาเจนประเภทที่สาม ผิวชรามีส่วนประกอบ 90% เป็นสายใยคอลลาเจนประเภทที่หนึ่ง ขณะนี้ วงการแพทย์สามารถนำสารที่จะช่วยสร้างคอลลาเจนประเภทที่สามมาอยู่ในขวดให้เราบำรุงผิวทัดเทียมกับผิวเด็กได้แล้ว เรียกว่า โปรคอลลาเจนสาม (Procollagen III) นอกจากจะใช้ครีมโปรคอลลาเจนสามทาภายนอกแล้ว เรายังสามารถทานอาหารที่ช่วยสร้างเสริมคอลลาเจนและอีลาสตินภายในร่างกายได้ด้วย ถ้าเราให้ความสนใจในไวตามินอีกชนิดหนึ่ง เรียกว่าไวตามินพี

ผิวสร้างขึ้นมาจากโปรตีน โปรตีนชั้นหนึ่งคือโปรตีนจากเนื้อสัตว์ โปรตีนชั้นสองคือโปรตีนจากถั่ว ผักสด และผลไม้ แพทย์แนะนำว่าตอนเช้าคุณควรทานโปรตีนให้มากหน่อยเพื่อใช้ในการทำงานสร้างเสริมเซลล์ และทานคาร์โบไฮเดรท หรือแป้งด้วยน้อยหน่อย เพียงเพื่อใช้เป็นพลังงานในการทำงานระหว่างวัน อย่าให้มากจนเหลือเป็นมันจุก ตามที่ต่างๆ ที่คุณไม่สามารถใช้งานได้ เช่นหน้าท้อง และตอนเย็น ถ้าคุณทานอาหารดึก ควรจบด้วยผักสด ผลไม้สด ให้มากเข้าไว้

ไวตามินที่รับผิดชอบในการสร้างผิว ได้แก่ ไวตามินเอ (Retinol) จากน้ำมันตับปลา หัวแครอท ผักและผลไม้สีเขียว หรือสีเหลือง แพทย์ใช้ไวตามินเอในการรักษาสิว และลอกผิวมีสิว แต่กำลังได้รับความนิยมลดลง เพราะก่อให้ผิวเสียภูมิต้านทาน และอักเสบง่ายขึ้น

ไวตามินอีกอย่างหนึ่งในการสร้างผิวคือ ไวตามินซี (Ascorbic Acid) ซึ่งช่วยรับผิวชอบในการสร้างสายใยคอลลาเจนและอีลาสตินในผิว ทานอาหารประเภทส้ม ผักสดและผลไม้สดก็ได้สารนี้

ไวตามินดี (Calciferot) นอกจากทำให้ กระดูกและฟันแข็งแรงแล้ว ยังมีส่วนช่วยผิวให้แข็งแรง ได้จากการสังเคราะห์โดยแสงแดดที่ผิว และการทานนม น้ำมันตับปลา

ไวตามินอี (Tocopherol) เราใช้ไวตามินอีในการป้องกันรอยย่นทั้งรับประทานและการทาภายนอก อาหารที่ให้ไวตามินอีอย่างดียิ่ง คืออะโวคาโด ถั่วเหลือง

ไวตามินสำหรับผิวที่เราไม่ค่อยรู้จัก คือไวตามินพี มีชื่อว่า ไบโอฟลาโวนอยส์ (Bioflavanoids) ไวตามินนี้อยู่ในครีมบำรุงผิวมาช้านาน แต่ไม่ได้อยู่ในนามของไวตามิน โดยใช้ชื่อเต็มเป็นส่วนมาก ไวตามินพี ช่วยผิวในการสังเคราะห์ไวตามินซีให้เป็นประโยชน์เต็มที่ในการสร้างความแข็งแรงของสายใยคอลลาเจนและอีลาสติน ถ้าคุณไม่มีครีมบำรุงผิวที่ประกอบด้วยไบโอฟลาโวนอยส์ เรียกว่าคุณยังไม่สนใจบำรุงผิวแท้จริง แต่หากคุณรู้สักนิดว่าทานอะไรที่ให้สารไบโอฟลาโวนอยส์แล้ว คุณจะถึงกับร้องอ๋อ เสียดายเงินที่เสียไปตั้งมากมายในการซื้อของแพงมาทาน

คนที่ขาดไวตามินพี จะมีอาการเหมือนคนที่ขาดไวตามินซี เลือดออกง่าย หยุดยาก เป็นหวัดบ่อยๆ ภูมิต้านทานโรคต่ำ ยิ่งคนที่มีอายุมาก จะพบว่าผนังเส้นเลือดเปราะบางอ่อนแอ อยู่ดีๆ ผิวจะบวมเป่งเท่ากับลูกมะนาว โดยหาสาเหตุไม่ได้ แพทย์ตรวจพบว่ามีเลือดออกในผิว เพราะผนังเส้นเลือดแตก และผลเสียของการขาดไวตามินพีอีกอย่างหนึ่งก็คือ ผิวไม่แข็งแรง เพราะขาดไวตามินซีไปสร้างคอลลาเจนกับอีลาสติน

ไวตามินพีอยู่ที่เปลือกขาวของส้ม เราชอบทานส้มที่สามารถปอกได้สะอาด ปราศจากใยและไม่ทานเปลือกขาวกัน ถึงแม้ราคาแพงก็ไม่ว่า ขอให้ทานอร่อยเข้าไว้ หารู้ไม่ว่าเสียของดีไปกับเงินแล้วและไม่ได้ประโยชน์เต็มที่เสียอีก ส้มที่จะให้ไวตามินพีสูงคือส้มที่ราคามักย่อมเยากว่าส้มชนิดอื่น เช่น ส้มจากเทกซัส ส้มจากฟลอริด้า ราคาสามปอนด์ต่อหนึ่งเหรียญ วิธีเสิร์ฟส้มชนิดนี้คือฝานเปลือกข้างนอกสีส้มออกจนหมดรสขม เหลือเปลือกขาวไว้ ส่วนนี้ไม่มีรสใดๆ ส้มพวกนี้รสหวานหั่นเป็นชิ้นพอคำ ไม่ต้องลอกเป็นกลีบให้เสียเวลา จะได้คุณค่าทางอาหารครบถ้วน ทั้งไฟเบอร์ ช่วยในการขับถ่ายของเสีย และได้ไวตามินพีสำหรับสร้างความแข็งแรงของผิว และของผนังเส้นเลือดด้วยพร้อมกัน

ส้มอีกอย่างหนึ่งที่จะให้ไวตามินพีสูงบก็คือลูกส้มเล็กๆ เรียกว่าคัมขวด (kumkuat) ขนาดเท่าหัวแม่มือ ราคาปอนด์ละสี่เหรียญ แต่ถ้าคุณปลูกต้นส้มคัมขวดเป็นไม้ประดับ ถึงหน้าตรุษจีน คุณจะมีต้นส้มคัมขวดออกลูกสีเหลืองเต็มต้นสวยมาก ประดับหน้าบ้านถือว่าเป็นผลไม้นำโชคหน้าตรุษจีนอีกอย่างหนึ่ง ผลส้มทานทั้งเปลือก คลึงเสียก่อนให้ผิวขมหมดไป ถ้าใยข้างในเปรี้ยวก็ทานเฉพาะเปลือกเท่านั้น ส้มนี้ถึงได้ราคาสูงเพราะเป็นของดี

ไวตามินอีกอย่างหนึ่ง ที่ป้องกันเลือดออกและช่วยสร้างความแข็งแรงของเลือดในการแข็งตัวเร็ว คือไวตามินเค (Menadione) นอกจากนี้ยังช่วยให้อายุยืนด้วย ได้จากอาหารประเภทโยเกิร์ต ไข่แดง น้ำมันตับปลา ผักสีเขียว